Қазақстанда ауыл шаруашылығы өнімдерінің биржалық саудасының шарттары өзгерді
2024 жылдың желтоқсанында Қазақстанда биржалық сауда және кәсіпкерлік туралы заңнамаға түзетулер қабылданды. Заңға сәйкес, Сауда және интеграция министрлігі конкурстық негізде үкімет айқындайтын тауар биржаларында саудалануы мүмкін әлеуметтік маңызы бар биржалық тауарлардың тізбесін қалыптастыруда.
Әлеуметтік маңызы бар биржалық тауарлардың тізбесі сауданың ашықтығын қамтамасыз ету және алыпсатарлық сәттерді болдырмау мақсатында енгізіледі.
«Биржалық әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары толығымен ашық және заңнаманың барлық талаптарына сәйкес келетін ақпараттық жүйелер арқылы мәмілелерді басқара алатын бағаның күрт негізсіз өсуіне жол бермейтін биржаларда саудаланатын болады. Нарықтың сұр түсімдері жұмыс істемеуі үшін биржаларға қойылатын талаптар күшейтіледі», - деп Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева хабарлады.
Мәжілістің ақпараты бойынша, сауда-саттықтың ашықтығын қамтамасыз ету үшін тауар биржалары қорытынды шығарылғаннан кейін қатысушылар мен мәмілелер бойынша ақпаратты ашуға міндетті болады. Бұл қазақстандық өндірушілерге ашық сауда құралдарына қол жеткізуді қамтамасыз етеді.
Заңды іске асыру шеңберінде Сауда министрлігі қоғамдық талқылау үшін әлеуметтік маңызы бар биржалық тауарлардың ұсынылған тізбесін ұсынды. Оған ауылшаруашылық өнімдері, ЖЖМ, көмір, мұнай және табиғи газ, мазут және басқа да тауарлар кіреді.
Сауда министрлігінің бұйрығының жобасына сәйкес, ауыл шаруашылығы өнімдерінің тізбесіне мыналар кіреді:
- бидай және меслин
- жүгері
- қарақұмық, тары және субидайық тұқымы; басқа дәнді дақылдар
- күріш
- қант
- арпа
- күнбағыс тұқымдары, ұсақталған немесе ұсақталмаған
- жас немесе салқындатылған картоп
- сәбіз, репа, асхана қызылшасы, желкек, тамыр балдыркөк, шалғам және жас немесе салқындатылған басқа да ұқсас жеуге жарамды тамыр дақылдары
- пияз және шалот, жас немесе салқындатылған сарымсақ, жалпақ қияқты пияз және басқа да баданалы көкөністер, жас немесе салқындатылған
- қырыққабат, түсті орамжапырақ, кольраби, жапырақты қырыққабат және жас немесе салқындатылған brassica тұқымдасына жататын ұқсас жеуге жарамды көкөністер
Сондай-ақ, тізімге тауық жұмыртқасы, тұз және ұн-жарма өнеркәсібінің өнімдері кірді:
- бидай немесе бидай-қара бидай ұны
- бидай немесе бидай қара бидайдан басқа дәнді дақылдардан жасалған ұн
- жарма, ірі тартылған ұн және дәнді түйіршіктер
- басқа тәсілдермен өңделген дәнді дақылдар (мысалы, қабыршақталған, шырмалған, үлпектерге өңделген, кесек түрінде немесе ұсақталған); жарма дәндері, тұтас, үлпектелген немесе ұнтақталған
- ұсақ және ірі ұнтақталған ұн, ұнтақ, жарма, картоп түйіршіктері
- ұсақ және ірі ұнтақталған ұн, кептірілген бұршақ дақылдарының ұнтағы, саго пальмасының өзегінен, тамыр немесе түйнек дақылдарынан
- қыша тұқымынан басқа майлы дақылдардың тұқымдарынан немесе жемістерінен ұсақ және ірі ұнтақталған ұн