Қазақстандағы теміржол тасымалының жаппай құлдырауы астық бағасына қысым жасауда
Қазақстандық трейдерлер мен ұн тартушылар республикаішілік қатынаста да, экспорттық қатынаста да астық жеткізу бойынша кідірістерге тап болып отыр. 26 қазандағы жағдай бойынша елдің теміржол желісінде бос және тиелген 500-ден астам вагон жұмыс істемейді. Тоқтап тұру мерзімі - 5-тен 20 күнге дейін.
Бұл ретте, Қазақстанға ішкі нарықтың толып кетуіне жол бермеу және өткізу бағасына қысымды төмендету үшін астық баламасында 500-700 мың тонна астық пен ұн экспортының ай сайынғы көлемі қажет.
- Бұл біздің орташа жылдық серпініміз, - деп түсіндірді Қазақстанның Астық одағының ресми өкілі - сарапшысы Евгений Қарабанов. – Біз жылжымалы құраммен және жүктерді әкету мүмкіндігімен қамтамасыз етілуіміз қажет. Мәселе жаңа нарықтарды ашу және жеткізілім көлемін ұлғайту туралы емес. Біз Орта Азияның дәстүрлі нарықтарына әдеттегі экспорттық әлеуетімізді іске асыруымыз керек. Бізге Грецияға немесе Египетке көтерілудің қажеті жоқ. Өзбекстан, Тәжікстан, Қырғызстан және басқа да көршілес елдердегі халықтың табиғи өсуі осы бағытта біздің көлемімізді іске асыруға мүмкіндік береді.
Тақырып бойынша оқу: Қытайдан жүк транзитін тоқтатуды Қазақстанның бизнесі талап етуде
Сонымен қатар, басқа бағыттар бойынша жеткізілімдердің ұлғаюына осы уақытқа дейін жоғары болған көлік шығындарының артуы кедергі келтіруде. Атап айтқанда, Каспийдегі құрғақ жүктерді тасымалдау құны (ал бұл Еуропа елдері мен Жерорта теңізі аймағына бағытталған ТМТМ – Транскаспий халықаралық көлік маршрутының бөлігі) жыл ішінде үш есе өсті.
- Греция қазақстандық бидайдың аз мөлшерін hi-pro сатып алады, бірақ бұл көбінесе кездейсоқ сатып алулар, - деп атап өтті Евгений Карабанов. – Сонымен қатар, қазіргі жағдайда теңізбен жеткізу - бұл жалпы қасірет. Мысалы, Ақтаудан Иранның солтүстік порттарына жүк бағасы тоннасына шамамен 6 60, ал бір жыл бұрын бұл 2 21 болды.
Сонымен қатар, өскен логистикалық шығындардың негізгі бөлігі сатып алушыға емес, сатушыға түседі. Яғни, қазақстандық фермерлердің пайдасы азайып келеді. Бұл тасымалдау қымбат болатын нарықтарға шығудың экономикалық мәнін жояды. Сондықтан да Қазақстанның агробизнесі Орта Азияға астық пен ұн жеткізілімдерін тезірек қалыпқа келтіру қажеттігін талап етеді, сондай-ақ ел Үкіметінен Қытайды жөнелту үшін ашуды сұрайды, бұл жөнінде Аспан асты елінің басшылығымен келіссөздер жүргізеді.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда Ресей бидайының бағасы 95 мың теңгеге/тоннасы дейін төмендеді
Естеріңізге сала кетейік, бір ай бұрын Азық-түлік корпорациясы бидайды нарық деңгейінде сатып алу бағасын белгілеген болатын, 121-125 мың теңге/тонна. Алайда, қазіргі уақытта азық-түлік астығының тоннасы 115-117 мың теңге/тоннаға дейін арзандады.