СҚО-да АӨК-ні субсидиялау кезінде қылмыстық схемалар анықталды
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің СҚО бойынша департаменті АӨК субсидиялау саласында кешенді талдау жүргізді. 2021 жылы алаяқтық және қызметтік жалғандық фактілері бойынша шамамен 7,9 млн теңге шығын сомасымен сотқа дейінгі екі іс қозғалды. Бұл туралы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің баспасөз қызметі хабарлады.
Аумақтық департамент 11 сыбайлас жемқорлық тәуекелін анықтады, олар бойынша оларды жою үшін 48 ұсыным әзірленді.
"Сыртқы талдау нәтижелері бюджет қаражатын ұрлауға бағытталған көптеген кемшіліктерді, елеулі олқылықтарды және қылмыстық схемаларды ашты. Бұл ретте, бұл схемаларға көбінесе лауазымды тұлғалар ғана емес, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің өздері де тартылған", - деп хабарлады Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің СҚО бойынша департаменті басшысының бірінші орынбасары Нұрлан Жахин.
Ведомствода сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің төрт тобы анықталды.
Нұрлан Жахиннің айтуынша, бірінші топқа субсидиялауға бөлінетін бюджет қаражатын жоспарлау тиімділігінің төмендігі және олардың нысаналы пайдаланылуын бақылау тетіктерінің жоқтығы сияқты сыбайлас жемқорлық тәуекелдері кірді.
"АШТӨ-нің нақты сұранысынсыз бюджетті жоспарлау нәтижесінде мемлекеттік қолдауға негізінен ірі АШТӨ ие. Өз кезегінде, шағын ШҚ және ФҚ қолдау ала алмайды, өйткені өтініш беруге үлгермейді. 2020 жылы бір ірі АШТӨ-ге бөлінген субсидиялардың жылдық жиынтық көлемі 2 млрд-тан 400 млн теңгеге дейін ауытқиды. ШҚ, ФҚ қолдау үшін орташа сома 5-6 млн теңгені құрайды", - деп атап өтті спикер.
Екінші топ субсидиялаудың ақпараттық жүйелерінің жетілмегендігімен байланысты тәуекелдерді біріктіреді (Qoldau, Plem.kz) және оған ақпараттық жүйелерді мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграциялаудың болмауы; өтінім беру үшін бюджет қаражатының түсуі туралы АШТӨ-ні хабардар етудің болмауы; мемлекеттік көрсетілетін қызметтерге тең қол жеткізу құқығының бұзылуы және қосымша шығыстар нысанында АШТӨ үшін әкімшілік тосқауылдың болуы; өтінімді қарау кезінде субъективті тәсілді қалыптастыратын өтінім беру процесін автоматтандыру деңгейінің төмендігі кіреді.
Тақырып бойынша оқу: Субсидия ұрлау туралы істерде 2300 фермер бар
Мысалы, Qoldau порталы ЭШФ АЖ-мен интеграцияланбаған, бұл шешім қабылдайтын лауазымды тұлғаға дербес жауапкершіліктен кетуге мүмкіндік береді және АШТӨ-нің жалған шот-фактураны ұсыну мүмкіндігін береді. Осыған ұқсас интеграцияның Plem.kz болмауы жоқ ІҚМ басына субсидия алуға мүмкіндік береді.
Талдамалық жұмыс барысында АШТӨ Qoldau АЖ-да өтінімді қалыптастыру кезінде өтінімді толтыру кезінде қалқымалы терезелер нысанындағы "черновиктің" және нұсқаулардың болмауы, учаске алаңы мен қолдану нормаларына байланысты пестицидтерді, минералдық тыңайтқыштарды қолдану есептерін толтырудың қиындығы, МЖК ААЖ-дағы дәл емес алаңдар, сондай-ақ облыстың жекелеген аудандарында Интернеттің болмауы немесе оның төмен жылдамдығы сияқты бірқатар қиындықтарға тап болатыны анықталды.
"Облыстың АШТӨ шарасыздықтан ақпараттық жүйелер арқылы субсидиялауға өтінім беру үшін аудан орталықтарына келуге мәжбүр. Ірі АШТӨ-де субсидияларға өтінімді штаттағы бухгалтер береді, ал ШҚ және ФҚ "арнайы" ұйымдарға жүгінуге мәжбүр, ал ең оңай жолы субсидиялауға өтінім беру үшін көмек көрсету үшін ауыл шаруашылығы басқармасының немесе бөлімдерінің қызметкерлеріне жүгінуге мәжбүр. Бұл фактілер мемлекеттік органдарға тиесілі компьютерлердің IP мекенжайларымен өтінім берілген компьютерлердің IP мекенжайларының сәйкестігімен расталады. Мәселен, соңғы 3 жылда ауыл шаруашылығы басқармасының компьютерлерінен 245 өтініш келіп түсті", - деді Жахин.
Үшінші және төртінші топтарға нормативтік құқықтық актілердегі мүдделер мен қайшылықтарды қолдау белгілерінің болуы және оларды екі жақты түсіндіру жатады.