Аграрлық саладағы қосып тіркеуді Ұлттық статистика бюросы бақылауға алды
Ұлттық статистика бюросы 2023 жылы аграрлық сектор деректерін бақылау және мониторингілеу тетіктерін енгізді және статистикалық ақпараттардағы сәйкессіздіктерді анықтады. Аталған фактілер бойынша мемлекеттік органдар мен әкімдіктерге хабарламалар жіберілді, алайда олардың көпшілігі орындалмай қалды. Статистикадағы ауытқулар мәселесін шешу үшін Бюро осы саладағы бақылау функцияларын қабылдауды ұсынады.
Ұлттық статистика бюросы мүдделер қақтығысы салдарынан қалыптасқан анықталған бұрмаланулар туралы мәлімдеді. Алайда, Бюродағы үй-жайлар туралы нақты мәліметтер айтылмады. Сонымен қатар, статистикалық деректерді ретке келтіру бойынша жұмыс жалғасуда.
"2023 жыл ішінде респонденттердің бастапқы деректері ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру жөніндегі ветеринариялық қадағалау және бақылау комитетінің (ВҚБК) деректеріне, егіс алаңы бойынша ғарыштық мониторингке, шаруашылық бойынша есепке алу деректерімен қайшылықты тексерулерге талданды және салыстырылды. Бұл әкімшілік дереккөзге бармай-ақ профилактикалық бақылау нысанында мемлекеттік бақылауды бастауға мүмкіндік берді. Бақылау қорытындысы бойынша АШМ, ВҚБК, Жер ресурстарын басқару комитеті (ЖРБК) және кенттер, ауылдар, ауылдық округтер әкімдерінің атына анықталған бұзушылықтарды жою туралы қорытынды жолданды. Бұзушылықтарды жоймау АШМ, ЖРБК, ВҚБК және бес облыстың кенттерінің, ауылдарының, ауылдық округтерінің 29 әкімін әкімшілік дереккөзге барумен профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне қосу үшін негіз болды", - деп хабарлады Бюрода.
Ведомство аграрлық сектордағы статистикалық ақпарат ауыл әкімдері жүргізетін шаруашылық бойынша есепке алу деректері негізінде қалыптастырылатынын атап өтті. Алайда, жергілікті атқарушы органдар ауылдың немесе аймақтың шынайы статистикасын бұрмалап, деректерді асыра бағалауға немесе жасыруға бейім. Өз кезегінде, ауылшаруашылық тауар өндірушілері кейбір жағдайларда салық салуға және басқа факторларға байланысты бұрмаланған ақпарат бере алады.
Осыған байланысты Ұлттық статистика бюросы оған мемлекеттік ақпараттық жүйелердегі әкімшілік деректердің дұрыстығын растау үшін жауапты орган ретінде өкілеттік беруді сұрайды.
"Егіс алқаптарының ауданы, өнімділігі, жекелеген ауыл шаруашылығы дақылдарының жалпы жиналуы бойынша жерді қашықтықтан зондтау деректерін алу мақсатында 2023 жылы Бюро мен Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі арасында Техникалық сипаттізім бекітілді. Бұдан басқа, жағдайды бағалау және ұсыныстар беру үшін АҚШ АШМ Ұлттық ауыл шаруашылығы статистика қызметі сарапшыларының Қазақстанға миссиясы бастамашылық етілді", - деп хабарлады ведомстводан.
Сондай-ақ, қазіргі уақытта Қазақстанда 2025 жылы өтетін ауыл шаруашылығы санағын өткізуге дайындық жұмыстары жүргізілуде.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда қанша астық қосып тіркеледі
Айта кетейік, ауыл шаруашылығы өндірушілері статистикалық деректердің дұрыс емес статдеректерге бірнеше рет шағымданды, соның негізінде аграрлық саланы қаржыландыру және реттеу бойынша дұрыс емес шешімдер қабылдануда. Бүгін бұл мәселені Мәжіліс депутаты Айдарбек Ходжаназаров тағы да көтерді. Оның айтуынша, барлық деңгейдегі әкімдіктер, орталық билік органдары жекелеген шаруашылықтардың көрсеткіштерін өзгертіп, статистиканы әсірелейді, өйткені олар бұл үшін ешқандай жауапкершілік көтермейді.
"Салалық одақтардың деректеріне сәйкес, астық өндірісі бойынша қосып тіркеулер 3 млн тоннаға дейін жетеді. Біз 2021 жылы Маңғыстаудан бастап барлық оңтүстік-батыс аймақтарда құрғақшылық болғанын білеміз. Сол кезде бұрынғы ауыл шаруашылығы министрі жауын-шашын тапшылығына қарамастан 20,1 миллион тонна дәнді дақылдардың мол өнімі туралы қуана есеп берді. Жекелеген өңірлер бойынша мал басындағы алшақтықтар 40% - ға жетеді", - деді депутат.
Осыған байланысты Айдарбек Ходжаназаров әкімдіктердің жұмысын бағалау өлшемшарттарын барабар бизнес-көрсеткіштерге ауыстыруды ұсынды. Әкімнің бағалауын аймақ басшысының қолында тұрған құралдарға - берілген ауыл шаруашылығы жерлерінің алаңдарына, субсидияларға, тартылған инфрақұрылымға, тартылған инвестициялардың көлеміне, берілген несиелердің көлеміне декомпозиялау маңызды.