Қазақстан ет өңдеуге ірі әлемдік ойыншыларды тартуға ниетті

Қазақстанда мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу бойынша жоғары технологиялық өндірістер жоқ, кәсіпорындарда моральдық және физикалық ескірген жабдықтардың жоғары үлесі пайдаланылады. Өнеркәсіп қаржыландырылмаған және шикізаттың құны көрші елдерге қарағанда әлдеқайда жоғары. Бұл туралы ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров мәлімдеді. Сонымен қатар, ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуді дамытудың 2028 жылға дейінгі Үкіметте бекітілген Кешенді жоспары саланы мемлекеттік қолдаудың жаңа шараларын қамтиды.

«Қазақстандық ет өнімдерін өндірушілер шетелдік әріптестерінің алдында бәсекеге қабілетсіз, өйткені олар қан, ішектер, аяқ-қолдар және басқалар сияқты барлық компоненттерді пайдалана алмайды. Бағалау деректері бойынша, еттен басқа ұшаның басқа компоненттерінде қазақстандық өндірушілер бір басынан шамамен 70 доллар табады, бұл ретте көрші елдерде олардың құны от 200-ден 500 долларға дейін, бұл сатып алушыларға неғұрлым тартымды баға беруге мүмкіндік береді», - деді министр.

Ол елімізде қайта өңделген премиум өнімдер сияқты жоғары маржиналды бағыттарды дамыту үшін ғылым мен өндірістің тығыз өзара іс-қимылы қажет екенін атап өтті. Экспорт географиясы мен кірістілігін кеңейтуге мүмкіндік беретін салқындатылған етті сақтау мерзімін ұзарту үшін әзірлемелер қажет.

Қазақстандық өңдеу кәсіпорындарының тиімділігін арттыру, оның ішінде олардың кірістілігін арттыру оларға шикізатқа әділ баға төлеуге көбірек мүмкіндік береді. Мұнымен Ауыл шаруашылығы министрлігі жұмыс істеуге ниетті.

Атап айтқанда, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар арқылы ірі өнеркәсіптік инвестициялық жобаларды іске асыру бойынша СҚО тәжірибесін тираждау шеңберінде қуаттылығы 5 мың бас малдан басталатын етті мал шаруашылығы кәсіпорындары, сондай-ақ ауыл шаруашылығы өнімдерін, оның ішінде жүн мен теріні терең өңдеу жөніндегі кәсіпорындар мемлекеттік қолдау алады.

Жемшөп өндірісі де жүйелі түрде дамитын болады, бұл өңдеу үшін шикізаттың өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік береді деп күтілуде. Ағымдағы жылы жемшөп дақылдарының егіс алқабы 3,4 млн гектарға дейін жеткізілді (2023 жылғы деңгейден 314 мың гектарға артық). 2026 жылға қарай жемшөп дақылдарының егіс алқаптарын 3,6 млн гектарға дейін жеткізу жоспарлануда.

«Үшінші шара саланың технологиялық артта қалу мәселелерін шешуді көздейді. Жүйелі негізде өнімді өткізу арналары орнатылған ірі әлемдік ойыншыларды шақыру арқылы, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған ет комбинаттары үшін нарықтарды кеңейту үшін техникалық мамандарды тарту және ғылыми әзірлемелерді жүргізу арқылы ел ішінде технологияларды дамыту жөнінде шаралар қабылдау жоспарлануда», - деп хабарлады Айдарбек Сапаров.

Кешенді жоспардың негізгі блогы ішкі және сыртқы нарықтарда өнімдерді, ет пен ет өнімдерін ғана емес, сонымен қатар қосалқы өнімдер мен теріні де өткізуді кеңейту болып табылады.

«Қытайға тері, қосалқы өнімдерге экспорттық нарықтарды ашу бойынша жұмыс жалғасуда - бұл бағытта талаптарды келісу және хаттамаларға қол қою бойынша үлкен жұмыс жүргізілуде. Биылғы жылы жұмысты аяқтауды жоспарлап отырмыз, бұл қазақстандық зауыттарға қосалқы өнімдер мен терілерді сату мен кейіннен экспорттаудан қосымша табыс табуға мүмкіндік береді», - деді министр.

Ауыл шаруашылығы жануарларының жүні мен терісін қайта өңдеуді дамыту Қазақстан ішінде де жүргізілетін болады.