Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Аштықпен күресте ғылым мен инновация көмекке келеді
Аграрлық азық-түлік жүйелері бүкіл әлемде бір-бірімен тығыз байланысты үлкен проблемаларға тап болады. Оларға қақтығыстар, төтенше ауа райы оқиғалары, экономикалық күйзелістер, COVID-19 пандемиясының ұзаққа созылған салдары жатады. Олардың резонанстық әсері бүкіл әлемдегі миллиондаған адамдарды кедейлік пен аштыққа душар етті, өйткені азық-түлік пен отынның күрт қымбаттауы елдердегі тұрақсыздықты тудырады. Бұл проблемалар негізінен қоршаған орта мен ауыл тұрғындарының әл-ауқатын ұмытып, өсуді бәрінен бұрын бағалайтын экономикалық жүйелермен байланысты. Мұндай немқұрайлылық планетаның экожүйесіне және біздің тамақ өнімдеріміздің сапасына теріс әсер етті. Ұзақ мерзімді жоспарда, егер батыл іс-қимыл жасалмаса, жеткілікті мөлшерде азық-түлік өндіру қабілетімізді жоғалту қаупі бар.
Біздің құралдарымызды қолайлы ортада қолдану
Бұл проблемаларды шешу үшін елдер аграрлық азық-түлік жүйелерінен күтілетін көптеген нәтижелер арасында тепе-теңдік сақтай отырып, үнемі дамып келе жатқан ғылым, технология және инновация салалары ұсынатын көптеген мүмкіндіктерді іздеуі керек. Мұндай нәтижелерге барлығына дұрыс тамақтануды қамтамасыз ету және климаттың өзгеруіне бейімделу жатады.
Бізде қазірдің өзінде ғылыми тәсілдемелердің, технологиялар мен практикалардың кең спектрі бар. Алайда, бұл тәсілдердің өздері жеткіліксіз. Технологиялар әлеуметтік-экономикалық жүйелерге біріктірілген және аштық пен дұрыс тамақтанбауды жою үшін оларды қолайлы нормативтік-құқықтық негіздерге бекіту керек. Бұл базалар адамдардың қажеттіліктеріне бағдарланатын болады және күшті институттар мен тиімді басқару, сондай-ақ саяси ерік-жігер қамтамасыз ететін тең құқықты орнатуға және тұрақтылықты дамытуға ықпал ететін болады. 2030 жылға қарай тұрақты даму саласындағы мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін елдер өз болжамдарын, өз заңнамасын және оларды орындау процесін қайта қарауы тиіс.
Неліктен ғылым мен технология азық-түлік жүйелерінде маңызды
Шындық мынада, тұрақтылыққа қол жеткізу үшін бізде уақыт аз. Бұған жетудің жалғыз жолы – өндірушілерді, соның ішінде шағын өндірушілерді де аграрлық азық-түлік жүйесінің алдыңғы қатарына шығару. Біз оларға цифрлық технологиялардан бастап агроэкологияға дейін өз қажеттіліктеріне сәйкес келетін инновацияларды саналы түрде таңдауға көмектесу арқылы осыған ықпал етеміз. Сондай-ақ, біз оларға осы инновацияларға қол жеткізуге және оларды нақты жағдайларда өз мүмкіндіктерін толық ашуға мүмкіндік беру үшін бейімдеуге көмектесу арқылы ықпал етеміз. ФАО-ның 2022-2031 жылдарға арналған Стратегиялық негіздемелік бағдарламасында дәл осындай көзқарас ұсынылған, онда технологиялар мен инновациялар прогресті жеделдету және 2030 жылға қарай аштықты, кедейлікті және дұрыс тамақтанбауды жою жөніндегі біздің мандатымызды орындау бойынша күш-жігерді барынша арттыру үшін қажетті төрт үдеткіштің екеуі ретінде айқындалған. Енді ғылым мен инновация саласындағы өз жұмысының стратегиялық көзқарасын келісу және ұсыну үшін ФАО өзінің алғашқы «Ғылым және инновация» стратегиясын әзірледі.
Ғылым саласы да, технологиялар саласы да биотехнологиялардан, азық-түлік және ауыл шаруашылығы саласындағы ядролық технологиялардан, цифрлық құралдар мен нанотехнологиялардан бастап, экология, агрономия, ауылдық даму әлеуметтануы саласындағы жетістіктерге және агроэкология, агроорманмелиорация және климаттың өзгеруіне қарсы күрес шаралары саласындағы инновациялық тәсілдерге дейін үлкен жетістіктерге жетті. Ғылым, технология және инновация арқылы біз аграрлық азық-түлік жүйелерін өндірісті жақсарту, тамақтану сапасын жақсарту, қоршаған ортаны жақсарту және өмірді жақсарту арқылы өзгерте аламыз.
Исмахан Элуафи, ФАО бас ғылыми маманы
