Еңбеккерлер су қорының тапшылығынан шығынға ұшырауда
Қазақстандық аграршылар қазіргі таңда судың аздығы проблемасына тап болып отыр, бұл су ресурстарын басқарудағы дағдарыспен және саладағы білікті кадрлардың тапшылығымен де байланысты. Бұл туралы сенат депутаты Ақылбек Күрішбаев мәлімдеді.
Сенатор атап өткендей, елдегі су шаруашылығы саласындағы инфрақұрылымының тозуы 70% - дан асады. Нәтижесінде суару жүйелерінің пайдалы әсер коэффициенті 0,45-0,55-тен аспайды, яғни суармалы жердегі шығын шамамен 40% құрайды. Бұл ретте тамшылатып суарудың заманауи әдістері жердің 4% - ында ғана пайдаланылады, ал бұл небәрі 62 мың га.
«Біз жақында Түркістан облысында аграрлық мәселелер, табиғатты пайдалану және ауылдық аумақтарды дамыту комитетінің көшпелі отырысын өткіздік. Қазірдің өзінде өңірде барлық жерде су тапшылығы байқалуда. Халықаралық сарапшылар атап өткендей, біздің басты мәселеміз су ресурстарын тиімсіз басқару, өзен бассейндеріндегі суды дұрыс жоспарлап жұмсамау және бақылау жүйесінің жетілмегендігі болып табылады. Яғни біздің еліміздегі су дағдарысына ең алдымен дұрыс басқару жүйесінің болмауы әсер етуде», - деп атап өтті Ақылбек Күрішбаев.
Тақырыпқа байланысты оқу: ҚР –да судың 40% бекерге шашу мәселесін қалай шешуде
Оның айтуынша, мұның бір себебі-білікті кадрлардың жетіспеушілігі. Атап айтқанда, су ресурстары комитетінде қызметкерлердің көпшілігінің салада практикалық жұмыс тәжірибесі жоқ, 38 адамның тек 18 - і ғана-су шаруашылығы мамандары. «Қазсушаруашылық» РМК жүйесінде 7197 адамның тек жартысы ғана аталған сала бойынша тиісті бейіндік білімі бар. Су шаруашылығында инженер–гидротехниктер, гидротехникалық құрылыстардың инженер–құрылысшылары, гидрогеологтар, гидрологтар мен гляциологтар (мұздықтар жөніндегі мамандар) жетіспейді. Алайда айтылған мамандықтардың көбі жоғары оқу орындарында оқытылмайды.
«Су нысандарының көпшілігінде гидрологиялық бекеттер жоқ, сондықтан бізде қандай су ресурстары бар екенін білмейміз. Гидротехникалық құрылыстар мен бөгеттердегі апаттар көбінесе онда жұмыс істейтін мамандардың кәсіби шеберлігінің жоқтығына байланысты туындайды. Жаңа су объектілерін дұрыс жоспарламау және салмау мемлекеттік қаражатты тиімсіз пайдалануға әкеледі. Сонымен қатар суды үнемсіз пайдалануға және ысырап етіп шашуға алып келеді. Трансшекаралық өзендер туралы халықаралық келіссөздерде біз ғылыми негіздемелеріміздің әлсіздігі мен комиссия мүшелерінің жиі өзгеріп отыруына байланысты үнемі ұтылып қалудамыз»,-деді сенатор.
Тақырыпқа байланысты оқу: Valley суару жүйесі Қазақстанда шығарыла бастайды
Депутаттың айтуынша, жақын арада су тапшылығы ел қауіпсіздігіне әсер ететін басты қауіп-қатердің біріне айналуы мүмкін. Дүниежүзілік банк сарапшыларының пікірінше, Қазақстандағы су ресурстарының көлемі 2030 жылға қарай жылына 90 текше метрден 76 текше метрге дейін төмендейді.
«Осылайша, елдің стратегиялық маңызды саласы - Су шаруашылығын кадрлармен қамтамасыз ету мәселелері қазір қиын жағдайда тұр, оны шұғыл түрде шешу керек және мемлекеттік саясаттың негізгі мәселесі ретінде қарау қажет», - деп қорытындылады ойын депутат.