Ресей Қазақстандық астықты Ираннан ығыстырды
Қазақстан астық одағының (ҚАО) дөңгелек үстелі 2 тамызда Астанада өтті. Жаңа егіннің келешегі, баға белгілеу және логистика мәселелері талқыланды. ҚАО Сауда Комитетінің басшысы Александр Малов ресейлік астықтың Қазақстан үшін дәстүрлі өткізу нарықтарына кеңеюіне байланысты қазақстандық бидай мен арпаны өткізу мүмкіндіктерінің тарылуы туралы айтты.
Қазақстан үшін мүлдем жоғалған нарықтың мысалы ретінде ол Қырғызстанды келтірді: бұл ел ЕАЭО-ға кіргенге дейін Қазақстан осы елдің астықтың барлық түрлеріне деген қажеттілігінің 90% жауып тастады. Алайда, Қырғызстан экономикалық одаққа қосылғаннан кейін Ресей астығының осы аймаққа экспансиясын тежейтін факторлар жойылды, мысалы, экспорттық баж және транзиттік теміржол тарифі. Бүгінгі таңда арзан ресейлік астық қазақстандық астықты сол жерден толығымен ығыстырды.
Осыған ұқсас схема бойынша Ирандағы жағдай өткен жылдан бері дамып келеді. Егер бұрын Қазақстан бұл елге жылына шамамен 1 млн тонна астық, негізінен арпа жеткізген болса, қазір жеткізілім іс жүзінде тоқтап қалды. Себебі, бір жағынан, қазақстандық трейдерлер санкцияларға ұшыраған Иранмен есеп айырысуды жүргізе алмайды. Екінші жағынан, ресейлік астық өте төмен бағамен белсенді түрде кіреді.
"Мысалы, ресейлік арпа қазір Иранға біздің валютамызға 55 мың теңге/тонна бағамен келеді. Біз мұндай бағаны ұсына алмаймыз, ішкі нарықта арпа әлдеқайда қымбат", - деді Александр Малов.
Бидай бойынша ұқсас жағдай. Бұл Қазақстан үшін бірден бірнеше проблема туғызады. Біріншіден, ел өндірісіндегі екінші маңызды дәнді дақыл болып табылатын арпаны қайда сатуға болады деген сұрақ туындайды. Екіншіден, бұрын негізінен Иран бағытында жұмыс істеген Ақтау теңіз порты бос қалды
"Қазір порттың қуаты 15%-ға жүктелген және жағдайды жақсарту перспективалары көрінбейді", - деді Александр Малов.
Естеріңізге сала кетейік, 2023 жылғы 27-28 қыркүйекте Hilton Astana-да өтетін EURASIAN AGRICOMMODITIES астық конференциясының қатысушылары астық және майлы дақылдар саудасының мәселелерін егжей-тегжейлі талқылайды. Ұйымдастырушы Grain Market Services Қазақстанның Астық одағымен және Қазақстанның егін өсірушілер одағымен серіктестікте болады.