Ұн тартушылар бидай экспортына баж салығын енгізуді ұсынып отыр

«Бест-Қостанай» ЖШС диірмен кешені кәсіпорнының коммерциялық директоры Олег Куртвапов ElDala.kz-пен астық нарығындағы жағдай және ұн тартушылар мен ұн экспорттаушылардың қазіргі жағдайдағы туралы пікірімен бөлісті.

- Ресейден бидай импортына нақты тыйым салынған жағдайда, ішкі нарықта қазақстандық сапалы бидайдың жеткілікті көлемінің болмауы және қымбаттығы диірмендердің өндірісті тоқтатуға мәжбүр болуына әкеледі. Ал ішкі нарықты ұнмен қамтамасыз ету үшін ол Ресейден әкелінеді. Егер жақын арада өңдеушілердің арзан және сапалы астыққа қол жеткізуін қамтамасыз ету шаралары жағымды болмаса, онда мультипликативті әсер жақын арада пайда болады: бұл ұн, нан-тоқаш және макарон өнімдерінің қымбаттауы және т.б., бұл елдің азық-түлік қауіпсіздігіне тікелей байланысты. Біз өткізу нарықтарын жоғалтып жатырмыз, оған қайта шығу қиынға соғады. Бұл қиын жағдайда шұғыл шаралар қабылдау қажет, - деп атап өтті Олег Куртвапов.

Сарапшы бірнеше ұсыныстарды айтты, олардың қабылдануы саланы қолдауы мүмкін.

Біріншіден, ұн тартушылар отандық ұнның сапасын сақтау үшін Ресейден бидай импортына қойылатын барлық шектеулерді алып тастау керек деп санайды. Биылғы жылы Қазақстанда бидай өнімінің басым бөлігі - өнген бидай. Яғни, бұл тек мал азығына жарамды астық.

Екіншіден, Қытайдың үлгісі бойынша импорттық ҚҚС әртараптандыру және Ресейдің үлгісі бойынша астық экспортына баж салу. Бұл шара көрші елге ұн өндірісін бірнеше есе ұлғайтуға және дәстүрлі өткізу нарықтарында қазақстандық ұнмен бәсекелесуге мүмкіндік берді.

- Әзірге ұн тартушылар үшін жағдай теріс сценарий бойынша дамып келеді және қажетті шаралар болмаған кезде нарық қайда ауысады - болжау қиын, - деп түйіндеді Олег Куртвапов.

Тақырып бойынша оқу: Бидайдың "Токката" сұрыпы өнуге төзімділікті көрсетті

Естеріңізге сала кетейік, Қазақстанда 2023 жылдың сәуір айында Ресейден бидайды автокөлікпен әкелуге тыйым салынды. Бұған қоса, қазан айында бидайды теміржол арқылы әкелуге шектеулер күшіне енді. Қазір импорт тек ұн тартатын және құс өсіретін кәсіпорындарға, сондай-ақ лицензияланған элеваторларға ғана мүмкін. Шектеулердің мақсаты - ҚҚС төлемей бидай әкелудің "сұр" схемаларымен күресу, сондай-ақ Ресей бидайының Орталық Азияға реэкспортына қарсы тұру.

Шектеулер ұн тарту сапасындағы қазақстандық және ресейлік бидайдың бағасы арасында спредтің пайда болуына әкелді: отандық астық тоннасына 125 мың теңге тұрады, ресейлік ресми түрде тоннасына 105 мың теңге бағасымен Қазақстанға әкелінеді.