Қазақстан 1 млн тонна зығыр тұқымын жинауды жоспарлап отыр

Қазақстанда 2025 жылы зығырдың егіс алқабы 54%-ға ұлғайып, 1,35 млн га құрады. Болжам бойынша, өнімділік шамамен 1 млн тоннаны құрайды. Егістің айтарлықтай өсуі сатып алушылардың сұранысының артуымен және дақылдардың жоғары табыстылығымен байланысты. Бұл туралы Қазақстанның Астық одағының талдау комитетінің басшысы Евгений Карабанов мәлімдеді.

Сонымен қатар, сарапшы негізгі экспорттаушы елдерде зығыр тұқымын өндірудің күтілетін елеулі ұлғаюына байланысты келесі маусымда нарық жоғары ұсынысқа байланысты қысымға ұшырайтынын атап өтті.

Евгений Карабановтың ақпараты бойынша, 2024/25 маркетингтік жылдың (МЖ) 11 айында (қыркүйек - шілде) Қазақстан 506,3 мың тонна зығыр тұқымын экспорттады, бұл өткен МЖ-дың ұқсас кезеңінен 1,8 есе және өткен МЖ-ға қарағанда 1,7 есе көп. Бұл ретте 11 айда 2024 жылғы зығыр егінінің 67%-ы экспортқа жөнелтілді.

Астық одағының болжамы бойынша ағымдағы маусымда Қазақстаннан зығыр тұқымдарының экспорты 530 мың тоннаны құрайды.

Өткен МЖ-дың ұқсас кезеңімен салыстырғанда ЕО елдеріне экспорт айтарлықтай өсті. Бельгияға 181,6 мың тонна (өсім 3,1 есе), Польшаға - 35,5 мың тонна (2,2 есе), Германияға - 11,8 мың тонна (2,4 есе) жеткізілді. Қазақстандық экспорттың өсуі ЕО-ның ресейлік зығырға кедендік бажының 2025 жылы 20%-ға дейін ұлғаюымен байланысты.

Бұдан басқа, өзге елдерге жеткізілімдер ұлғайды: Ауғанстанға - 40,6 мың тонна (+20%); Қытайға - 188,3 мың тонна (1,7 есе), басқа елдерге - 44,6 мың тонна (1,5 есе).

Сондай-ақ, Евгений Карабанов сыртқы және ішкі нарықтарда ұзақ құлдыраудан кейін зығыр тұқымдарының бағасы тұрақтанғанын хабарлады.

• CIF ARAG - 705 USD/t;
• DAP Poland - 585-590 EUR/t;
• CIF Тяньцзинь (Қытай) - 4150-4250 CNY/t.

Қазақстандағы зығырдың ішкі бағасы EXW-элеватор шарттарында, 12% ҚҚС-пен бір айда 20-25 мың теңге/тоннаға (32-40 EUR/t), 245-250 мың теңгеге/t (455-463 USD/t немесе 390-398 EUR/t) дейін төмендеді. FCA - қазақстандық жөнелту бекеті шарттарында зығыр тұқымдарының экспорттық бағасы орта есеппен 25 USD/t-ге, 550-560 USD/t (475-484 EUR/t) деңгейіне дейін төмендеді.

Сатып алушылар Қазақстанның ішкі нарығындағы зығырдың жаңа өнім бағасын EXW шарттарында - 205-215 мың теңге/тонна, 12% ҚҚС-пен белгілейді.