Қазақстан бидай өңдеу өнімдерінің экспортын 89 есеге арттырды
Қазақстан ұнды шетелге жөнелтудегі қиындықтар аясында бидайды терең өңдеу өнімдерінің өндірісі мен экспортын ұлғайтуда. Бұл туралы Ауыл шаруашылығы вице-министрі Бағлан Бекбауов Қазақстанның астық өңдеушілер Одағына жолдаған хатында мәлімдеді.
2018 жылы Қазақстан тек 195 тонна глютен мен нөл бидай крахмалын экспорттады. 2019 жылы глютен экспорты 1093 тонна және 553 тонна крахмалды құрады, 2020 жылы тиісінше 1 657 тонна және 2 042 тонна, 2021 жылы – 6 348 тонна және 11 076 тонна. Негізгі сатып алушылар Ресей, АҚШ, Түркия, Өзбекстан, Тәжікстан болды.
"Соңғы жылдары қазақстандық ұн экспортының көлемінің төмендеуіне байланысты дәстүрлі импорттаушылардың астықты өз бетінше өңдеуін дамытуына байланысты әлемде жыл сайын қажеттілігі артып келе жатқан жоғары өңделген өнімдерді (макарон өнімдері, крахмалдар, шәрбаттар, құрғақ глютен және т.б.) өндіруді қолдау жүргізілуде.
Мәселен, соңғы бес жылда (2018 жылдан 2022 жылға дейін) макарон өнімдерін өндіру 4,8% - ға (158,5 мыңнан 166 мың тоннаға дейін), бидай крахмалы мен глютенді өндіру 4,8 есе (5,7 мыңнан 33,6 мың тоннаға дейін) өскені байқалады", - деп атап өтті Бағлан Бекбауов хатта.
Өндірістің өсуімен қатар экспорт та артып келеді. Мәселен, макарон өнімдерін шетелге жөнелту төрт жыл ішінде (2018 жылдан 2021 жылға дейін) екі есеге (32,3 мың жылдан 64,7 мың тоннаға дейін), бидай крахмалы мен глютенді 89 есеге (195 тоннадан 17,4 мың тоннаға дейін) ұлғайды.
Бұл ретте, ұн өндіру көлемі әлі де елдің ішкі тұтынуынан екі есе дерлік артық. Бұл Қазақстанға 2022 жылы 1 млн 850 мың тонна ұн экспорттауға мүмкіндік берді.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстандық бидай глютені Бразилияға экспортталды
Осыны ескере отырып, ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі мемлекеттік қолдау ережелеріне ұн тарту зауыттарын кеңейту және жаңғырту үшін инвестициялық субсидиялар төлеу туралы норманы енгізуді тиімсіз деп санайды – бұған дейін Қазақстанның астық өңдеушілер одағы сұраған болатын. Аграрлық ведомство перспективалар қосылған құны жоғары өнімдерді ала отырып, астықты терең өңдеуді дамытуда жатыр деп есептейді.
Сонымен қатар, ұн тартушыларға мемлекеттік қолдаудың бірқатар құралдары қолжетімді. Ауыл шаруашылығы министрлігі бұл жинақты жеткілікті деп санайды.
Сондай-ақ, ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі құрама жем өндіру бойынша жаңа кәсіпорындар құруды мемлекеттік қолдауды қажет деп санамайды, өйткені қазіргі уақытта елімізде олардың 70-і жұмыс істейді. Бұл кәсіпорындардың жиынтық қуаты жылына 1,9 млн тоннаны құрайды, алайда олар тек 40% - ға жүктелген.