ҚР-да суармалы жерлердің көлемі бес жылда 600 мың гектарға артады
Су ресурстарының тапшылығы - Қазақстанның оңтүстігінде суармалы егіншілікті дамытудың басты лимиттеуші факторы. Бұл туралы FoodExpo/AgroWorld көрмелері аясында ұйымдастырылған тақырыптық сессияда ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің мелиорация бөлімінің басшысы Медет Жәдігерұлы айтып берді.
- Соңғы жылдары Қазақстан әлемде болып жатқан климаттың өзгеруіне байланысты аз су кезеңін бастан кешуде, - деп атап өтті ол. – Сондай-ақ біздің суармалы жеріміз трансшекаралық өзендерден судың түсуіне байланысты.
Тақырыпты оқу: Суару алаңдары бойынша Қазақстанның ТОП-7 өңірі
ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Су ресурстары комитеті төрағасының орынбасары Мақсат Аяшев айтып өткендей, қолданыстағы ағынды пайдалануды оңтайландыру үшін бірқатар шаралар қабылдануда. Бірінші кезекте, бұл суару үшін алынатын судың шығынын азайтуға бағытталған жобалар. Сондай-ақ, өңірлер арасында және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер арасында суды қайта бөлу жүргізілуде.
- Бұдан басқа, экология министрлігімен суармалы учаскелердің инфрақұрылымын қайта жаңартуды көздейтін "Су ресурстарын басқару" бөлімшесін қамтитын ұлттық жоба құрылды, - деді Мақсат Аяшев. - Бұл шығындарды азайту арқылы желіні қалыпты тиімділікке жеткізуді білдіреді. Ұлттық бағыт таяудағы бес жылға есептелген және қолда бар 1 млн 600 мың га-ға қосымша 600 мың га суармалы егістікті игеруді көздейді. 2025 жылы Қазақстанда суармалы жерлердің жалпы ауданы 2,2 млн га құрайды.
Бұдан басқа, суды пайдалану тиімділігін суару арналарын цифрландыру мен автоматтандыру арттыруы тиіс. Арналардың бірінде пилоттық жоба биылғы жылы іске асырылды.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстан мамыр айына дейін картоппен қамтамасыз етілген
Қазіргі уақытта Қазақстандағы суармалы алқаптардың 95%Алматы, Түркістан, Жамбыл және Қызылорда облыстарына тиесілі. Осы өңірдің фермерлері жергілікті су тапшылығы, су шаруашылығы объектілерінің аяқталмаған құрылысы, суарудың ылғал үнемдеуші технологияларын енгізуге субсидия алу қиындықтары сияқты мәселелер туралы хабарлайды.
Оңтүстіктегі фермалардың шағын көлемін ескере отырып, көптеген фермерлерге qoldau.kz жүйесі арқылы субсидия алуға өтініш беру керек, оны тіркеу құны 10 МПР құрайды.
Бұл ретте, мемлекеттік қолдау шаралары тамшылатып суару қондырғысына немесе жаңбырлатқыш машиналарға (50%) инвестицияларды ішінара өтеуді, сондай-ақ су беру инфрақұрылымын - ұңғымалар, сорғылар, магистральдық құбыржолдар, тарату желілерін құруды (1 га-ға ең жоғары шығыстар 800 мың теңге болғанда 50%) көздейді. Сондай-ақ, суармалы судың өзіндік шығындарының бір бөлігі өтеледі - 65-тен 80% - ға дейін.