Қазақстаннан астық экспорты 33%-ға өсті
Қазақстанда астық тиеу магистральдық жолдардың жүктелуіне және локомотивтердің жетіспеушілігіне, сондай-ақ Қытайдағы геосаяси жағдай мен антиковидтік шараларға байланысты шектеулерге қарамастан жоспарлы түрде өсуде. Ағымдағы маркетингтік жылы қыркүйектен маусымға дейін Қазақстанда теміржол көлігімен астық тасымалдау 29% - ға өсті, бұл ретте экспорт 33% - ға немесе 2 млн тоннаға ұлғайды. Орталық Азия елдеріне дәстүрлі жөнелтілімдерден басқа, Қытайға астық таситын көліктермен тасымалдауды қалпына келтіру оң фактор болды. Нарық қатысушылары бұл бағытта үлкен әлеуетті көреді.
2022 жылдың қыркүйегінен бастап Қазақстанның темір жолдары арқылы барлығы 9,8 млн тонна астық тасымалданды, бұл өткен маркетингтік жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,2 млн тоннаға артық. Экспорттық бағытта тасымалдар 8 млн тоннаны құрап, 2 млн тоннаға артты. Бірақ ел ішінде, керісінше, астықты жөнелту 14% - ға (немесе 300 мың тонна) қысқарып, 1,8 млн тоннаны құрады.
Осылайша, тасымалдаудың барлық көлемінің экспорт үлесі 82% құрады.
Ұнтақтау өнімдеріне келетін болсақ, осы маркетингтік жылы тасымалдау барлық бағытта өсуде. Сыртқы нарықтарға 2,1 млн тонна (31% - ға немесе 500 мың тоннаға өсім) жіберілді, ел ішінде 20% - ға немесе 100 мың тоннаға өсіммен 6 мың тонна тасымалданды. Тасымалдаудың жалпы көлемі 28% өсіммен 2,7 млн тоннаны құрады. 2022-23 маркетингтік жылдағы экспорт үлесі 76% құрап, бір жыл бұрынғы 64% - ға өсті.
Айта кету керек, ұн экспорты негізінен Ресейден импорттың едәуір ұлғаюымен Қазақстан ішінде астық тасымалының төмендеуі аясында өсуде. Егер өткен жылы Қазақстанға 1,5 млн тонна астық әкелінген болса, биылғы жылдың 6 айында 1 млн астық импортталды. 2018 жылы Қазақстан темір жол арқылы 100 мың тонна, 2019 жылы – 400 мың тонна, 2020 жылы – 600 мың тонна, 2021 жылы – 1 млн тонна импорттады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстан Қытайға астық жеткізуді 1 млн тоннаға дейін ұлғайтуға ниетті
Биылғы жылы наурыз айынан бастап ерекше өсім байқалады. Ресми мәліметтер мынадай: қаңтарда 90 мың тонна, ақпанда – 120 мың, наурызда-167 мың, сәуірде-212 мың, мамырда-197 мың, маусымда-246 мың тонна астық әкелінді. Жалпы көлемнің 1 млн 26 мың тоннасы Ресейден әкелінген.
Сала сарапшылары атап өткендей, импорттың өсуі қазақстандық астықтың сатылуына кері әсерін тигізеді, ал ұзақ мерзімді перспективада Қазақстандағы өсімдік шаруашылығы саласының тоқырау триггері болуы мүмкін.