Қазақстанда жаңа Салық кодексі 1 қаңтардан бастап күшіне енеді

ҚР президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жаңа Салық кодексіне және оған ілеспе «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық салу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңға қол қойды. Кодекс 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енді, деп Ақорданың баспасөз қызметі хабарлады.

Кодексте қосылған құн салығының жаңа базалық мөлшерлемесі (ҚҚС) -16% белгіленді. Сондай-ақ ҚҚС бойынша міндетті тіркеу шегі 10 мың АЕК (40 млн теңге) дейін төмендетілді.

Салық кодексі салықтық әкімшілендіруді жаппай жеңілдетуді көздейді: салық есептілігінің көлемі 30%-ға қысқарады, салықтардың саны 20%-ға азаяды, жеңілдіктер мен алымдар оңтайландырылады. Маңызды өзгерістер корпоративтік және жеке табыс салығынан бастап инвестицияларды ынталандыруға және салық жүктемесін қайта бөлуге дейінгі барлық негізгі бағыттарға әсер етті.

Жеке табыс салығынан (ЖТС) БЖЗҚ-дан зейнетақы төлемдері босатылады. Көлік салығы 10 жылдан асқан көліктер үшін төмендетілді. Мүгедектігі бар адамдар үшін әлеуметтік салық шегерімі – 882-ден 5 мың АЕК-ке дейін ұлғайтылды.

Сондай-ақ салықтар саны қысқартылды: бірыңғай жер салығы жойылды, жекелеген төлемдер бойынша мөлшерлемелер мен алымдар саны қысқартылды.

Арнайы салық режимдері оңтайландырылды - қазір тек үшеуі бар: өзін-өзі жұмыспен қамтығандар үшін, жеңілдетілген декларация негізінде және фермерлік шаруашылықтар үшін.

Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар мобильді қосымша арқылы төлемдерді есептей және төлей алады.

Корпоративтік табыс салығы 20% деңгейінде сақталады, алайда сараланған мөлшерлемелер енгізіледі:

• 25% – банктер (бизнес субъектілерін несиелеуді қоспағанда) және ойын бизнесі үшін
• 5% – 2026 жылы әлеуметтік сала ұйымдары үшін 2027 жылы 10%-ға дейін көтеріледі
• ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін жеңілдікті мөлшерлеме қалады - 3%.

ЖТС прогрессивті мөлшерлемелері енгізіледі. 15% көтерілген мөлшерлеме азаматтардың жылына 8 500 АЕК-тен асатын жиынтық табыстарына қолданылатын болады. Осындай мөлшерлеме жылына 230 мың АЕК мөлшерінен асатын кәсіпкерлердің дивидендтері мен табыстары үшін енгізіледі. Жеңілдікті сақтауды ескере отырып, фермерлер үшін - 70% осы шектен асатын табысқа салынатын салық 4,5%-ды құрайды.

Жеке тұлғалар үшін қымбат өнімге 10% акцизбен жоғары салық салу енгізілді: құны 75 млн теңгеден асатын автомобильдер, кемелер – 100 млн теңгеден астам, алкоголь – 0,5 млн теңгеден астам/ литр, сигаралар – 10 мың теңгеден астам/ дана. Егер жылжымайтын мүлік объектілерінің жиынтық құны 450 млн теңгеден асатын болса, мүлік салығы да артады.

Сонымен қатар, салықтық әкімшілендіру тәсілдері айтарлықтай өзгереді. Камералдық бақылау алдын алу шарасы ретінде болады. Салық берешегін өндіріп алу, кейінге қалдыру және бөліп төлеу рәсімдері жеңілдетіледі. Берешектің шамалы сомасы кезінде бизнестің шоттары бұғатталмайды. Хабарламалар мен шаралар қарыз сомасына байланысты кезең-кезеңімен қолданылатын болады.