Күрішбаев ауыл шаруашылығы дақылдарының генетикалық қорын құруды ұсынды
Қазақстанда ауыл шаруашылық дақылдарының өнім көлемін арттыру үшін, ең алдымен, отандық тұқым шығару мәселесен шешу керек, бұл үшін елдегі аймақтардың ауа райы жағдайына бейімделген сапалы тұқым өндіруді қолға алу болып табылады. Осы мәселені шешу үшін сенат депутаты Ақылбек Күрішбаев ҚР Премьер-Министріне осы бағытты дамытуға қатысты ұсыныстарын айтып жүгінді.
«Ғалымдардың мәліметі бойынша, қазіргі уақытта әртүрлі сұрыптар мен будандардың 70% -ы, ал кейбір дақылдар 100% шетелден әкелінеді. Бұл өсімдік шаруашылығының өзіндік құнын қымбаттатады, тұрақты түрде өнім алуға кедергі келтіреді, себебі көп жеміс түрлері біздің құрғақ ауа райы жағдайымызда өсіру қиыні, сондықтан да біздің ауыл шаруашылық өндірісі басқа елдерге тәуелді болуда. Елдің климатына бейімделген сұрыптардың жоқтығынан егіс алқаптарының құрылымын әртараптандыруға кедергі болуда: солтүстік аймақтарда ақуызы жоғары және сапалы жемшөп өндірісін жасай алмаудамыз, оңтүстікте өнімдерді- көкөністер мен жемістерді сақтай алмай отырмыз», - деп айтылды сауалда.
Отандық тұқым өндіру жүйесін дамыту үшін Ақылбек Күрішбаев тиісті ғылыми-зерттеу институттарында заманауи асыл тұқымды орталықтар ашуды ұсынды. Атап айтқанда, А.И.Бараев атындағы ҒӨО астық шаруашылығы Қазақстанның солтүстік, орталық, батыс және шығыс аймақтарында, ал ауыл шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығының ҒӨО-сы республиканың оңтүстік және оңтүстік-шығыс облыстарына ғылыми қолдау көрсете алады.
Ғылыми-зерттеу институтында өсімдік ресурстарының генетикалық қорын жинақтау және зертханалық қондырғылар мен жылыжайларды (фитотрондар) салу керек.
Тақырыпқа байланысты оқу: Как KAZSEEDS АҚШ-та Қазақстанға арналған тұқым шаруашылығын құруда
«Сонымен қатар, молекулалық биологияның заманауи әдістеріне сүйена отырып, құрғақшылыққа, түрлі өсімдік ауруларына және басқа да табиғи жағдайларға төзімді сапалы сұрыптар мен будандарды жасау үшін шетелдік ғалымдардың қатысуымен ғылыми бағдарламаларды жүзеге асыру қажет. Сонымен бірге, аймақтардағы орталықтар мен тәжірибелік шаруашылықтарда жоғары репродукциялы тұқымдарды жеделдетіп көбейтуге арналған техникалармен және тұқым тазалағыш құралдармен жабдықтау қажет», - деп атап өтті сенатор.
Депутаттың хабарлауынша, генетикалық қойманы ұйымдастыруға 2,9 млрд теңге, биотехнологиялық әдістерге негізделген сұрыптарды жасау үшін ғылыми зерттеулерге жыл сайын 2,6 млрд, тұқым өндіруге арналған арнайы құралдар сатып алуға шамамен 3 млрд теңге қажет.