Қазақстанда күнбағыс үшін экспорттық баж алынып тасталуы мүмкін

Күнбағыс тұқымдарына экспорттық кедендік баж салығын алып тастау мүмкіндігін Сыртқы сауда және халықаралық экономикалық ұйымдарға қатысу жөніндегі ведомствоаралық комиссия (ВАК) талқылады. 20%, бірақ тоннасына 100 еуродан кем емес квота 2023 жылдың 4 ақпанынан бастап күшіне енді және фермерлер бұл шектеуді қайта қарауды бірнеше рет сұраған болатын.

ҚР үкіметінің баспасөз қызметінен хабарлағандай, баждың қолданылу мерзімі ішінде бюджетке 24,1 млрд теңге түсті. Осы кезеңде күнбағыс майын өндіру 2,5 есе, экспорт 4,8 есе өсті. Қазақстан алғаш рет күнбағыс майын Үздік-10 экспорттаушыға кіріп, сегізінші орынды иеленді. Бұдан басқа, ЭКБ енгізу нәтижесінде ішкі нарықта күнбағыс майының бағасы тұрақтанды, ал бүгінгі таңда орташа бағасы литріне 843 теңгені құрайды (2023 жылғы қаңтарда 900 теңгеден астам болды).

Сонымен қатар, күнбағыс өсіретін Қазақстанның фермерлері егін жинау науқаны кезінде өнімнің сатып алу бағасы олар күткен деңгейден төмен болып қалатынын хабарлайды. Бұған дейін фермерлер Ауыл шаруашылығы министрлігіне күнбағыс тұқымын сатып алудың әділ бағасын белгілеу туралы өтініш білдірген, май өңдеушілер одан төмен түспеуі тиіс.

«Талқылау қорытындысы бойынша Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне күнбағыс майын көтерме сату нарығына талдау жүргізу және май өңдеу кәсіпорындарының сатып алу бағасына талдау жүргізу тапсырылды, содан кейін мәселе комиссияның кезекті отырысында қайта қаралатын болады», - деп үкіметте хабарлады.

Ауыл шаруашылығы дақылдарын әртараптандыру аясында биыл Қазақстанда күнбағыс егіс алқабы 500 мың тоннаға ұлғайып, 1,7 млн гектардан астам жерге жетті. Қазақстанның Астық одағының болжамы бойынша 2 млн 120 мың тонна жиналады, бұл өткен жылғы өнімнен 15,5%-ға артық.