АгроБанк фермерлерге жылдық 2-4% несие бере алады - Рахымбеков

Қазақстан үкіметі ауыл шаруашылығы жағдайының күрделілігін толық түсінбейтіндіктен, елде мамандандырылған АгроБанк құру идеясын қайта-қайта қабылдамауда. Бұл туралы "Ауыл" партиясы төрағасының бірінші орынбасары Толуетай Рахымбеков әлеуметтік желілердегі парақшасында жазды.

Дәл осы "Ауыл" партиясы АгроБанк құру мәселесіне бастамашы болды, деп еске салды сарапшы, қазір Мәжілістегі өз депутаттары арқылы бұл мәселемен жұмыс істеп жатыр.

- Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді қаржылық қамтамасыз ету мәселесінің шешілмеуі елдің аграрлық өндірісінің төмен тиімділігінің немесе төмен кірістілігінің басты себептерінің бірі болып табылады, - деп атап өтті Төлеутай Рахымбеков. - Ал саланың төмен кірістілігі өз кезегінде ауыл мен ауыл шаруашылығының басты проблемасы болып табылады. Ал бұл өз кезегінде ауылдастардың қалаларға қашуына, азық-түлік бағасының өсуіне және ішкі нарықтағы азық-түлік тауарлары импортының үлесіне себеп болады.

"Ауыл" партиясы ауыл шаруашылығы өндірісін қаржылық қамтамасыз етуге талдау жүргізді, оның нәтижелерін сарапшы айтты: 2021 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы жалпы сомасы 711 млрд теңгеге несие алды. Бұл ауыл еңбеккерлерінің қажеттілігінен 1,5-2 есе аз.

Бұл ретте осы 711 млрд теңгенің 60% - дан астамы (немесе 432 млрд теңге) мемлекеттік институттардың үлесіне түсті. Ал екінші деңгейдегі банктердің үлесіне - 279 млрд теңге немесе 40% - дан аз.

- Мемлекеттік институттар арқылы тек 8 532 фермер немесе олардың жалпы санының 3% - дан астамы, 280 мың АӨК субъектісінен несие ала алды, - деп түсіндірді Төлеутай Рахымбеков. - Банктерден несие ала алған фермерлердің үлесі одан да аз болуы мүмкін, өйткені ол жерде кепіл, қаржылық есептілік және тұрақтылық талаптары әлдеқайда қатал. Демек, елдегі барлық фермерлердің шамамен 5% - ы несиеге қол жеткізді.

Жеткілікті қаржы болмаса, фермерлер бәрін үнемдеуге мәжбүр, деп атап өтті сарапшы. Олар сапалы тұқымдарға, тыңайтқыштарға, пестицидтерге, техникаларға және ЖЖМ-ге жеткілікті көлемде мүмкіндік бере алмайды. Бұл өнімділікті арттыруға мүмкіндік бермейді және тың игерудің алғашқы жылдарында, 12-13 ц/га. Қазақстанның солтүстігімен салыстыруға болатын Ресейдің шекаралас аймақтарында күшті серпіліс болғанымен, өнімділік 18-20 ц/га құрайды, сондықтан астықтың өзіндік құны Қазақстаннан 1,5 есе төмен. РФ бұған Ресейдің мамандандырылған аграрлық банкі "Россельхозбанкінің" арзан және ұзақ несиелеріне қол жеткізудің арқасында қол жеткізді.

Төлеутай Рахымбеков "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ құрамына кіретін Аграрлық несие корпорациясы –"АНК" базасында даму институты ретінде қазақстандық АгроБанк құру туралы ұсынысын айтты. Сарапшы "АгроБанк – АНК" АҚ облыстық филиалдарының функцияларын АНК облыстық филиалдарына, ал "АгроБанк" аудандық филиалдарының функцияларын ауылдық несиелік серіктестіктерге жүктеуді ұсынды.

Тақырып бойынша оқу: Қарашөкеев АгроБанк туралы ұсынысты қолдады

Осы идеяны іске асыру үшін Төлеутай Рахымбеков мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыруға және агроөнеркәсіптік кешен мен ауылдық аумақтарды мемлекеттік ынталандыруға уәкілеттік берілген ұлттық даму институты мен банк мәртебесін бере отырып, "АгроБанк – АНК туралы" ҚР Заңын қабылдауды ұсынды.

– "АгроБанк - АНК" қорландыру үшін шамамен 1 трлн теңге сомасында екінші деңгейдегі банктердің несиелерін тартуға болады, - деп түйіндеді Төлеутай Рахымбеков. – ЕДБ несиелері бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға бұл несиелер "АгроБанк-АНК" үшін түпкілікті нөлдік мөшерлеме бойынша болуы үшін кемінде 100 млрд теңге көздеу қажет. Сонда НС үшін "АгроБанк – АНК" несиелері 1-2% мөлшерлеме бойынша, ал фермерлер үшін НС несиелері бойынша сыйақы мөлшерлемелері жылдық 2-4% - дан болады. Аталған 100 млрд теңгені қолданыстағы ауыл шаруашылығына субсидиялардың тиімсіз түрлерін қысқарту есебінен іздеуге болады.

Бұл нұсқада мемлекеттік АгроБанк құру мәселесін бір-екі жылда шешуге болады, дейді сарапшы.