ҚР мен Иран ауыл шаруашылығы өнімдерін өзара жеткізуді талқылады
Қазақстан мен Иран сауда-экономикалық ынтымақтастықты кеңейтуге ниетті. ҚР премьер-министрінің орынбасары Бақыт Сұлтанов пен ИИР ауыл шаруашылығы министрі Сейед Джавад Садати Нежадтың тең төрағалығымен өткен Қазақстан-Иран үкіметаралық комиссиясының 17-отырысында Ауыл шаруашылығы өнімдерін өзара жеткізу мәселесі талқыланды. Бұл туралы ElDala.kz ҚР сауда министрлігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасай отырып хабарлайды.
Атап айтқанда, қазақстандық ауыл шаруашылығы және тамақ өнімдерінің иран нарығына қол жеткізу мәселесі талқыланды.
"Мәселе Иранға өнім импортына рұқсаттарды бекіту, сондай-ақ Иранның Халал талаптарына сәйкес сертификаттауға қолдау көрсету туралы болып отыр. Ветеринариялық және фитосанитариялық шаралар саласында тұрақты ақпарат алмасуды жүргізу, сондай-ақ сауда рәсімдерін жеңілдетуге жәрдемдесу туралы шешім қабылданды", - деп атап өтті министрлікте.
Хабарламада айтылғандай, Тегеран қазақстандық тараптан жеміс-жидектер, көкөністер, кептірілген жаңғақтар және т.б. сияқты ирандық ауыл шаруашылығы және азық-түлік тауарларының Қазақстан нарығына экспортын қолдауды сұрады.
Отырыс барысында қазақстандық тарап Иранға үкіметаралық процестерді айналып өтіп, екі елдің бизнесі арасында диалог орнатуға мүмкіндік беретін Қазақстан-Иран іскерлік кеңесін құруды ұсынды. Сауда ынтымақтастығын кеңейту шеңберінде Қазақстан мен Иран саудаға кедергі келтіретін тосқауылдарды жою бойынша тұрақты негізде жұмыс істеуге және экспорттаушы кәсіпорындарға қолдау көрсетуге мүдделілігін растады.
Сауда министрлігінің деректері бойынша, сондай-ақ Иран тарапы ауыл шаруашылығы буып-түю орталықтарын құру үшін "Энзели" еркін экономикалық аймағына қазақстандық инвестицияларға, сондай-ақ Парсы шығанағы елдеріне экспорттау үшін өңірдегі жұмыс істеп тұрған өндірістік бөлімшелерді пайдалануға мүдделі.
Қазақстан Иран тарапына Қытайға экспортқа бағдарланған өндірістер құру үшін "Қорғас" шекара маңы ынтымақтастығы халықаралық орталығы" арнайы экономикалық аймағының алаңын қарастыруды ұсынды.
Сонымен қатар, талқыланатын мәселелердің үлкен блогы көлік және логистика саласындағы ынтымақтастықты дамыту мәселелеріне арналды. Екі елдің қосымша жүк ағындарын тарту, Қазақстан-Түрікменстан-Иран бағыты бойынша тиімді тарифтік шарттарды белгілеу және Үндістан мен Парсы шығанағы елдерінен Иран - Қазақстан, Орталық Азия және Ресейге бағыт бойынша транзиттік контейнерлік тасымалдарды ұйымдастыруды пысықтау бойынша бірлескен күш салу туралы шешім қабылданды. Сондай-ақ Қытай/Иран/Түркия бағыты бойынша және кері Инчебурун және Сарахс шекаралық өткелдері арқылы контейнерлік пойыздардың қозғалысын жандандыру бойынша шаралар қабылдансын.
Тақырып бойынша оқу: Иранға астық тасығыштардың 80% жолда қалды
Тараптар сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ аясында өзара іс-қимылды кеңейту перспективаларын талқылады. Қазіргі уақытта ЕАЭО елдері мен Иран Ислам Республикасы арасында еркін сауда туралы толық форматты келісім жасасу бойынша келіссөздер жүргізілуде. Толық форматты келісім кедендік баждарды тауар номенклатурасының кемінде 80%-на алып тастауды және/немесе төмендетуді көздейді, бұл біздің елдеріміз арасындағы сауданың өсуіне ықпал ететін болады.
Иранның экспортқа кепілдік беру қоры мен Kazakh Export экспортты сақтандыру компаниясы екі ел арасындағы саудаға жәрдемдесуге дайын екендіктерін білдірді.
Сауда министрлігінің деректері бойынша 2021 жылдың қорытындысы бойынша екіжақты сауда 2020 жылмен салыстырғанда 84,8% - ға ($440,1 млн-ды құрады) және 2019 жылмен салыстырғанда 56,2% - ға ұлғайды.
2021 жылы экспорт 2,1 есе өсіп, $275,3 млн құрады. Импорт та 50,4% - ға өсіп, $164,9 млн құрады. Экспорттың өсуі бидай, арпа, рапс майы сияқты тауарларды жеткізуді ұлғайту есебінен болды.
Ираннан импорттың өсуі: стирол полимерлерінің, электр машиналары мен арнайы мақсаттағы аппаратуралардың, көкөністер мен картоптың ұлғаюымен негізделеді.
Сонымен қатар, Бақыт Сұлтанов Иран Ислам Республикасының Бірінші вице-президенті Мохаммад Мохбер Дезфулимен кездесті. Кездесуде өзара сауда көлемі екі елдің нақты мүмкіндіктерін көрсетпейтіні атап өтілді. Осыған байланысты алдағы жылдары тауар айналымының көлемін $3 млрд-қа дейін ұлғайту міндеті белгіленді (2021 жылы тауар айналымы $440,1 млн құрады).
Бұл ретте, осы мақсатқа қол жеткізу бағыттарының бірі өнімнің, әсіресе азық-түлік тауарларының кең ауқымы бойынша своп саласындағы ынтымақтастық болуы мүмкін екендігі атап өтілді. Бұл қазақстандық экспорттың Иранның оңтүстік порттары арқылы Парсы шығанағы елдерінің нарықтарына шығуын жеңілдетеді.