Үкімет аграрлық банкке тағы да қарсы шықты

Бірнеше жыл бойы Қазақстанның аграрлық қоғамдастығы мамандандырылған банк ашуды ұсынуда. Алайда, үкімет жаңа қаржы институтын құруды тиімсіз шара деп санайды және мұндай ұйымдардың бұрынғы жағымсыз тәжірибелеріне сүйенеді. Сондықтан Мәжіліс депутаттарының Агробанк туралы кезекті сауалына ҚР премьер-министрі Әлихан Смайылов бас тартты.

"Біз Агробанк құру туралы ұсынысты орынсыз деп санаймыз", - делінген жауапта.

Үкімет басшысы ауыл шаруашылығы өндірушілерін қаржыландыру үшін әмбебап коммерциялық банктер, несиелік серіктестіктер мен түрлі мамандандырылған мекемелерді қамтитын көп деңгейлі жүйе құрылғанын атап өтті. Дегенмен, премьер-министр екінші деңгейдегі банктердің көптеген тәуекелдерге байланысты саланы несиелендіруге қатысуы төмен екенін мойындады.

Сонымен қатар, Қазақстанда мамандандырылған банктерді ашу тәжірибесі қазірдің өзінде бар.

"Тәуелсіз мемлекет құру және қаржы жүйесін дамыту кезеңінде Қазақстанда көптеген мамандандырылған банктер жұмыс істеді, іс жүзінде әрбір өнеркәсіп саласының өзіндік қаржы институты болды. Алайда, кейіннен бұл банктер әмбебап болды немесе бұзылды (Қазторгбанк, Қазагроөнеркәсіп банкі). Осыған байланысты, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Заңның 3-бабының 7-тармағына сәйкес, "Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі" АҚ-ны қоспағанда, Қазақстан Республикасында мемлекеттің қатысуымен мамандандырылған салалық банктер құруға жол берілмейді", - деді Әлихан Смайылов.

Ол сондай-ақ экономиканың аграрлық секторының проблемаларын шешу үшін жүйелі шаралар қабылданып жатқанын еске салды. Жыл сайын көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізуге қаржы бөлінеді. Жеңілдетілген несиелеу "Кен дала" бағдарламасы арқылы 140 млрд теңге көлемінде жүзеге асырылады. Өткен жылы аталған қаражат есебінен 4 758 ауыл шаруашылығы өндірушісі несие алып, 5,2 млн га ауыл шаруашылығы алқаптары жеңілдікпен несиелендірумен қамтылды.

Аграрлық секторды негізгі несиелеуші ұйымдар "Бәйтерек" холдингінің еншілес ұйымдары – "Аграрлық несие корпорациясы" АҚ және "ҚазАгроҚаржы" АҚ (лизинг) болып табылады. 2023 жылы АНК желісі бойынша 330 млрд теңге көлемінде қаражат бөлінді. "ҚазАгроҚаржы" 2023 жылға арналған ауыл шаруашылығы техникасын сатып алу жоспарын 170 млрд теңгеге дейін ұлғайтты, сондай-ақ жемшөп дайындау техникасы мен суарудың ұтқыр жүйелерін қаржыландыру үшін 20 млрд теңге мөлшерінде бюджеттік инвестициялар тартылды.

Сонымен қатар, АӨК субъектілеріне несие берудің жаңа тәсілдері енгізілуде. Сыйақы мөлшерлемесі 2,5% - дан аспайтын және ең жоғары мерзімі 7 жылға дейінгі сенім білдірілген өкіл (агент) арқылы микронесиелер беруді көздейтін "Ауыл аманаты" ауыл халқының табысын арттыру жөніндегі жоба іске асырылуда. Ағымдағы жылға 17 мыңнан астам шағын несие беру жоспарымен 100 млрд теңге бөлінді.

Тақырып бойынша оқу: Бәйтерекке агробизнесті қаржыландыру үшін 60 млрд теңгеге қаражат бөлуде

Сонымен қатар, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар арқылы АӨК-те ірі өнеркәсіптік инвестициялық жобаларды іске асыру бойынша Солтүстік Қазақстан облысының тәжірибесін тарату бойынша жұмыс жүргізілуде. Қарыз беру шарттары барынша жеңілдікті. Ағымдағы жылдың өзінде бұл мақсаттарға 100 млрд теңге бөлінді, соның есебінен 65 сүт-тауар фермасының құрылысы қаржыландырылатын болады.