Агроғылымды ҰАҒБО қаржыландыратын болады
Ауыл шаруашылығы министрлігі Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыруды және оның нәтижелерін коммерцияландыруды жүзеге асыратын заңды тұлға айқындайтын ҚР Үкіметі қаулысының жобасын әзірледі. Қаулы қабылданған жағдайда ҰАҒБО функциялары қалай кеңейтілетіні туралы ElDala.kz порталына Орталықтың басқарма төрайымы Гүлмира Исаева айтып берді.
Жоспарларға сәйкес, ҰАҒБО Ұлттық ғылыми кеңестердің құрамына енгізу үшін кандидатуралар бойынша ұсыныстар, базалық қаржыландыру субъектілерінің тізбесін қалыптастыру бойынша ұсыныстар енгізеді, аграрлық ғылымды дамытудың басымдықтарын мемлекеттік органдармен әзірлейді және келіседі.
Сондай-ақ ҰАҒБО АӨК саласында ғылыми зерттеулер жүргізуді үйлестірумен айналысады.
Оның құзыретіне базалық, гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша тиісті қаржы кезеңіне бюджеттік өтінімдер дайындау; гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша құжаттама дайындау және конкурстар өткізу жатады.
Сондай-ақ Орталықтың функцияларына жүргізілетін ғылыми жұмыстардың тиімділігіне мониторинг, бақылау, есепке алу және бөлінген қаражаттың мақсатты пайдаланылуы; ҒЗЖ нәтижелері бойынша ҚР президенті үшін ғылым жөніндегі жыл сайынғы ұлттық баяндамаға материалдар дайындау; ғылыми ұйымдардың инфрақұрылымдық дамуы үшін ұсыныстар әзірлеу кіреді.
Тақырып бойынша оқу: ҰАҒБО селекция және тұқым шаруашылығы бойынша бағдарлама әзірлейді
"ҰАҒБО ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет субъектісі болып табылады және аккредиттеу туралы куәлікке сәйкес мемлекеттік бюджет есебінен зерттеулерді іске асыруға конкурс бойынша да, конкурстан тыс рәсімдер арқылы да қатысуға құқылы. ҰАҒБО ауыл шаруашылығы министрлігімен AgriTech агротехнологиялық платформасының операторы болып анықталды. Агроөнеркәсіптік кешеннің технологиялық міндеттерін шешу үшін Ауыл шаруашылығы министрлігінің ҰАҒБО негізінде АӨК-де технологиялық құзыреттер орталығын құрды", - деді Гүлмира Исаева.
Бұдан басқа, үкімет қаулысымен Орталық білім мен ғылыми зерттеулердің қолжетімділігін арттыру жөніндегі бюджеттік бағдарламаны іске асыру шеңберінде 2021 жылға арналған мемлекеттік тапсырманы орындайтын ұйымдардың тізбесіне енгізілді. Ағымдағы жылы ҰАҒБО "ҚР АӨК даму перспективаларын кешенді талдау, бағалау және болжау" мемлекеттік тапсырысын орындайды.
Жалпы ҚР-да ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру үш жылдық кезеңге арналған бюджет шеңберінде жүзеге асырылады. 2021-2023 жылдарға ҚР АШМ-нің 31 ғылыми-техникалық бағдарламасын 24,3 млрд теңге көлемінде бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру қарастырылған. Олардың 29 ғылыми-техникалық бағдарлама бойынша орындаушылары ҰАҒБО-ның еншілес ұйымдары болып табылады. 2021 жылы қаржыландыру 8,1 млрд теңгені құрады, оның 984,12 млн теңгесі ҰАҒБО-ның 25 еншілес ұйымына бағытталды.
2022-2024 жылдарға бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру сомасы 55,31 млрд теңгені құрайды.
221 жылдың мамыр айында ҚР Үкіметі жанындағы Жоғары ғылыми-техникалық комиссия алғаш рет АШМ-нің салалық гранттық қаржыландыруын мақұлдады. Оның көлемі 2022-2024 жылдарға 22,16 млрд теңгені құрайды.
Сондай-ақ, ғылыми инфрақұрылым мен мүлікті, оның ішінде ғимараттарды, жабдықтар мен материалдарды, әкімшілік және қызмет көрсету персоналын ағымдағы қамтамасыз етуге, сондай-ақ ғылыми-техникалық қызметті ақпараттық сүйемелдеуге бағытталған саланы базалық қаржыландыру көзделген.
"ҚР БҒМ-не өткен жылдың қараша айында жетекші ғалымдардың жалақысы бойынша енгізілген өзгерістерді ескере отырып, базалық қаржыландыру бойынша қаржыландыруға бюджеттік өтінімдер жіберілді. ҰАҒБО КЕАҚ 28 еншілес ұйым үшін жыл сайынғы соманы 1 млрд 104,3 млн теңгеге арттыру бойынша бюджеттік өтінім дайындады", - деп атап өтті Гүлмира Исаева.
Ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға келетін болсақ, осы бағдарламаның әкімшісі Білім және ғылым министрлігі болып табылады. Жалпы, 2022 жылға 17 млрд теңге және 2023 жылға 54 млрд теңге жоспарланған, олардың бір бөлігі АӨК-дегі әзірлемелерді коммерцияландыруға бағытталатын болады. ҰАҒБО тиісті ұсыныстарын салалық уәкілетті органға жіберді.
Тақырып бойынша оқу: АӨК Ахуалдық орталығы ҰАҒБО базасында құрылды
Гүлмира Исаева түсіндіргендей, ғылыми және ғылыми-техникалық қызметті қаржыландыру бірнеше көздерден жүзеге асырылады: мемлекеттік бюджет, меншікті және бюджеттен тыс қаражат, сондай-ақ ҚР заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздерден.
Атап айтқанда, 2021 жылдың соңында ҰАҒБО өз қаражаты есебінен жас ғалымдар үшін ғылыми зерттеулер жобаларын гранттық қаржыландыруға арналған конкурсты алғаш рет жариялады. Гранттар жеті басым бағыт бойынша жарияланады: қарқынды мал шаруашылығын дамыту; ветеринариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету; қарқынды егіншілік және өсімдік шаруашылығы; фитосанитариялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету; ауыл шаруашылығы өнімдері мен шикізатын қайта өңдеу және сақтау; агроөнеркәсіптік кешенді жаңғыртуды техникалық қамтамасыз ету; ауылдық аумақтарды тұрақты дамыту.
Қазіргі уақытта ҰАҒБО жүйесінің жас ғалымдарының ғылыми-зерттеу және конструкторлық жұмыстарын гранттық қаржыландыру қағидаларын әзірлеу жүргізілуде және жақын арада конкурс өткізілетін болады.