Қазақстанда суармалы су екі есе қымбаттауы мүмкін
"Қазсушар" каналдар арқылы су берудің жаңа тарифін бекітуге өтінім берді. Атап айтқанда, механикалық сумен қамтамасыз етілген ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін суару құнын текше метріне 27,8 теңгеден 59,2 теңгеге дейін ұлғайту ұсынылады: өсім 112% - ға. Су өздігінен ағатын фермерлер үшін тарифті текше метр үшін 0,665 теңгеден 1,436 теңгеге дейін ұлғайту сұралады: өсім 116% - ға. Өтінімді талқылау 6 қазанда Астанадағы Табиғи монополияларды реттеу комитетінің департаментінде өткен жария тыңдауда болды.
Қазсушар ақпаратына сәйкес, 2022-2023 жылдары арналар арқылы тұтынушыларға іс жүзінде 9,4 млрд текше метр су берілген. Бұл ретте шығын көлемі (негізінен шаруашылықаралық және шаруашылықішілік арналарда) 2,15 млрд текше метрді құрады. Судың негізгі тұтынушылары – көлемнің 70% ауыл шаруашылығы өндірушілері болып табылады.
Қазсушардың 2024-2028 жылдарға арналған инвестициялық бағдарламасы гидротехникалық құрылыстарды қайта жаңартуды, жобалық құжаттаманы әзірлеуді, 111 млрд теңге сомасына жабдықтар мен арнайы техниканы сатып алуды көздейді. Бұл ретте Еуропалық қайта құру және даму банкі мен Ислам даму банкінің 69 млрд теңге көлеміндегі қарыз қаражаты пайдаланылатын болады.
Тақырып бойынша оқу: Жайылымдардың деградациясы Қазақстанның ет державасы болуына жол бермейді
Сұралған тариф кәсіпорынның операциялық шығындарын, инвестициялық жобаларды іске асыруды, сондай-ақ халықаралық қаржы институттарының қарыздарына қызмет көрсетуді ескереді.
Тыңдауға қатысқан фермерлер Қазсушар ұсынысын үзілді-кесілді қолдамады. Қолайсыз ауа-райына байланысты биылғы жылы егіннің үлкен шығынын ескере отырып, Қазақстанда фермерлік шаруашылықтардың жаппай банкроттығын жоққа шығармайды. Қаржылық жүктеменің артуы салаға кері әсерін тигізеді.
Қазақстан картоп және көкөніс өсірушілер одағының басшысы Қайрат Бисетаев аграрлар тарифтің көтерілуіне қарсы болмайтынын, бірақ егер олар нақты тұтынған су көлемін ғана төлейтін болса ғана екенін атап өтті. Қазір олар арналар мен желілерде орын алатын артық шығындар үшін төлеуде. Бұл ретте ол фермерлердің суару шығындарын субсидиялауды алып тастауды ұсынды. Оның орнына осы қызметті жеткізушіні субсидиялай отырып, ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін ақылға қонымды тариф белгілеуді ұсынды.