Депутаттар фермерлерді салықпен қолдауды ұсынады

Мәжілістегі "Ақ жол" фракциясының депутаттары әлеуметтік маңызы бар тауарларды өндірушілер үшін ҚҚС мөлшерлемесін төмендетуді немесе оны айналым немесе сату салығымен алмастыруды ұсынады. Бүгін Салық кодексіне түзетулерді талқылау барысында депутат Азат Перуашев қолданыстағы салық заңнамасы елде тауар өндіруді емес, шикізат экспортын ынталандырады деп мәлімдеді.

"2012 жылдан бастап "Ақ жол" фракциясы үкіметке әлеуметтік және басым тауарлар үшін ҚҚС-ның салалық төмендетілген мөлшерлемелерін енгізуді ұсынады. Бұл тәсілді ЭЫДҰ және Еуроодақ елдері кеңінен қолданады: Швеция, Испания, Германия, Австрия, Польша, Литва және т.б. Онда ҚҚС жалпы мөлшерлемесі 20-25%, ал ауыл шаруашылығы үшін – 0, тамақ өнімдері мен тұтыну тауарлары үшін - 3-5%, тұрғын үй, құрылыс материалдары, машиналар мен жабдықтар үшін - 6-8% болуы мүмкін. Бірнеше жыл бұрын тіпті Ресей бұл механизмді отандық азық-түлік өнімдеріне енгізді. Алайда біздің үкімет мұндай бастамалардан бас тартуда", - деді депутат.

Ол 2020 жылы президент Қасым-Жомарт Тоқаев төтенше жағдай аясында әлеуметтік тауарларға ҚҚС-тың төмендетілген мөлшерлемесін уақытша енгізгенін атап өтті. Бірақ депутаттардың сол жылы Салық кодексіне тиісті норма енгізу әрекеттері Үкіметтің әкімшілікке қолайсыздық сылтауымен бас тартуына тап болды.

"Бүгін күн тәртібінде бағаның өсуіне қарсы күрес тұр. Міне, сіздерге, құрметті мемлекеттік органдар, тауарлардың өзіндік құнын төмендетудің нақты құралы", - деп атап өтті Азат Перуашев.

Сондай-ақ, ол пестицидтер мен асыл тұқымды малдарды импорттау кезінде ҚҚС бойынша есепке алу әдісімен қайтарудың күшін жою туралы еске салды.

"Мыңдаған ауылшаруашылық тауар өндірушілері бұл норманы 1 қаңтардан бастап күтуде, одан бюджет жоғалмайды, есесіне фермерлерден айналым қаражаты алынады. Міне, ет, сүт, бидай және т.б. бағасы қайда. Ал заң жобасы бұл мәселені айналып өтіп, фермерлерді тақырға қалдырады. Азық-түлік бағасын ұстап тұру қайда? Ауыл шаруашылығы министрлігінің орны қайда?"- деп атап өтті депутат.

Тақырып бойынша оқу: Экономика министрлігі фермерлерді ҚҚС бойынша жеңілдіктерден айырды

Жалпы, ол ҚҚС табиғаты бойынша артық өндірісті тежеу үшін қолданылатынын, бірақ Қазақстанда өндіріс дағдарысы байқалатынын атап өтті. Шикізат экономикасы үшін бұл салық шикізатты экспорттауға ынталандырады, ал дайын тауарларды импорттау тиімдірек.

"Ақ жол" ұсынысы бойынша, егер үкімет әлеуметтік тауарлар үшін ҚҚС мөлшерлемесін төмендетуге дайын болмаса, онда ҚҚС-ты айналым немесе сату салығына ауыстыру туралы мәселені қарау қажет. Сонымен қатар, мұндай салық ҚҚС-тан 3-4 есе төмен болуы керек. Сонда өнімдерді импорттау мен қайта сатудан гөрі тиімдірек болатын жағдайлар жасалады.

"Бір кездері үкімет бұл реформаға жақындауға тырысты, бірақ мөлшерлемені едәуір төмендетуді және каскадты есептеу әдісін қосқысы келместен идеяны өзі өлтірді. Оралып, осы мәселені зерделейікші. Салық салудың сервистік үлгісіне көшудің, яғни айыппұл салудың емес, кәсіпкерлерге көмектесудің уақыты баяғыда келді", - деп шақырды Азат Перуашев.

Ол сондай-ақ "Ақ жол" фракциясы бүгін Салық кодексіне түзетулер туралы заң жобасын бірінші оқылымда қабылдауды қолдайтынын мәлімдеді. Бірақ екінші оқылымда депутаттар ұсынған ұсыныстарды талқылауға қабылдауды талап етеді.