Ауыл шаруашылығы министрлігі форвардтық сатып алуды ұлғайтуды жоспарлап отыр
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі облигациялар бойынша купондық сыйақыны субсидиялау қағидаларына түзетулер әзірледі. Құжаттың мақсаты форвардтық сатып алу арқылы жеңілдетілген қаржыландыруды ұлғайту арқылы фермерлерге мемлекеттік қолдауды кеңейту болып табылады.
«Субсидиялар қаражаты тартылған облигациялық қарыздар шеңберінде сыйақы мөлшерлемелерін төлеу бойынша «Азық-түлік корпорациясы» ҰК шығындарын өтеуге бағытталатын болады, сондай-ақ ауыл шаруашылығы саласына кредиттік қаражатты қосымша тартуға мүмкіндік береді. Тартылған қаражат, өз кезегінде, көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізу кезінде ауыл шаруашылығы өндірушілерін жеңілдетілген қаржыландыруға бағытталатын болады», - деп хабарлады АШМ.
Қаржыландырудың ұлғаюы фермерлер үшін өткен жылдың да, ағымдағы жылдың да ауыл шаруашылығы маусымының қолайсыз ауа райы жағдайларынан салдарын жоюға мүмкіндік береді.
АШМ деректері бойынша, 2021 - 2023 жылдары Азық-түлік корпорациясы фермерлерді 225 млрд теңгеге қаржыландырды. Бюджет қаражатының жеткіліксіздігі жағдайында корпорация үшін қаржыландыру көздері негізінен қарыз қаражаты болды. 2024 жылғы 1 наурызға корпорацияның банктер алдындағы және шығарылған купондық облигациялар бойынша қаржылық міндеттемелерінің өтелмеген сомасы 170,9 млрд теңгені құрады.
Алдыңғы жылдары жеңілдетілген қаржыландыру тетігі қарыз қаражаттарына төмен нарықтық мөлшерлемелердің, сондай-ақ астық бағасының оң серпінінің арқасында табысты жұмыс істеді, бұл астықты өткізу бойынша операциялардың оң маржасын берді. Алайда 2022 жылы нарықтағы қарыз мөлшерлемесі көтеріліп, астық бағасы құлдырай бастады. Нәтижесінде Корпорация үшін 2023 жылғы қаржылық міндеттемелер бойынша пайыздарды төлеуге арналған шығыстар 27 млрд теңгені құрады. 2024 жылы қолданыстағы қарыздар бойынша Корпорацияның сыйақы төлеуге жұмсаған шығыстары 23 млрд теңгені құрайды. Сонымен қатар, Корпорация астықты сақтау шығындары мен операциялық шығындарды көтереді.
Осы факторлардың барлығы фермерлерге жыл сайынғы қаржылық қолдау көлемін кеңейту үшін Корпорацияның еркін айналым қаражатының төмендеуіне әкелді.
Жағдайды шешу үшін Ауыл шаруашылығы министрлігі Корпорацияның облигациялық қарыздары бойынша сыйақының купондық мөлшерлемесін субсидиялау тетігін ұсынды. Бұл бағалы қағаздар нарығында (KASE, AIX) фермерлерге қаржылық қолдауды кеңейту үшін қажетті қаражатты тартуға мүмкіндік береді. Бұл ретте мемлекеттік субсидиялау есебінен облигациялық қарыз сомасынан төлемнің әрбір кезеңіне арналған купон мөлшерлемесінің толық мөлшері жабылуға тиіс.
«Мемлекеттік қолдау есебінен жеңілдікті қаржыландыруды кеңейтпей, ауыл шаруашылығы өндірушілері көктемгі егіс жұмыстарын қажетті көлемде уақтылы жүргізе алмайды. Ауыл шаруашылығы өндірушілерінің айналым қаражатының тапшылығы одан әрі мультипликативтік әсерге әкелуі мүмкін - егіс науқанына дайындауда айтарлықтай шектеуден шағын және орта фермерлік шаруашылықтардың жаппай банкроттығына дейін, бұл елдің азық-түлік қауіпсіздігіне қауіп төндіреді», - деп атап өтті АШМ.