Қазақстанда қант қызылшасының егістігі бес есеге артады
Қазақстанның ауыл шаруашылығы министрлігі қант саласын жаңғырту жоспарын әзірлеуде. Қант қызылшасы егістігі 60 мың гектарға дейін ұлғайтылады деп жоспарлануда. Айта кетейік, ағымдағы жылы осы дақылға арналған егіс 12,3 мың га жерді алды.
Ауыл шаруашылығы министрлігінде мәлімдегендей, саланы жаңғырту жоспары фермерлердің ұсыныстарын ескереді. Қазақстанда қант қызылшасын өсіру көлемінің күрт қысқаруының негізгі себебі дақылдың төмен рентабельділігі және оңтүстік өңірлерде суармалы судың тапшылығы болды. Сондықтан егістікті ұлғайту жоспары жаңа суармалы жерлерді іске қосуды және суарудың су үнемдеу технологияларын енгізуді қамтиды.
Сондай-ақ, қант саласын мемлекеттік реттеу және қолдау шаралары күшейтіледі. Қант қызылшасын қайта өңдеу қуаттарын техникалық және технологиялық қайта жарақтандыру, қант зауыттарын салу және жаңғырту көзделген. Сонымен қатар тұқым шаруашылығы дамитын болады.
Ауыл шаруашылығы министрлігінде атап өткендей, 1 га қант қызылшасын егуге жұмсалатын тікелей шығын орташа есеппен 500 мың теңгені құрайды. Сатып алу бағасының төмендігі мен ЖЖМ, пестицидтер бағасының және суаратын су тарифтерінің өсуін ескере отырып, сала мемлекеттік қолдау шараларына қарамастан, рентабельділігі төмен болып қалуда.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда қант қызылшасын сатып алу құны 5 мың теңгеге/тоннаға артты
Сонымен қатар, өткен ғасырдың 30-жылдарында салынған қант зауыттары қатты тозған. Зауыттардың технологиялық жабдықтарын жаңғырту үлкен инвестицияларды талап етеді.
"Мемлекет қант саласын жандандыруға айтарлықтай қаржы ресурстарын салып жатыр. Ауыл шаруашылығы министрлігінің өкілдері аталған шараларды жүзеге асыру бәсекеге қабілеттілік деңгейін едәуір арттырады және қазақстандық қант өндірушілердің өндірістік қуатын арттырады деп санайды", - деп атап өтті Ауыл шаруашылығы министрлігінің баспасөз қызметі.
Бұған дейін ҚР президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев пен сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтановқа қант жағдайына байланысты сөгіс жариялаған болатын. Қазақстанның импортқа тәуелділігі 90% - ды құрайды, іске қосылған жеті қант зауытының төртеуі ғана жұмыс істейді - Алматы және Жамбыл облыстарында, олар тек үштен біріне ғана жүктелген.
"Ауыл шаруашылығы министрлігі қызылша қантының үлесін 2026 жылға қарай 6 есеге, 7 - ден 43% - ға дейін арттыруды жоспарлап отыр, бірақ соңғы төрт жылда қант қызылшасының аумағы үштен бірге қысқарды", - деді президент.