ӘКК 800 млн теңгеге азық түлік тауарларын жеткізу бойынша міндеттемелерді орындамады
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет ағымдағы жылы 2019-2021 жылдар кезеңінде 17 әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияның (ӘКК) қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдау жүргізді. Көптеген сыбайлас жемқорлық тәуекелдері, сондай-ақ ӘКК-нің нақты қызметінің оларды құрудың мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес келмеуі анықталды. Бұл туралы ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы Олжас Бектенов депутаттық сауалға жауап ретінде мәлімдеді.
Атап айтқанда, оның айтуынша, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына бағаны тұрақтандырудың қолданыстағы тетіктері тиісті нәтиже бермейді.
"2019-2021 жылдары бюджеттен осы мақсаттарға 38,5 млрд теңге жұмсалды. Үлестес, мамандандырылған емес және қаржылық орнықты емес компанияларға жеңілдікті қарыздар беріледі, ӘМАТ - тың келісімшартталған көлемін жеткізуді бақылау жоқ, қаражат нысаналы мақсатқа сай пайдаланылмайды (банктердегі депозиттерге орналастырылады, айналым қаражаты ретінде пайдаланылады және т.б.)", - деді Олжас Бектенов.
Ол "Ақтөбе" ӘКК басшылығы 2020 жылы коммерциялық құрылымға - "Бриг" ЖШС-ге қалада да, облыс аудандарында да сауда желісі болмаған кезде (бір ғана сауда нүктесі) 500 млн теңге бөлгеніне мысал келтірді.
Биылғы жылдың басынан бастап ғана ӘМАТ бағасы ел бойынша 11,4% – ға (2020 жылы 9,6% - ға, 2021 жылы 11,3% - ға) өсті, ал ӘКК-нің азық-түлік тауарларын жеткізу бойынша орындалмаған міндеттемелерінің сомасы 800 млн теңгеге жетті.
Тақырып бойынша оқу: ӘКК өнім бағасын тежеу кезінде 39 млрд теңге нәтижесіз жұмсады
Бұдан басқа, ӘКК бизнес-бастамаларды қолдаудың және экономикалық белсенділікті ынталандырудың орнына корпоративтік қорларға, түрлі компанияларға жеңілдікті қарыздар беру ("Ақтөбе", "Жетісу" ӘКК) түрімен қаржылық көмек көрсетеді. 2019-2021 жылдары "Жетісу" ӘКК басшылығымен "Ақсу қант" ЖШС-не 3,3 млрд теңге көлемінде пайызсыз қаржылық көмек көрсетілді, оның 2,7 млрд теңгесі шарт бойынша мерзімінде қайтарылмады.
Қайтарылмаған қаражаттың жалпы сомасы шамамен 3 млрд теңгені құрады.
Сондай-ақ, көптеген ӘКК-нің шығынына қарамастан, олар жыл сайын еңбекақы төлеу қорын және ұстау бойынша шығыстарды ұлғайтуда. ӘКК көпшілігінің табыстылығы ойдан шығарылған (күмәнді) болып табылады, өйткені ол негізінен банктердегі депозиттерде орналастырылған бюджет қаражаты бойынша пайыздар есебінен, сондай-ақ балансқа берілген мемлекеттік мүлікті сатудан қалыптасады.