Сұйық тыңайтқыштар hi-pro бидайын алуға қалай көмектеседі

Жасулан Мурат

Қазақстанның көптеген фермерлері 2024 жылы жауын шашынның көп мөлшеріне байланысты рекордтық өнім алды. Дегенмен, мұның да кемшілігі болды - топырақтан қоректік заттардың үлкен жойылуы. Сондықтан осы маусымда топыраққа тыңайтқыштарды қолданғанда ерекше мұқият болу керек. Бұл ғана топырақтың әлеуетін қалпына келтіреді. Егер бұл жасалмаса, ауа-райы қолайлы болса да, жақсы өнім болмайды.

Бұл туралы ElDala.kz порталына Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданында жұмыс істейтін «Лидер СКТ» директоры Жасұлан Мұрат айтып берді.

Қоректендіру жоспары

Өткен маусымда фермердің өнімі гектардан тек 40 ц көлемімен ғана емес, сонымен қатар бидайдың жоғары сапасымен қуантты - желісшесі 32% құрады. Мұндай жетістікке «ЕвроХим» компаниясының КАҚ-32 пайдалану әкелді.

Бұл тәжірибені Жасұлан Мұрат биылғы маусымда да, үлкен алаңда қайталауды жоспарлап отыр.

- Біздің шаруашылығымыз барлығы 6,5 мың га егеді, - деді Жасұлан Мұрат. - Өткен маусымда біз КАҚ-32-ні 1,5 мың алаңға пайдаландық, биыл 2 мың гектар аумақты қамтығымыз келеді. Біз бұл жоспарды жүзеге асыруға тырысамыз.

Фермер көктемді қолайлы, топырақ ылғалдылығы жақсы деп бағалайды. Әрине, уақытында себу маңызды - сонда жақсы өнімге үміттенуге болады. Бірақ егіннің көлемі мен сапасын қалыптастыру үшін қоректендіру қажет. «Лидер СКТ» биылғы егісті жоспар бойынша 10 мамырда бастады, егіс жұмыстарын оңтайлы мерзімде аяқтауға тырысуда. Бұл жоғары өнім алудың тағы бір шарты.

Майлы дақылдардың басымдығы

Биыл бірінші болып майлы дақылдар егілді, мамыр айының соңына астық қалды. Биылғы маусымда егістік құрылымы өткен жылғыдан айтарлықтай ерекшеленеді, ол кездегі бидай алқаптың 90%, зығыр небәрі 10% алған. Биылғы жылы табыстылығына байланысты майлы дақылдар басымдыққа ие: қазір негізгі аудандарға зығыр, рапс және күнбағыс егілді, ал бидайға алқаптардың 25% ғана қалды. Келесі жылдан бастап жасымық ауыспалы егіске енгізіледі.

Фермада егу кезінде сұйық тыңайтқыштар қолданылады, бұл үшін MRB жүйесі бар заманауи Bourgault сепкіштері қолданылады. Бір өту кезінде олар бірнеше операцияларды орындайды - тұқымдар қатарға салынып, түйіршікті аммофос пен КАҚ-32 қосылады. Осының арқасында өсімдіктер жақсы шығып, кейіннен ұзақ уақыт бойы қоректенеді.

- Бүгінгі таңда Қазақстандағы топырақ тозып барады, сондықтан былтырғы шығарылымды өтеу керек, сондай-ақ қазіргі егістің дақылдарын қоректендіру қажет, - деп атап өтті Жасұлан Мұрат. - Мұны міндетті түрде істеу керек, әйтпесе жақсы өнім болмайды.

Тақырып бойынша оқу: КАҚ мүмкіндік береді

«ЕвроХим» стандарты

«Лидер СКТ» өзінде сұйық тыңайтқыштар 2020 жылдан 2022 жылға дейін үш жылдық құрғақ кезеңде енгізілді. Сол кезде КАҚ-32 ылғалының жетіспеушілігімен түйіршіктерге қарағанда тиімді жұмыс істейтіні белгілі болды, өйткені ол тұқыммен ылғал үшін бәсекелеспейді.

Сонымен қатар, КАҚ-32 құрамында үш түрдегі азот бар - амид, аммоний және нитрат. Осының арқасында азот тамыр арқылы да, жапырақ арқылы да жақсы сіңеді.

- Өткен жылы біз КАҚ-32-ні егістіктерде алғаш рет пайдаландық, - деді Жасұлан Мұрат. - Біз оның әсерін көрдік: 30% бақылаумен салыстырғанда өнімділіктің артуы. Ол кезде жаз өте құрғақ болғанымен, бидайдың өнімі гектарына 20 ц болды.

Осыдан кейін топырақтың агрохимиялық талдауы жүргізілді. Ол азот, фосфор, калий сияқты барлық элементтердің жетіспеушілігін көрсетті. Ұқсас жағдай барлық жерде дерлік, бұл тыңайтқышсыз жұмыс істеуге болмайтынын көрсетеді. Бірте-бірте шаруашылық өзінің бүкіл аумағында КАҚ-32 қолдануды бастауды жоспарлап отыр.

- Біз «ЕвроХим» компаниясының КАҚ-32-ні таңдадық, өйткені олардың өнімі әрқашан стандартқа сай келеді, сондықтан сапаға күмәніміз жоқ, - деп атап өтті Жасұлан Мұрат.

Айтпақшы, осы маусымда тынайтқыштарды енгізу пайдалы, өйткені бұл вегетациялық кезеңді тездетуге көмектеседі. Бұл өте маңызды, өйткені мамыр айындағы жаңбырға байланысты көптеген фермерлерде егу қайтадан маусымның басына ауысады. Бұл егіннің кеш пісу қаупін тудырады. Өсімдіктердің дұрыс және жеткілікті қоректенуі вегетациялық кезеңді тездетуге көмектеседі.

Сергей Буянов