Ауылшаруашылық техникасын таңдағанда қалай қателеспеу керек

Өткен жылы Қазақстанның фермерлері 7 мыңнан астам трактор мен комбайн сатып алды. Техника өндірушілері еңбек өнімділігін арттыруды қамтамасыз ететін көптеген нұсқаларды ұсынады, бірақ «ақылды» технологиялардың жоғары құнын ескере отырып, қателеспеу және мүмкіндігінше тез қайтарымды және үлкен нәтиже беретін жабдықты таңдау маңызды.

Технологиялық қайта жарақтандыруға инвестициялардың жоғары құны негізделген. Жақында семинарда Бараев атындағы Астық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығының Басқарма Төрағасы Нұрлан Серекпаев хабарлағандай, көктемгі егіс жұмыстарын жүргізу кезінде дәл егіншілік элементтерін қолдану айналым қаражатының - отын, материалдар, минералды тыңайтқыштардың шығынын азайтуға мүмкіндік береді. Параллельді жүргізу есебінен отынды үнемдеу 1,5%-ға дейін, автоматты жүргізу - 7%-ға дейін, тыңайтқыштарды саралап қолдану кезінде үнемдеу 17,5% -ға дейін жетеді. Бірақ, ең бастысы, өндіріс өнімділігі артып келеді. Сондықтан соңғы жылдары Қазақстанда ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру кезінде заманауи технологиялар белсенді пайдаланылуда.

Бұл бағытта астық пен майлы дақылдарды жеткізуші негізгі елдердің бірі – Украинада үлкен даму орын алды. Елде дәл егіншілік элементтерін мұқият зерттеп, өз өндірісіне енгізген, содан кейін жинақталған тәжірибені жүйелеп, оқыту курстарын құрып, оны басқа фермерлермен бөлісе бастаған компаниялардың тұтас пулы құрылды. Атап айтқанда, Украинада қысқа мерзімде «Дәл егіншілік» бейне курсын 50-ден астам тыңдаушы өтті, қазіргі уақытта тағы 20 курсант оқытылуда.

 

Ресурстарды үнемдеу

Курс түлектерінің бірі - Хасан Исламов. Оның кәсіпорны - «Хлебопродукт» СТОВ, Харьков облысының Изюм ауданында орналасқан, компанияның жер банкі шамамен 7200 га құрайды. Шаруашылық бидай, күнбағыс және жүгері өсірумен айналысады. Фермер шаруашылықта ауыл шаруашылығы техникасын жаңарта бастаған кезде дәл егіншілік мәселелерін егжей-тегжейлі зерттей бастады. Осымен бір уақытта «Хлебопродукте» өндіріс технологиясын өзгерту жайлы ойланды.

- Біз техникаға қаржы салдық, жалпы кәсіпорында автоматтандыруды енгізу туралы шешім қабылдадық, - дейді Хасан Исламов. - Өйткені соңғы уақытта кадрларға қатысты проблемалар көбейіп келеді, егер жұмыс процесін цифрлық технологиялар арқылы оңтайландыруға болатын болса, онда неге бұлай жасамасқа? Автопилоттың әр түрлі әдістері, басқа опциялары бар. Ақпарат барлық жерде қолжетімді, бірақ коучинг қажет. Бұл мені дәл егіншілік бойынша оқу курсына баруға итермеледі.

Тақырып бойынша оқу: Технологиялар агробизнесті кеңейтуге қалай көмектеседі

Курсты аяқтағаннан кейін Хасан Исламов өндірісті жаңғыртудың нақты жоспарын жасап, қандай техника мен технология барынша нәтиже беретінін және тез арада өзін-өзі ақтайтынын анықтады.

«Хлебопродукт» кәсіпорнында өндірісті автоматтандыру отынды бақылаудан басталды. Бақылау жүйелері барлық автокөліктерге орнатылған кезде, үш қызметкер бірден жұмыстан босатылды. Кейіннен компания жарты жыл ішінде тиімсіз отын шығынын толығымен жойды.

Әрі қарай техникаға автопилоттар орнатылды. Бұл үлкен инвестиция болды, бірақ нәтиже бірден сезілді.

- Егіс кезінде отын үнемдеу 30%-ды құрады, ал өнімділік 20%-ға өсті, - деп жалғастырды Хасан Исламов. - Әрине, механизатор біраз уақыттан кейін шаршайды, бұл қалыпты жағдай, өйткені егер Сіз «Мерседеспен» тас жолмен жүрсеңіз де, 2-3 сағаттан кейін шаршайсыз. Сондықтан техника бұралаңдай бастайды, бір жерде баяу жүреді және т.б. Ал мұнда машина Сізге бағыт береді, механизатор тек газды басқарады. Кейбір тракторларда газды бақылаудың қажеті жоқ, жылдамдықты орнатсаңыз болды, жабдық өзі жұмыс істейді. Бұл отынды үнемдейді және өнімділік артады.

Технология әсіресе үлкен техникамен жұмыста жақсы сезіледі. Автопилоттың көмегімен табиғи бұрылысы бар қатар арқылы егуге болады. Егер механизатор мұндай техниканы автопилотсыз басқарса, онда ол тракторды бірнеше рет алға-артқа бағыттап, артық отын мен уақытты жұмсай отырып, көрші қатарға бұрылуы керек.

Келесі кезеңде «Хлебопродукт» компаниясы RTK сигналын қолдануға көшті. Бұған дейін олар мұнда тегін сигналдарды қолданған, бірақ олар үлкен қателік береді – 20-30 см-ге дейін. Үлкен өрісті өсіру кезінде қателік, демек, фермердің шығындары айтарлықтай болады. RTK 1,5 – 2 см-ге дейін дәлдік береді, нәтижесінде отын мен жұмыс уақытын үнемдейді.

 

Практикалық тәжірибе

Енді Қазақстанның фермерлері «Дәл егіншілік» курсынан өте алады. «Культиварий» білім беру платформасы егін егу аяқталғаннан кейін 30 мамырда оқытуды бастайды. Бұл, әсіресе, экономиканы жаңғыртуды жоспарлаған аграршылар үшін пайдалы. Техника мен технологияны таңдауда қателеспеу маңызды, өйткені олардың тиімділігі көптеген факторларға байланысты: егістік алқаптары, өсірілетін дақылдар, климаттық жағдайлар және т.б.

Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда дәл егіншілік бойынша онлайн курс басталады

- «Культивация» курсына бара жатып, мен сепкішті сатып алу туралы шешім қабылдағым келді, - дейді Хасан Исламов. - Біз содан кейін екі нұсқаны қарастырдық: отырғызғышты қайта жабдықтау (бұл 70-75 мың доллар) немесе жаңасын сатып алу (біз HORSCH-ге бағдарладық, оның құны 225 мың еуро). Сонымен қатар, мен кәсіпорында жұмыс сапасын бақылауға көмектесетін жүйені енгізгім келді. Мен курсқа барып, барлық жауаптарды алдым.

- Онда осындай әр түрлі аймақтардан, бірақ мақсаты бір адамдар жиналды. Формат өте керемет болды: шағын теориялық бөлім, сонымен қатар өрістерге шығып, техниканы қарадық. Сіз өз сұрақтарыңызбен дәріскерлерге жүгіне аласыз, олар бәрін айтып, көрсетеді. Бұл - керемет тәжірибе, сонымен қатар танысу, қарым-қатынас, консультация. Интернетте бірнеше сағат, тіпті бірнеше күн іздеген жауаптарымды 15 минут ішінде алдым. Маған түсіндірілген нақты жауаптар. Мен ол жерге агрономдарымды жіберер едім, өйткені онда Сіз агрономия мамандарымен сөйлесіп, ерекшеліктерді көбірек біле аласыз.

Курстың тағы бір түлегі, Dan-Farm Ukraine (Дания инвестициялары бар компания) өсімдік шаруашылығы жөніндегі директоры Юрий Янченко «Дәл егіншілік» курсы бұрыннан бар бейберекет білімді тереңдетуге және құрылымдауға көмектескенін атап өтті.

- Оқу материалдарының арқасында мен компаниямыздың дәл егіншілікке көшу бюджетін анықтап, кезеңдер мен іс-шаралардың нақты тізбегін құра алдым, - дейді ол. - Курс спикерлері мен практиктері жобаны іс жүзінде жүзеге асыруға көмектескен көптеген пайдалы ақпарат пен кейстерді берді. Біз қаражатты қалай дұрыс бөлу керектігін түсіндік: жалға берілетін техникалық жабдықты қайда пайдалануға болады, ал меншікті қайда тарту керек.

Өз кезегінде «Аграрлық жүйелік технологиялар» өндірісін оңтайландыру басқармасының басшысы Михаил Джос курстан өткеннен кейін компанияда алдағы екі жылға дәл егіншілікті енгізу стратегиясын әзірлегенін айтты. Компанияның дәл егіншілікті енгізудің қай кезеңінде екендігі және жақын арада қандай элементтерді іске асыру қажеттігі туралы нақты түсінік пайда болды. Курсты өту кезіндегі құнды тәжірибе спикерлермен байланысып, өз сұрақтарына жауап алу мүмкіндігі болды.

- Мен дәл егіншілік саласында өз бетінше білім алумен айналыстым, - дейді «Астарта-Киев» жетекші агрономы Елена Нинуа (компанияның акциялары 2006 жылдан бастап Варшава қор биржасында бағаланады). - Сондықтан мен «Дәл егіншілік» оқытушылары біліктілігінің жоғары деңгейін объективті бағалай аламын. Курс жаңадан бастаушылар үшін де, тәжірибелі агрономдар үшін де, компанияда инновациялық технологияларды енгізуге жауапты қызметкерлер үшін де өте пайдалы. Курс мені дәл егіншілікпен жүйелі түрде айналысу керек екендігіне тағы бір рет сендірді.

 

Қазақстандағы «дәл егіншілік»

Қазақстанда 30 мамырда басталатын оқыту курсы 30 минуттан тұратын 25 анимациялық бейнедәрісті, құрылымдалған PDF-презентациялар мен тесттерді қамтиды. Оқу аяқталғаннан кейін дәрістерге қолжетімділік сақталады. Сондай-ақ, қатысушылар барлық мәселелерді талқылап, жаттықтырушылармен және бір-бірімен тәжірибелерімен бөлісе алатын жабық Telegram чат ұйымдастырылады.

Маусым айында жаттықтырушылармен онлайн кездесулер өтеді. Ал шілде айында жаттықтырушылардың өрістеріне шығу ұйымдастырылады. Курсқа қатысушылар прогрессивті фермаларға тікелей немесе онлайн режимде бара алады.

Курс 22 шілдеде бітіру емтиханымен және диплом тапсырумен аяқталады.

Курстың веб-сайтына кіріп, сілтеме бойынша қатысуға өтінім қалдырыңыз.

Егер Сізде курстан өту туралы сұрақтар туындаса, мына телефондарға хабарласуыңызды сұраймыз:

  • Қазақстанда +7 707 307 1182 – Гүлзия
  • Украинада +38 (050) 023-89-87 – Александра

Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.