Сарапшы сүт шаруашылығында жаңа субсидиялар енгізуді ұсынды
Ақтөбе облысының сүт және сүт өнімдерін өндірушілер қауымдастығының басшысы Марат Итеғұлов асыл тұқымды жас малды сатуға арналған озық қазақстандық сүт-тауар фермаларын ынталандыруды қажет деп санайды. Сарапшының пікірінше, ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі ішкі нарықта сатылған әрбір қашарға 500 мың теңге көлемінде субсидия енгізуі тиіс.
Барлық көлемдегі шаруашылықтар, сондай-ақ ауыл шаруашылығы кооперативтері мен ауыл тұрғындарының жеке үй басы жас малды сатып алушылар болады. Бұл бүкіл ел бойынша мал басының сапасын жақсартуға және сүт өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Тиісінше, Қазақстанның сүтпен өзін-өзі қамтамасыз етуі артады, ал қайта өңдеу кәсіпорындары өзінің шикізат базасын нығайтады.
Айта кетейік, бүгінгі таңда Қазақстанда сүтті тұқымды асыл тұқымды төлді ірі сатушы ақтөбелік "Айс" СТФ болып табылады. 2023 жылы оның голштин-фриз тұқымының қашарларын сатуы 300 бастан асты.
Әрине, бұл өте аз мөлшер емес. Сондықтан қазіргі уақытта елдің сүт-тауар фермалары асыл тұқымды малды негізінен импорттайды. Алайда, шағын шаруашылықтар үшін (және одан да көп ЖҚШ) бұл қолжетімді емес. Сонымен қатар, отандық жас мал, деп атап өтті Марат Итеғұлов, генетикалық әлеуеті бойынша импортталғаннан кем түспейді, сонымен қатар оның артықшылығы бар - ол Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайларына бейімделген, біздің мардымсыз азықтарымызға бейімделген.
Өткізілетін асыл тұқымды төлдің сапасын бақылауды сарапшы ІҚМ сүт және аралас тұқымдары жөніндегі Республикалық палатаға жүктеуді қажет деп санайды.
- Өкінішке орай, қазір сүтті мал шаруашылығында аналық төлді сатумен бірнеше шаруа қожалықтары айналысады, - деп атап өтті Марат Итеғұлов. - Тиісінше, олар аналық малға деген қажеттілікті қанағаттандыра алмайды. Асыл тұқымды мал басын көбейту және сатумен селекция және генетика, күтіп-бағу және өсіру, ұрықтандыру және азықтандыру жұмыстары сәтті жолға қойылған, онда қуатты жемшөп базасы құрылған кемінде жиырма ірі СТФ айналысуы керек.
Сондай-ақ, сарапшы асыл тұқымды мал сатушыны сатып алушыға азықтандыру, төлдеу, сауу, қолдан ұрықтандыру және басқа да технологиялық процестерді қоса алғанда, жануарларды күту және ұстау бойынша ұсыныстармен қамтамасыз етуге міндеттеу маңызды деп санайды.
Тақырып бойынша оқу: Фермерлер асыл тұқымды ірі қара малын экспорттауға рұқсат сұрауда
Сонымен қатар, Марат Итеғұлов сүтті мал шаруашылығында және сүтті өңдеуде ірі инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде инвесторды техника мен жабдықтар импортына баждар мен ҚҚС-тан, салықтардың барлық түрлерінен 7-10 жыл мерзімге (инвестор салған қаражатты қайтару мерзімі) босатуды, сондай-ақ өтеу мерзімі 10 жылға дейінгі жылдық 2-3% - бен ішінара мемлекеттік кепілдіктермен ұзақ мерзімді несие беруді ұсынды.