Атамекен тұтынушыларды жала жапқаны үшін жауапқа тартуды ұсынады
Сауда және интеграция министрлігінің тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті ақпан айында "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" заңының жобасын жариялады. Құжатта кәсіпкерлердің өнім сапасы үшін біржақты жауапкершілігі қарастырылады. Егер тұтынушы өндірушіні немесе сатушыны жала жабу арқылы сотқа талап қойып, негізсіз талаптар қойса, онда заң жобасы шеңберінде жауапкершілік шаралары көзделмеген. "Атамекен" ҰКП бұл ұстанымды қайта қарауды ұсынады.
Ұлттық Кәсіпкерлер палатасының хабарлауынша, заң жобасы тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі омбудсмен институтын енгізу және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі бірыңғай қауымдастық құру арқылы тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін институционалды түрде күшейтуді ұсынады.
Тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктеріне тұтынушыға өтелетін сомадан сыйақы есептеледі деп болжанады. Бұл тауарларды тұтынушыларға сататын немесе олар үшін жұмыс істейтін немесе қызмет көрсететін кәсіпкерлерді тәртіпке келтіреді.
Бұдан басқа, сотта тұтынушының пайдасына шешім шығарылған кезде кәсіпкерлерден талап қою сомасының бір бөлігін жергілікті бюджетке аудара отырып, айыппұл өндірілетін болады. Сол жерден тұтынушылардың құқықтарын қорғауға мақсатты ақша бөлінеді. Тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың) басқа бөлігі тұтынушылардың мүддесі үшін талап қойған және сот оларға қойылған талаптарды қанағаттандырған жағдайда тұтынушылар қоғамдық бірлестігінің есеп шотына аударылатын болады.
2022 жылғы қарашада "Атамекен" реттеушілік әсерді талдауды қоғамдық талқылау өткізді, онда ұсынылған норманы енгізудің орынсыздығы туралы ұстаным қалыптасты. Осыған байланысты Ұлттық экономика және сауда министрлігіне балама талдау жіберілді, бірақ уәкілетті органдар оны қабылдамады.
Сондай-ақ, Атамекенде Қазақстанда тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы тұтынушылық құқықтарды бұзу туралы өтініш жіберу мүмкіндігі пайда болғанын атап өтті. Ол үшін әрбір сауда және қызмет көрсету субъектісіне көрнекті жерде орналастырылатын бірегей QR-code идентификаторы берілуі тиіс. Егер тұтынушы өзінің құқықтары бұзылған деп санаса, ол QR-кодты сканерлеу арқылы жүйеге кіріп, сатушыға, өндірушіге, қызмет көрсетушіге, тұтынушылардың қоғамдық бірлестігіне, мемлекеттік органға шағым жібере алады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстандық бидай "улы" бола бастады
"Сонымен қатар, заң жобасында кәсіпкерлердің біржақты жауапкершілігі ғана қарастырылады: егер талапкер өнім өндірушіні немесе сатушыны жала жабу арқылы қателесіп, негізсіз талаптар қойса – заң жобасы шеңберінде жауапкершілік шаралары көзделмеген. Жоғарыда айтылғандардың негізінде "Атамекен" ҰКП тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заң жобасы пысықтауды, сондай-ақ бизнес өкілдерімен кең форматта талқылау жүргізу қажеттілігін талап етеді деп есептейді", - деп мәлімдеді Ұлттық палатада.