Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Агроном 500 мың алуы керек пе?
25 мая 2024
Жақсы өнім тұқымның сапасынан бастап техниканың өнімділігіне дейін көптеген құрамдас бөліктерден тұрады. Бірақ агроном жүргізетін барлық процестерді сауатты басқару сияқты маңызды элемент бар. Өкінішке орай, Қазақстанда бұл элементті фермерлер ескермейді. Агроном мамандығы ең беделді емес және ең жоғары жалақыдан алыс. Бұл бірнеше ондаған жылдар бойы елімізге өнімділікті арттыруға мүмкіндік бермеген факторлардың бірі.
Бұл туралы ElDala.kz порталына "Эридон Қазақстан" компаниясы директорының өңірлік даму жөніндегі орынбасары Владислав Ахмеров айтып берді.
Бейне форматындағы толық сұхбатты біздің youtube арнамыздан көріңіз:
-Білікті агрономның болуы жоғары өнім түрінде нәтиже беретін дұрыс құрылған агротехнологияны сақтауда шешуші рөл атқарады, - деп атап өтті Владислав Ахмеров. - Егін өсіру үшін, яғни пайда табу үшін біз бәрін а-дан я-ға дейін дұрыс жасауымыз керек: ылғалды жабу, егістіктерді егуге дайындау, тұқымдарды алдын-ала өңдеу, тынайтқыштарды енгізу нормалары, өсімдіктерді кейіннен қорғау, барлық іс-шаралардың мерзімдерін сақтау. Қарапайым мысал келтірейін: он фермердің екеуі ғана тұқымдарды фитопатологияға талдауға тапсырады. Бірақ бұл уландырғышты дұрыс таңдаудың негізі. Нәтижесінде препаратты кездейсоқ таңдалады. Бұл ақшаның жоғалуы немесе егіннің жоғалуы. Бұл фермадағы агрономның төмен деңгейімен немесе оның болмауымен байланысты қате.
Өкінішке орай, Қазақстандағы мұндай жағдай өте жиі кездеседі, ел шаруашылықтарының жартысынан көбінде агроном жоқ. Көбінесе бұл қызметті ферма иесінің өзі орындайды немесе басқа жұмысшыға жүктеледі. Мысалы, бригадирға. Бұл жағдайда жұмысты дұрыс құру мүмкін емес екені түсінікті. Фермерлер қалыптасқан схеманы қайталай отырып, қалыптасқан тәжірибеден шығады. Онымен бірге олар қателіктерді қайталайды. Бұл өнімділікті арттыруға және өндіріс экономикасында тұрақтылыққа қол жеткізуге мүмкіндік бермейді.
Ең өкініштісі, мұндай шаруашылықтар жаңа технологияларды қабылдамайды, өйткені олардың әлеуетін дұрыс бағалай алмайды.
- Егер экономикада күшті, өсіп келе жатқан агроном болмаса, онда инновация қорқынышпен қабылданады, - деді Владислав Ахмеров. - Шаруашылықта өнімділіктің белгілі бір деңгейі бар, мысалы, гектардан 10 ц және олар бұған қанағаттанады.
Көбінесе тыңайтқыштарды, тұқымдарды немесе өсімдіктерді қорғау құралдарын жеткізуші компаниялар шаруашылықтарға агроөнеркәсіптік қызмет көрсетеді. Бірақ бұл ешқандай жағдайда өзінің агрономиялық шаруашылығын алмастыра алмайды. Үшінші тарап кеңесшісі өнімділікті дамыту мен арттырудың қандай да бір дұрыс стратегиясын қоя алады, бірақ бұл жоспарды күн сайын егістіктердегі жағдайды бағалап, дұрыс жедел шешімдер қабылдай отырып, ферманың жеке маманы орындауы керек.
- Біз фермерлер агросүйемелдеуді біздің өкіліміз олардың алаңында өмір сүретіндігімен шатастырады, - деп түсіндірді Владислав Ахмеров. - Бұл жұмыс істемейді. Иә, біз фермерге қажет өнімді оның жағдайына қарай ала аламыз. Біз өрістерді тексере аламыз және қорғаныс жүйесін ұсына аламыз. Біз қандай мерзімде егу және өңдеу жұмыстарын жүргізу керектігін айта аламыз. Бірақ фермада жұмыс схемасы бар және оны нақты ұстанатын адам керек. Сонда ғана нәтиже болады. Бұл адам агроном.
Ең қызықты сәт - фермаларда неге агрономдар жоқ? Владислав Ахмеров негізгі себепті атады: төлемнің төмен деңгейі. Бұл факт, ең алдымен, салаға жас мамандардың келуін тоқтатады. ЖОО түлектерінің таңдау мүмкіндігі бар және олар ең жақсы келешекті көретін жерге барады. Өкінішке орай, бұл қазір мамандық бойынша жұмыс емес.
- Фермерлердің өздері агрономға деген көзқарасын өзгертпегенше, мамандар оларға бармайды, - деп түйіндеді Владислав Ахмеров. - Шаруашылықтардағы агрономның мәртебесі өте төмен. Қарапайым мысал келтірейік: үлкен ЖШС-да техникаға жауапты адам және агрономияға жауапты адам бар. Директордың орынбасары әрқашан агроном емес, техник болады. Бұл осы мамандыққа деген көзқарасты көрсетеді. Ал неге олай? Өйткені, шаруа қожалығы қандай өнім алатыны агрономға байланысты.
Қазір қазақстандық шаруашылықтардағы агрономның орташа жалақысы айына шамамен 200 мың теңгені құрайды, қыс мезгілінде адамды ұстаусыз демалысқа жіберуге әбден болады. Владислав Ахмеров қолайлы деңгей айына 500 мың теңге болады деп есептейді. Әрине, мұнда жердің ауданын ескеру керек. Егер олар өте үлкен болса, онда төлем жоғары болуы керек.
Бір қызығы, агрономда үнемдеудің практикалық мағынасы жоқ. Өйткені, егер сауатты агроном болса, ол өнімділіктің өсуін қамтамасыз етеді, бұл маманның өзін ұстауға кететін барлық шығындарды өтейді. Осыған байланысты тәжірибені көруге болатын шаруашылықтар бар - агрономдар лайықты жалақы алады және олардың тұрақты өнімділігі жоғары. Ынталандыру жүйесі де қолданылады - агрономға егіннің өсуінің пайызы төленеді. Бұл оны агротехнологияны жетілдіруге және оған жаңа нәрсе енгізуге мәжбүр етеді.
