Қазақстан ет нарығындағы экспорттық орнын нығайтуда
Қазақстанның ет нарығындағы экспорттық орны нығайып келеді. 2025 жылдың бес айында сиыр етінің жеткізілімі 2,5 есе (12,3 мың тонна), қой еті 2,6 есе (9,2 мың тонна) өсті. Бұл туралы үкіметтің баспасөз қызметі хабарлады.
"Алғаш рет 797 тонна көлемінде шошқа етінің экспорты тіркелді. Бұл нәтижелер отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін және оның халықаралық нарықтарда сұранысын көрсетеді", - деп министрлер кабинетінде хабарлады.
Мал шаруашылығы елдің азық-түлік қауіпсіздігі үшін стратегиялық маңызын сақтап, АӨК жалпы өнімінің шамамен 40%-ын құрайтыны атап өтілді. 2025 жылғы қаңтар-шілдеде өндіріс көлемі 3,4%-ға өсіп, 2 трлн теңгеге жетті. Ет өндірісі 2%-ға (608,8 мың тонна), сүт өндірісі 6,5%-ға (2,25 млн тонна) ұлғайды.
Сүт бағытына ерекше назар аударылады. 2023-2025 жылдары қуаттылығы жылына 300 мың тоннадан асатын 48 тауарлы-сүт фермасы салынды. Жаңа фермалардағы орташа жылдық сүт өнімділіші 8,2 мың литрге, алдыңғы қатарлы фермаларда 11 мың литрге дейін жетеді, бұл жетекші Еуропа елдерінің деңгейіне сәйкес келеді. 2024 жылы 688 мың тонна сүт өндірілді (2022 жылға қарай +32%), 2025 жылы 152 мың тоннаға тағы 32 кешенді іске қосу жоспарлануда.
Мал мен құстардың саны тұрақты өсуде: ІҚМ - 8,7 млн бас (+0,3%), жылқы - 4,6 млн (+6,7%), түйе - 300 мың (+3,9%), құс - 48 млн (+6,6%).
"Етті мал шаруашылығында таза 5%-бен несиелендіру көлемі 50 млрд теңгені құрады, 2025 жылы қайта өңдеу кәсіпорындары үшін 44 млрд теңге бөлінді. Қарыздар бойынша кепілмен қамтамасыз етудің жетіспеушілігін шешу үшін қарыз сомасының 85%-на дейін кепілдік беру бағдарламасы жұмыс істейді", - деді ҚР ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров.
Сонымен қатар, үкіметтің мәліметінше, 2025 жылдың тамыз айынан бастап бордақылау алаңдарына жылдық 50 млрд теңге көлемінде жеңілдікпен несие беру бағдарламасы енгізілді, бұл өнімнің жартысын ішкі нарыққа міндетті түрде өткізу кезінде қуаттылықты 60%-дан астам жүктеуге мүмкіндік береді.
Сондай-ақ, республикада австралиялық модель бойынша ет кластерлері дамуда. 2024 жылы 9 млрд теңгеге төрт жоба қаржыландырылды, 2025 жылы 21,7 млрд теңгеге он басым жоба айқындалды, Түркістан облысында түйіршіктелген құрама жем өндіру зауыты және 15 мың бас ІҚМ бордақылау алаңы іске қосылды. Бұл жобалар "жемнен өңдеуге дейін" толыққанды тізбектерді құруға негіз қалайды, деп атап өтті баспасөз қызметі.
Соңғы бес жылда құс етіне импортқа тәуелділік 42%-дан 20%-ға дейін төмендегені хабарланды. 2024 жылы Жамбыл, Қызылорда, Павлодар, Түркістан, Солтүстік Қазақстан және Ұлытау облыстарында жалпы қуаттылығы жылына 15,9 мың тонна ет болатын алты құс фабрикасы пайдалануға берілді.