ҚТЖ үлестес экспедиторлардың мүдделерін қолдайды - сенатор
Сенат депутаты Зәкіржан Күзиев Үкіметке қайта өтініш білдіріп, онда ҚТЖ компаниясының монополияға қарсы заңнаманы бұзғанын атап өтті. Оның ақпараты бойынша, ұлттық компания тасымалдау жоспарларын келісу кезінде нарықтың басқа қатысушыларының өтінімдерін қысқарта отырып, өзінің еншілес кәсіпорындарына артықшылық береді.
«Қазан айының басында бізге Ұлттық экспедиторлар қауымдастығы жүгінді. Олар өз өтініштерінде экспорт пен транзитке тасымалдаудың негізгі және қосымша жоспарларын келісуде ҚТЖ-Жүк тасымалы-нан бас тартулар алатынын атап өтті. Сонымен қатар, өз экспедиторларына – «Кедентранссервис» және KTZ Express - жоспарларын келісу кедергісіз жүзеге асырылады. Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі магистральдық жол операторлары өз компанияларына бірқатар артықшылықтар беретінін атап өтті», - деді Зәкіржан Күзиев.
Оның айтуынша, ҚТЖ өз іс-әрекеттерімен экспорттық тасымалдарды жүзеге асырудың ондаған жылдар ішінде жолға қойылған технологиясын бұзады және тең емес бәсекелестік жағдайлар жасайды.
Тақырып бойынша оқу: Сенатор ҚТЖ "еншілес ұйымдарын" жекешелендіруді ұсынды
Жалпы, депутат соңғы жылдары теміржол тасымалы саласында бірқатар күрделі мәселелер жинақталғанын атап өтті. Бүкіл ел бойынша теміржол желісі жеткіліксіз дамыған, негізгі құралдардың тозуы өсуде. ҚТЖ паркінде вагондардың 35%-ы (2228 бірліктің 776-сы) - 28 жыл бұрын шығарылған. Жүк вагондарының орташа тозуы 57%, ал локомотивтердің тозуы 67%-дан асады.
Бұл ретте магистральдық желідегі қозғалысты басқару тиімсіз жүзеге асырылады. Жыл басынан бері жолдарда 400-ден астам қараусыз қалған құрам жұмыс істемеді. Салада автоматтандырудың төмен деңгейі байқалады, тасымалдауды ұйымдастыруды жоспарлау және бақылау, теміржол станцияларында маневрлік және жүк жұмыстарын жоспарлау жеткіліксіз немесе мүлдем жоқ.
«Бұл ретте ҚТЖ табысының негізгі көзі жүк тасымалдарынан түсетін табыс - 86%-дан астам болып табылатынын атап өткен жөн. Нәтижесінде біздің темір жол ішкі нарықта да, одан тыс жерлерде де бәсекеге қабілетсіз», - деді Зәкіржан Күзиев.
Сенаторлар Үкіметке экспорттаушылардың мәселелері туралы бірнеше рет өтініш білдірген, бірақ нақты жауап алған жоқ. Сондықтан Премьер-Министр Әлихан Смайыловқа кезекті үндеуінде Зәкіржан Күзиев пен сенаторлар тобы өз сұрақтарына ауызша жауап беруді сұрады. Ол үшін олар ҚТЖ мен Көлік министрлігінің басшылығын есеп беру үшін Палата отырысына шақырады.
Сонымен қатар, сенаторлар Үкімет басшысынан тапсырмалар беруді сұрайды:
- экспорт пен транзитке тасымалдаудың негізгі және қосымша жоспарларын келісу бөлігінде тең емес бәсекелестік жағдайларды жою;
- ұлттық тасымалдаушының барлық төрт бағытты: ішкі, экспорттық, импорттық және транзиттік бағыттарды дамытуда нақты теңгерімді белгілеу мәселесін қарастыру;
- бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнаманы бұзу мәніне экспорттық және транзиттік тасымалдарды жүзеге асыру саласындағы ҚТЖ ҰК қызметін тексеруді ұйымдастыру.