Ауыл шаруашылығы министрлігі ЖҚШ ауқымды кооперациясын жоспарлап отыр
Ауыл шаруашылығы министрлігі оны енгізу көптеген бұзушылықтармен жүргізілгеніне қарамастан, ауыл шаруашылығы кооперациясын мемлекеттік қолдау шараларын сақтап отыр. Сонымен қатар, республикада жеке қосалқы шаруашылықтардың кооперативтерін қалыптастыруды ауқымды түрде бастау жоспарланып отыр, олардың үлесіне саланың жалпы өнімінің жартысына жуығы тиесілі. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы министрлігінің баспасөз қызметі хабарлады.
Жеке қосалқы шаруашылық кооперациясының негізгі проблемалық мәселесі оларды жайылымдық және шабындық жерлермен қамтамасыз ету болып табылады. Мұндай жерлерді тиімді басқару кооперативтер арқылы ғана мүмкін болады. Бұл нормаларды "Ауыл шаруашылығы кооперативтері туралы" заң шеңберінде жеке заң жобасын қабылдамай пысықтау ұсынылды.
"Министрлік ауыл шаруашылығы кооперативтеріне салық салуды жетілдіру бөлігінде қолданыстағы ауыл шаруашылығы кооперациясы туралы заңнаманы қайта қарау мүмкіндігін қарастыруда. Ал ауыл шаруашылығы кооперациясын ынталандыру үшін мемлекеттік қолдау шараларын, оның ішінде кооперативтердің өз мүшелеріне көрсететін қызметтерінің құнын жаңа субсидиялауды енгізу бөлігінде жетілдіру, сондай-ақ кооперативтер мүшелерінің білімін тарату -ақпараттық-маркетингтік қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларға бюджеттік қаржыландыруды ұлғайту жоспарлануда", - деп хабарлады Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев.
Ол бүгінгі күні кооперацияны ынталандыру үшін жергілікті бюджет қаражаты есебінен сатып алынатын техника мен жабдықтың құнын 50% - ға дейін субсидиялауға басымдық пен жоғары норматив көзделгенін атап өтті. Салық заңнамасында ауыл шаруашылығы кооперативтері барлық салықтар бойынша 70% жеңілдікті көздейтін арнайы салық режиміне жатады.
Сондай-ақ, ауыл шаруашылығы кооперативтеріне "Бәйтерек" ҰБХ еншілес ұйымдары арқылы жеңілдікпен несие беру қолжетімді. Өткен жылы кооперативтер 1,6 млрд теңге сомаға несие алды.
Тақырып бойынша оқу: АШМ: ЖҚШ мемлекеттік қолдау басқа субсидияларға зиян тигізбейді
Қазақстанда ауыл шаруашылығы кооперациясын дамытудың оң мысалдары бар. 2022 жылдың басында 3026 ауыл шаруашылығы кооперативі тіркелген. Бірақ көптеген бұзушылықтар оларды енгізумен байланысты.
"Көптеген кооперативтер қызметінің тиімділігі өте төмен деңгейде қалып отырғанын және бұл АӨК субъектілері үшін жағымсыз фактор болып табылатынын мойындау керек. Жүргізілген аудит қорытындысы бойынша кооперативтердің 18% жұмыс істемейтін, ал 42% мемлекеттік субсидиялар алу үшін ұйымдастырылған жалған кооперативтер екені анықталды. Ауылда кооперацияның негізгі проблемалары өткен жылдардың теріс тәжірибесі мен жергілікті жерлерде кооперативтер құру кезінде жіберілген қателіктерге байланысты сенімнің төмендігі, кооперативтік модель туралы хабардарлықтың төмендігі, нормативтік-құқықтық актілердің жетілдірілмеуі болып табылады", – деп атап өтті министр.
Сонымен қатар, халықаралық тәжірибе әлемнің көптеген елдеріндегі кооперативтер ауыл шаруашылығын дамытудың негізіне айналғанын көрсетеді. Атап айтқанда, ЕО елдерінде 22 мыңға жуық кооперативтік кәсіпорын 6,1 млн-нан астам мүшені біріктіріп, 347 млрд еуро көлемінде жылдық айналым жасайды.
"Сондықтан АӨК дамытудың 2025 жылға дейінгі ұлттық жобасының басымдығы ет, жеміс-жидек, көкөніс, қант, дәнді, майлы дақылдар, сүт өнімдерін өндіру және қайта өңдеуді қоса алғанда, ірі инвестициялық жобалардың айналасында жеті экожүйе құру болып табылады. Бұл қосылған құны жоғары түпкі қазақстандық өнімді құруға қатыса алатын жұмыс істеп тұрған кемінде 350 мың фермерлік және үй шаруашылықтарын тартуға мүмкіндік береді", – деп атап өтті Қарашөкеев.