Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Мал мен астықты экспорттау уақыты аяқталды
Қазақстан Президенті ел халқына әрбір Жолдауында мемлекет экономикасының локомотивіне айналуға әлеуеті бар агроөнеркәсіптік кешенді дамытуға баса назар аударады. Алайда, саланы шикізаттық бағыттан ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеуге ауыстыру ғана бұл әлеуетті аша алады.
Сондай-ақ, экспортқа жұмыс істейтін компанияларға мемлекеттік қолдау көрсетудің тиімділігін арттыру маңызды.
«Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» жолдауында Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің ауыл шаруашылығы өнімдері өндірісінің көлемін арттыру мәселелеріне тағы да үлкен назар аударып, Үкімет ауыл шаруашылығы саласын ұзақ мерзімді мемлекеттік қолдаудың жаңа тетіктерін әзірлеуі керек екенін атап өтті.
Бұл туралы сөз өте өзекті, себебі тамақ өнімдерінің үлкен көлемін өндіретін ЕАЭО елдерінде (Ресей Федерациясы және Беларусь Республикасы) АӨК-ті субсидиялау Қазақстанға қарағанда анағұрлым белсенді жүргізілуде. Бұл көрші мемлекеттердің фермерлеріне Қазақстан нарығына отандық өндірушілер бере алатын бағадан төмен бағамен өнімдер шығаруға мүмкіндік береді.
АӨК-тегі мемлекеттік қолдаудың қолданыстағы тетіктерін қайта қарау керектігін қостанайлық ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер үнемі айтады.
Бірақ бір мысал бұл жағдайды айқын көрсетуі мүмкін.
Елімізде ет саласын дамытудың кешенді жоспарын орындау міндетін атқаратын «Beef Export Group» ЖШС ет комбинаты осы жағдайдың тұтқынына айналды.
Қарама-қайшы жағдай қалыптасты: бір жағынан, мемлекет 2019 жылы бастапқыда бизнесті құру үшін жеңілдіктер ұсынды. Сондықтан Қостанайда пандемияға қарамастан ет өңдеу зауытының құрылысы басталды. «100 нақты қадам» ұлт жоспары бағдарламасы аясында «Ет өндірісі мен өңдеуді дамыту үшін стратегиялық инвесторларды тарту» 61-қадамын орындау үшін жобаға 8 млрд теңге жұмсалды.
Мұнда 250 жұмыс орны ашылды. Жаңа кәсіпорынның Қостанай облысының мал шаруашылығы өнімінің 40%-ын қалдықсыз терең өңдеуді дамыта отырып қайта өңдеу мүмкіндігі бар. Бұған қоса, ет комбинаты аймақта мультипликативті әсерді қамтамасыз етеді, өйткені ол мал өсірумен айналысатын үш мың шаруа және фермер қожалықтарының өнімдерін сатуға кепілдік береді.
Бірақ қазір жаңа кешен жұмысын бастаған кезде ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі АӨК субсидиялау жүйесін кезекті реформалауды бастады. Ұсынылған өзгерістер жақсы болар еді, яғни Мемлекет басшысының шикізат экспортынан өңделген өнім экспортына көшу туралы тапсырмасын орындауы мүмкін еді. Бірақ іс жүзінде олай емес: бизнестің қарауына ұсынылған субсидиялаудың жаңа қағидалары жобасында ет өңдеу кәсіпорындарын құруға субсидиялар қарастырылмаған.
Яғни, бизнес кезекті рет мемлекеттік қолдау саясатындағы ойын ережесінің өзгерістерімен бетпе-бет келеді. Бұл ҚР Президентінің саланы мемлекеттік қолдау бағдарламаларының тұрақтылығы мен сабақтастығын қамтамасыз ету тапсырмасына қарамастан болып жатыр.
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі мұндай тәсілмен еңбек өнімділігін және өңделген өнім экспортының көлемін 1,5 есеге қалай арттыруды жоспарлап отырғаны түсініксіз.
Александр Пархоменко, «BEEF EXPORT GROUP» ЖШС директоры
