ҚР-да майлы дақылдарға қойылған тыйым сияқты шрот экспортын шектемеуді сұрауда
Майлы дақылдарды қайта өңдеушілердің ұлттық қауымдастығы (МДҚҰҚ) майлы шикізат экспортына шектеулер енгізбей, шроттар мен күнжараны әкетуге квоталар енгізбеуді сұрайды. Атаклған сала сарапшыларының пікірінше, бұл талап тиімді емес, себебі шикізатты әкету кезінде шрот пен күнжараны квоталау жүзеге аспайды.
«Орталық Азия елдерінің климаттық және топырақтық жағдайларына байланысты майлы дақылдарды (мақтаны қоспағанда) өсіруге мүмкіндігі жоқ. Біздің бағалауымызша, ОА және Батыс Қытай елдеріне күнбағыс, соя және рапс тұқымдарының жылдық импорты шамамен 600 мың тоннаны құрауы мүмкін. Ресейдің майлы шикізатқа салатын экспорттық баж салығын енгізуіне байланысты және Ресейдің шикізаттың үшінші елдерге ағылуына жол бермеу мақсатында Қазақстанға майлы дақылдарды шығаруын жасырын түрде жабуы ықтимал екенін ескере отырып, Қазақстан ОА және Батыс Қытай елдері үшін майлы дақылдар тұқымын шығаратын негізгі көзі болып қала береді», - деп айтылды Майлы дақылдарды өңдеушілер қауымдастығында.
Тақырыпқа байланысты оқу: ЗСК: бидай бағасының түсуі фермерлерге әсер етуде
Аталған қауымдастық сарапшыларының пікірінше, 2021/2022 маркетингтік жылдағы жағдайдың осындай болуына байланысты бұл жақын елдердің, атап айтқанда Қытайдың май тұқымына сұранысының өсуіне және Қазақстанның ішкі нарығында дайын өнім өндірісінің айтарлықтай төмендеуіне ықпал етеді. Ал осыған байланысты бұл өнім импортының артуына алып келеді.
Сондай-ақ, Қауымдастық Орталық Азия елдері дайын өнімдерді импорттаудан шикізат шығарумен айналыса бастағанын атап өтті. Ал тек дайын өнім (шрот/жем) экспортына шектеу енгізу қайта өңдеушілер мен трейдерлер арасында жағдайдың теңсіздігін туғызады.
«Осыған байланысты, МДҚҰҚ өкілдері ҚР АШМ-ға ай сайынғы көлемді квоталауды тек шрот/күнжара дақылдарына ғана емес, май тұқымына да енгізуді ұсынды. Сондай-ақ, ай сайын нарық мониторингін жүргізу қажет, май саласындағы жағдай өзгерген жағдайда нарықты ашу немесе шектеу салу бойынша түзетулер енгізу мүмкіндігі болуы керек», - деп мәлімдеді Қауымдастық өкілдері.
Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанда жарты жыл мерзімге жұмсақ бидай (5-сынып), арпа, шрот және күнжара дақылдарын шығаруға шектеу енгізілген болатын.