Еуропада тыңайтқыштар өте көп шамаларға дейін қымбаттады
Өткен аптада Германияда ең көп сұранысқа ие азот тыңайтқыштарының бағасы екі есе өсті. Сонымен, КАС (карбамид пен аммиак селитрасының сұйық қоспасы) 400-ден 1000 еуроға, карбамид 500-ден 1300 еуроға дейін қымбаттады. Бұл туралы ElDala.kz порталына Алматы қаласында орналасқан Dinkel consult консалтингтік компаниясының басшысы, Аграрлық нарық сарапшысы Йорг Динкелакер айтып берді.
Азотты минералды тыңайтқыштар табиғи газ бағасының өсуі аясында 2021 жыл бойы қымбаттады, бұл оларды өндіруге шикізат ретінде қолданылады. Осы себепті Yara немесе Borealis сияқты ірі еуропалық өндірушілер тыңайтқыш өндірісін қысқартты.
Ал биылғы жылдың басында санкцияларға байланысты да, енгізілетін экспорттық шектеулерге байланысты да әлемдік нарықтан жеткізумен байланысты проблемалар жаңа триггерге айналды. Естеріңізге сала кетейік, Ресей әлемдегі ең ірі аммиак селитрасын өндіруші (жылына 12 млн тоннадан астам), жаһандық экспорттың 40% қамтамасыз етеді.
Сондай-ақ, қымбатшылық фосфорлы және калийлі топтарға әсер етті. Себебі біреу - әлемдік нарыққа жеткізілімдердің шектелуі.
- Ресей мен Беларусь Канададан кейінгі калий тұзының әлемдегі ең ірі өндірушілері мен экспорттаушылары болып табылады, - деп түсіндірді Йорг Динкелакер.
Негізгі фосфор тыңайтқышы Диаммоний фосфаты (DAP) қазіргі уақытта тоннасына 930 евро тұрады, бұл бір апта бұрынғыдан шамамен 130 еуроға көп. Германиядағы калий тыңайтқыштары бір аптада тоннасына 50 евроға, 465 евроға дейін қымбаттады.
Сарапшының айтуынша, қазіргі баға деңгейінде топыраққа тыңайтқыш енгізу экономикалық тұрғыдан негізсіз болады. Фермер түпкілікті өнімді сату арқылы шығындарды өтей алмайды - егер тек азық-түлік бағасы қазіргі рекордтық деңгейден одан да жоғары көтерілмесе.
Тақырып бойынша оқу: Егістің өзіндік құны гектарына 60 мың теңгені құрайды
Сарапшылар қазірдің өзінде бір гектарға шығындардың өсуін есептеді: фосфор тыңайтқыштары 60 еуроға дейін, калий 130 еуроға дейін, азот 200 еуроға дейін өседі.
"Бірақ мәселе бұл жерде де емес – нарықта қолжетімді көлем жоқ", - деді Йорг Динкелакер. - Украинада соғыс басталғаннан кейін жеткізілім тізбегі үзілді.
Қазіргі "мінсіз дауылдың" салдарын болжау қиын емес – егін көлемі мен ауылшаруашылық өнімдерінің сапасы төмендейді. БҰҰ Азық-түлік ұйымы азық-түлік бағасы кем дегенде 2023 жылға дейін көтерілетінін және кедей елдердегі азық-түлік дағдарысы күшейе түсетінін ескертті.