Ауыл шаруашылығы министрлігі жер конкурстарын өткізу ережелерін өзгертеді

Жерді бөлу рәсімінде нақты өлшемшарттардың болмауы фермерлердің жерді таныстарсыз және кері қайтарусыз жалға ала алмауына әкелді. Бұған "Атамекен" Ұлттық кәсіпкерлер палатасына көптеген шағымдар дәлел бола алады. Сондықтан ҰКП Ауыл шаруашылығы министрлігіне жер конкурстарын өткізу регламентіне өзгерістер енгізу бойынша бірқатар ұсыныстар жіберді, деп хабарлады "Атамекен".

"Атамекен" Құрылыс және жер қатынастары департаменті директорының орынбасары Ернұр Әбжан атап өткендей, конкурсты өткізу туралы ережеде егер конкурсқа екі - үш қатысушының баллы бірдей болса, онда жеңімпаз комиссия мүшелерінің дауыс беруімен анықталады деген тармақ бар. Басқаша айтқанда, комиссияға "ұнаған" адам жер алады. Бұл көптеген теріс қылықтардың себебі болды.

"Фермерлер таныстарсыз жер ала алмайтындықтарына шағымдануда. Қазір жер алуға арналған конкурстарға қатысу үшін үш-төрт кәсіпкерге құжаттармен көмектесіп жатырмын. Бірақ олар аудан әкімдіктеріне жүгінген кезде оларға: "жердің иесі бар, сіз конкурстарға қатысуға уақытты жоғалтасыз", - дейді. Конкурс көзбояушылық үшін өткізіліп, жеңімпаз алдын ала анықталады екен", – деді Ернұр Әбжан.

Ережеге сәйкес, жерді бөлу кәсіпкердің сайтты игеруге және дамытуға қанша қаражат салуға дайын екендігіне байланысты. Бұл көрсеткіш бойынша бір балдан 20 балға дейін есептеледі.

"Мысалы, егер конкурсқа қатысушы бір гектар жайылым үшін 31 мың теңге көрсетсе, онда оған ең жоғары 20 балл қойылады. Бірақ мұны растайтын құжат қажет емес. Барлығы тек бизнес-жоспарда жазылады. Кім инвестиция салуға көбірек уәде берсе, сол жер алады. Комиссия мүшелері оны дауыс беру арқылы береді. Содан кейін, бұл инвестициялар салынады ма, жоқ па, оны ешкім қадағаламайды. Себебі қарапайым: конкурс жағдайында қаражат салудың нақты мерзімі жоқ", - деп түсіндірді Ернұр Әбжан.

"Атамекеннің" деректері бойынша ауыл шаруашылығы министрлігінің мұндай "қисық" тетігіне жыл сайын шамамен 3-5 млн га беріледі. Сыбайлас жемқорлықты жою және конкурстар тетігін жетілдіру үшін Ұлттық палата сарапшылары ауыл шаруашылығы министрлігіне бірқатар ұсыныстар енгізді. Ең алдымен, конкурс жеңімпазы өз міндеттемесін орындауы үшін инвестициялаудың соңғы мерзімдерін анықтау ұсынылды, сол арқылы ол басқа қатысушыларды айналып өтті.

Ұлттық палата сарапшылары бұл мәселені бизнестің проблемалық мәселелері жөніндегі Үкіметтік комиссияның қарауына және президенттің тапсырмасы бойынша құрылған жұмыс тобының отырысына шығарды. Конкурс ережелеріне Жер кодексінде айқындалған өлшемдерді енгізу ұсынылды.

Тақырып бойынша оқу: Әкімдіктер бизнесті жерді жалға алуды ұзартудан заңсыз бас тартуда

"Жер кодексінің 43-1-бабында ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді беру шарттары жазылған. Жоспарланған инвестициялардан басқа, жер беру кезінде қандай агротехнологиялар қолданылатынын, ауылшаруашылық техникалары, мамандар, мал және басқа да өлшемшарттар бар-жоғын ескеру қажет. Ауыл шаруашылығы министрлігі мұның бәрін конкурстардың ережелеріне енгізді, бірақ бұл өлшемшарттар үшін ұпайлар қарастырылмаған. Ұпайлар фермердің жоспарланған инвестиция көлемі үшін ғана қарастырылған. Сол кезде өлшемшарттар бойынша қалған талаптардың мәні нөлге дейін азайтылды", - деді Ернұр Әбжан.

Ол осы өлшемшарттардың барлығын конкурстарды өткізу шарттарына енгізу ұсынылғанын хабарлады. Ал қазір ауыл шаруашылығы министрлігі ережелерді өзгертуге кірісті.

"Өткен аптада АШМ "Атамекенге" конкурстар ережелерінің өзгеруін келісуге жіберді. Инвестицияның жоспарланған көлемі үшін балл саны 20-дан беске дейін төмендетілді. Конкурста бір өтінім бойынша ең көп дегенде 29 балл жинауға болады. Біз айтқан ұсыныстар мен ескертулер ереженің жаңа жобасына енгізілді. Бірақ, өкінішке орай, бәрі емес. Сондықтан, әлі де олқылықтар бар. Мысалы, біз инвестициялаудың соңғы мерзімін - олардың қаржысын қанша жыл игеретінін анықтау қажеттілігін атап өттік. Осы және басқа талаптар ережелерге енгізілмеген", - деді маман.