Қазақстанда 868 мың га ауыл шаруашылығы жерлері заңсыз кепілге берілді

Қазақстанда, екінші деңгейдегі банктердің деректері бойынша, бүгінде жалпы ауданы шамамен 4,1 млн га болатын ауыл шаруашылығы мақсатындағы 2 661 жер учаскесі кепілде тұр. Жер учаскелерін қамтамасыз етуге арналған несиелердің ағымдағы берешегі 1 трлн 213 млрд теңгені құрайды. Бұл туралы ҚР премьер-министрінің бірінші орынбасары Роман Скляр Мәжіліс депутаттарының сауалына жауап бере отырып хабарлады.

Бұған дейін мәжіліс депутаты Бақытжан Базарбек Қазақстанда жаңа жер реформасын жариялауды ұсынды, оның бағыттарының бірі екінші деңгейдегі банктерде және басқа да қаржы ұйымдарында салынған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді мемлекеттік меншікке қайтару болады. Ол жер саласындағы сыбайлас жемқорлыққа байланысты көптеген акционерлер өздерінің жерлері кепілге алынғанын жылдар бойы білмейтінін атап өтті. Олар біліп, соттарға жүгінген кезде, олардың ескіру мерзімін қолдану туралы өтініштері тіпті қараусыз қалады.

"Екінші деңгейдегі банктердің иелігіндегі жерлерді мемлекет меншігіне мәжбүрлеп қайтаруға қатысты осы бағыттағы жұмыс жалғасуда. Осылайша, ауыл шаруашылығы министрлігі шартты жер үлестерінен тұратын және банктер мен ұйымдарға кепіл ретінде берілген ауыл шаруашылығы жерлерін талдау бойынша өңірлерде жұмыс жүргізуде. Сондай-ақ Жер кодексінің 92-94-баптарының ережелеріне сәйкес жер учаскелерін мәжбүрлеп алып қою тәсілдері пысықталуда", - деді Роман Скляр.

Бұл ретте ол Бас прокуратура банктерде және өзге де қаржы ұйымдарында заңсыз салынған ауыл шаруашылығы жерлерін бақылау бойынша жүйелі негізде жұмыс жүргізіп жатқанын атап өтті. Ол үшін әкімдіктер жанында құқық қорғау органдарының қатысуымен жер заңнамасы саласындағы проблемалық мәселелерді шешу бойынша ведомствоаралық жұмыс кіші топтары жұмыс істейді.

"169 проблемалық кәсіпорын анықталды, онда 81 мың пайшы бар және 4,1 млн га ауыл шаруашылығы алқаптары бар, оның 868 мың га заңсыз кепілге берілген. Прокурорлардың қабылданған шараларымен ел бойынша пайшыларға 546 мың га қайтарылды, заңсыз кепіл және жерді қайта ресімдеу фактілері бойынша алты қылмыстық іс тергелуде. 20 мың пайшының мүддесі үшін прокурорлар соттарға меншік иелеріне 350 мың гектар жерді қайтару туралы 30 талап арыз берді", - деп хабарлады вице-премьер.

Сондай-ақ, үкімет пайшылардың жерлерін кепілге беруге мораторий енгізу туралы ұсынысты қолдамады. Роман Скляр түсіндіргендей, ауыл шаруашылығы өндірушілерінде өтімді кепіл мен өз ақшасының жеткіліксіздігі жағдайында мұндай мораторийді енгізу ауыл шаруашылығы өндірушілерінің едәуір санының несиелік ресурстарға қолжетімділігін айтарлықтай шектеуі мүмкін. Бұл ауылдағы айналым қаражатының жетіспеушілігіне және ауыл шаруашылығына жеке инвестициялар ағынының төмендеуіне әкеледі.

Тақырып бойынша оқу: АШТС-тар ҰАҒӨО-дан аграрлық жоғары оқу орындарына беріледі

Жер үлескерлерінің құқықтарын қорғау және ауыл шаруашылығы өндірушілерінің банктік несиелерге қол жеткізуін қамтамасыз ету үшін бірқатар реттеу шараларын пысықтау жоспарлануда:

1. шартты жер үлестерінен тұратын жер учаскелерін кепілге беру туралы шешім қабылдау үшін шаруашылық серіктестіктері қатысушыларының білікті көпшілігінің (кемінде төрттен үшінің немесе 75% дауысының) болуы туралы талапты енгізу;
2. шаруашылық серіктестіктің барлық қатысушыларын шартты жер үлестерінен тұратын жер учаскелерін шешім қабылданғанға дейін кемінде күнтізбелік 30 күн бұрын кепілге беру туралы міндетті түрде хабардар ету;
3. орталық депозитарий жүйесінде серіктестікке қатысушылардың үлестерін тіркеуден өту бойынша шаруашылық серіктестіктердің жауапкершілігін күшейту.