Ұлттық Банк инфляцияның жеделдеуін болжауда
Ақпан айында Қазақстанда азық-түлік инфляциясы 10% - ға дейін жеделдеді. Бұл ретте жалпы инфляция бойынша болжам ҚР экономикасына сыртқы факторлардың қысымын ескере отырып жоғарылатылған. Осыған байланысты Ұлттық Банк Үкіметке әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын ғана емес, басқа да өнімдерді бақылауға алуды ұсынады. Бұл туралы Ұлттық банк төрағасы Ғалымжан Пирматов үкімет отырысында мәлімдеді.
Ол геосаяси тәуекелдерді іске асыру, жаһандық жеткізілім тізбегі проблемаларының шиеленісуі, азық-түлік пен ресурстар бағасының өсуіне байланысты әлемдегі сыртқы инфляциялық қысымның күшеюі, теңге бағамының әлсіреуі инфляцияның жоғары динамикасының басты себебі болатынын атап өтті. Сыртқы күйзелістерге ден қою шарасы ретінде Ұлттық Банк 24 сәуірде базалық мөлшерлемені 13,5% - ға дейін көтерді.
"Геосаяси жағдайдың нашарлауы және сыртқы тәуекелдерді іске асыру жағдайында инфляция бойынша болжамдар арттыру жағына қарай қайта қаралуда. Инфляцияның қалыптасу тәуекелі 2022-2023 жылдардағы нысаналы дәлізден едәуір артты. Ақпан айында жылдық инфляция барлық компоненттердің қымбаттауы аясында 8,5% - дан 8,7% - ға дейін жеделдеді. Инфляцияға нан-тоқаш өнімдері, жарма, сүт өнімдері мен көкөністердің қымбаттауына байланысты бағаның өсуі 10% - ға дейін жылдамдаған азық-түлік тауарлары үлкен үлес қосуда", - деді Ғалымжан Пірматов.
Азық-түлік емес инфляция 8,5% - дан 8,6% - ға дейін өсті, ақылы қызметтер 6,8% - дан 7,1% - ға дейін жеделдеді.
Энергия, металл және ауылшаруашылық өнімдері бағасының өсуіне байланысты жаһандық инфляция күтілгеннен жоғары деңгейде қалады деп күтілуде. Бұл ішкі бағаларға қысым жасайтын болады.
ҚР-да 2022-2024 жылдарға арналған инфляцияны бақылау және төмендету бойынша шаралар кешені әзірленді, ТКШ мен ЖЖМ реттеліп көрсетілетін қызметтерінің бағасының өсуіне мораторий енгізілді, бұл ретте тұтынушылық сұраныстың неғұрлым ұстамды серпіні бағаның өсу қарқынына да әсер ететін болады. Сонымен қатар, Ғалымжан Пирматов ағымдағы жылдың шілде айында аяқталатын мораторий жойылғаннан кейін ЖЖМ бағасының өсуіне жол бермеу маңызды екенін атап өтті. Ол үшін нарықтық баға белгілеуге және артық делдалдықты жою арқылы нарықтарды теңгерімді дамытуға жағдай жасау қажет.
Сондай-ақ, Ұлттық Банк басшысы азық-түлік пен тыңайтқыштарға әлемдік бағаның өсуі тарапынан инфляция үшін тәуекелдерді барынша азайту қажеттігіне назар аударды. Бұл үшін сауда шараларын қабылдау, логистиканың туындайтын проблемаларын жедел шешу, тиімді тауар интервенциялары, құбылмалылықты тегістеудің нарықтық тетіктерін енгізу талап етіледі.
Тақырып бойынша оқу: Тыңайтқыштар бағасы доллар бағамымен бірге келеді
"Азық-түлік инфляциясын тұрақтандыру инфляцияны төмендетудің маңызды мәні болып табылады. Ұлттық банк жұмыс тек әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарлары бойынша ғана емес, инфляцияға елеулі үлес қосатын басқа да тамақ өнімдері бойынша жүргізілуі тиіс деп есептейді. Бағаны тұрақтандыру үшін Ұлттық Банк өз тарапынан болжамды және нақты инфляцияны, инфляциялық күтулерді және геосаяси жағдайдың дамуын және оған қаржы нарықтарының реакциясын ескере отырып, базалық мөлшерлеме бойынша кейінгі шешімдер қабылдайтын болады", - деп түйіндеді Ғалымжан Пирматов.