Қазақстан зығыр экспортын екі есеге арттырды
2024/25 маркетингтік жылдың 9 айында (қыркүйек-мамыр) Қазақстан 453,2 мың тонна зығыр тұқымын экспорттады, бұл өткен МЖ-дың ұқсас кезеңінен екі есе және өткен МЖ-ға қарағанда 1,5 есе көп. Оның ішінде мамыр айында экспорт 39,6 мың тоннаны құрады - сәуір айымен салыстырғанда 12%-ға артық. Бұл туралы Қазақстанның Астық одағының талдау департаментінің басшысы Евгений Карабанов мәлімдеді.
Өткен маркетингтік жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда ЕО елдеріне экспорт айтарлықтай өсті: Бельгияға - 165,3 мың тонна (4 есе); Польшаға - 27,9 мың тонна (2,1 есе); Германияға - 10,5 мың тонна (2,6 есе).
Сарапшының айтуынша, жеткізілімдердің өсуі 2025 жылы ЕО-ның ресейлік зығырға кедендік бажының өсуімен байланысты.
Бұдан басқа, зығыр тұқымдарының басқа елдерге экспорты ұлғайды: Ауғанстанға - 35,9 мың тонна (+15%); Қытайға - 173,2 мың тонна (1,9 есе); басқа елдерге - 40,4 мың тонна (1,7 есе).
Сатып алушылар тарапынан жоғары сұраныс пен дақылдың жоғары табыстылығын ескере отырып, Қазақстандағы зығырдың егіс алқабы 2025 жылы 30%-ға, 1,19 млн га-ға дейін ұлғайды. Сонымен қатар, Евгений Карабанов атап өткендей, зығыр дақылдарының өсуі зығырдың негізгі өндірушілері болып табылатын барлық елдерде байқалады: Канадада - 35%-ға, 251мың га-ға дейін; Ресейде - 2%-ға, 1,7 млн га-ға дейін; АҚШ-та - 2 есе, 152 мың га-ға дейін. Осылайша, келесі маусымда әлемдік зығыр тұқымын өндіру мен ұсынудың айтарлықтай өсуі күтілуде.
«Ұсыныс тапшылығына байланысты, мамыр айында CIF ARAG бағасы тоннасына 870 доллардан 890 долларға дейін көтерілгеннен кейін, маусым айында күрт төмендеу басталды және қазіргі уақытта CIF ARAG зығырының бағасы тамыз айында жеткізіліммен тоннасына 750 долларды құрайды».
Қазақстанда соңғы айда ішкі баға EXW-элеватор шарттарында, ҚҚС 12%-бен тепе-теңдікте және тоннасына 300-305 мың теңгені құрайды (тоннасына 578-587 доллар, тоннасына 492-500 еуро). FCA шарттарындағы зығыр тұқымдарының экспорттық бағасы - қазақстандық жөнелту станциясы тоннасына 600-610 доллар (тоннасына 509-517 еуро) деңгейінде», - деді Евгений Карабанов.
Астық Одағы ағымдағы маусымда Қазақстаннан зығыр тұқымдары экспортының болжамын 30 мың тоннаға, маусымның соңында ең аз қалдықтары 30 мың тоннаға 530 мың тоннаға дейін ұлғайтты.
«Негізгі зығыр тұқымын экспорттаушы елдерде егіннің күтілетін өсуіне байланысты нарық жоғары ұсынысқа байланысты қысымға ұшырайды. Әсіресе, бұл Ресей зығырына еуропалық баждардың өсуіне байланысты Ресей Федерациясынан зығыр сатудың негізгі нарығына айналатын Қытайда айқын көрінеді. Нарықтардағы сұраныс пен бағаның өсуінің біршама жандануы маусымның екінші жартысында мүмкін», - деп атап өтті Евгений Карабанов 2025/26 МЖ сауда келешектері туралы.