Бараев атындағы АШҒӨО ғалымдары қант құмайының жаңа сұрыпын шығарды
А. Бараева атындағы астық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығының ғалымдары дәнді және жемшөп бағытындағы құмайдың жаңа жоғары өнімді сұрыптары мен будандарын іріктеуді жүргізеді. 2023 жылы қант құмайының алғашқы ерте пісетін сұрыпы мемлекеттік сынауға берілді.
АШҒӨО хабарлағандай, селекция сұрып үлгілерін, шетелдік және отандық селекция желілерін пайдалана отырып жүргізіледі. Мұндай жұмыс алғаш рет Солтүстік Қазақстанның дала аймағының экстремалды топырақ-климаттық жағдайында жүргізілуде.
Құмай - жүгеріге ұқсайтын ыстыққа, құрғақшылыққа төзімді дақыл. Қатты топырақ-климаттық жағдайларда ылғалды аз жұмсай отырып, құмай жемшөптің едәуір мөлшерін көбейтіп, астықтың жақсы өнімділігін қамтамасыз ете алады. Сондықтан бұл дақыл зерттеуге Солтүстік Қазақстанның қатал ауылшаруашылық жағдайында өсіру үшін өте тиімді және табысты ретінде енгізілді.
Селекциялық питомниктерде ғалымдар дәнді және қант (жемшөп) құмайының әртүрлі экологиялық-географиялық шығу тегі бар селекциялық материалды зерттеді. Нәтижесінде Солтүстік Қазақстан жағдайлары үшін қант құмайының табысты сұрыпының селекциялық моделінің параметрлері әзірленді. Бұл сұрыптар - ерте пісетін (тұқымдардың балауыз пісуіне 100-110 күн) және орта пісетін (110-120 күн). Өсімдіктер биік (240-260 см), жақсы жапырақты. Бұталы орташа. Сабағы өте қалың, шырынды, қант мөлшері жоғары - 17-20%.
Жаңа сұрып аудандастырылғаннан жоғары астық өнімділігімен ерекшеленеді, бұл жасыл масса мен сүрлемнің тағамдық құндылығын арттырады. Ол сондай-ақ қарқынды өсуімен және бір мезгілде жетілуімен сипатталады. Құрғақшылыққа төзімділігі жоғары, қызыл бактериялық дақ пен күйеге төзімді, сонымен қатар жапырылуға төзімді.
Тақырып бойынша оқу: Жаңа сұрыптар Қазақстанда бидай өнімділігін 10-50% арттыруға көмектеседі
«Біржылдық жемшөп дақылдары жем өндіруде тұрақтандырушы фактор болып табылады. Метеорологиялық жағдайлар бойынша әр түрлі жылдары жемшөп алуды тұрақтандыруға мүмкіндік беретін дақылдар - тары, суданка, құмай, құмай-судан гибридті біржылдық жемдік дақылдар болып табылады. Құрғақшылыққа төзімділігімен ерекшеленіп, жаздың екінші жартысындағы жауын-шашынды тиімді пайдалана отырып, олар шөп, пішен, мал азығын алуға жарамды жасыл массаның жоғары жиналуын қамтамасыз етеді», - деп атап өтті АШҒӨО.