Фермерлер күнбағыс тұқымы бағасының төмендеуінен қауіптенеді
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі күнбағыс тұқымдары мен күнбағыс майының экспортына квоталарды қайта қарады. Тұқымға 125 мың тонна көлемінде квота сақталған және оның қолданылу мерзімі 1 шілдеге дейін сақталған жағдайда, күнбағыс майын шығаруды 110 мыңнан 114 мың тоннаға дейін ұлғайту, ал әкетуге шектеулерді 1 маусымнан бастап – жоспарланғаннан бір ай бұрын толық алып тастау туралы шешім қабылданды. Қазақстанның Астық одағы ҚР Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеевке ішкі нарыққа май өндіру және жеткізу үшін шикізат тапшылығының туындау қаупі бар-жоғын анықтау мақсатында күнбағыс тұқымдары мен шикі күнбағыс майына сұраныс пен ұсыныстың теңгерімін объективті бағалау ұсынысымен жүгінді. Бұл туралы ElDala.kz ҚАО-ға сілтеме жасай отырып хабарлайды.
Тақырып бойынша оқу: Маусым айында күнбағыс майының экспортына шектеулер алынып тасталады
Сарапшылар атап өткендей, енгізілген шектеулер фермерлерге ағымдағы маусымда күнбағыс тұқымдары үшін әділ баға алуға мүмкіндік бермеді.
"Ағымдағы маусымда ел үкіметі қабылдаған күнбағыс тұқымдары мен күнбағыс майының экспортын реттеу жөніндегі шаралар астық трейдерлерінің ішкі нарықтағы белсенділігін іс жүзінде алып тастады. Өңдеуші кәсіпорындар күнбағыс тұқымын негізгі сатып алушылар болып қала бергендіктен, бұл жағдай бірден ішкі бағаларға әсер етті. ҚАО мәліметтері бойынша, егер астық трейдерлерінің ұатысуымен қазан-қараша айларында күнбағыс тұқымының ішкі бағасы бір тонна үшін 240-250 мың теңгені құраса, желтоқсан-қаңтар айларында нарықта негізінен өңдеуші кәсіпорындар қалған кезде ішкі баға 210-215 мың теңгеге дейін төмендеді (бұл ретте май зауытына дейін жеткізу шартымен, ал бұл ауыл шаруашылығы өндірушісі үшін қосымша шығыстар)", - делінген Астық одағының мәлімдемесінде.
Одақтың деректері бойынша, астық трейдерлері өндірушілерге тоннасына 220-225 мың теңге (ҚҚС қоса алғанда) бағасын ұсынған, бірақ олардың ұсынысы экспортқа жеке квоталардың төмен көлемін тежеген.
ӨАО сарапшыларының пікірінше, ағымдағы ішкі баға нақты сұраныс пен ұсынысты көрсетпейді және ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін әділ болып табылмайды. Сонымен қатар, бағалар төмендеуді жалғастыра алады, өйткені егіс науқанына дайындық кезінде фермерлер күнбағыс тұқымын сатуды арттырмақ.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстан картоп экспортына тыйым салуды жойды
"Бұл АШТӨ-нің төлем қабілеттілігіне және көктемгі егіс жұмыстарына, әсіресе өсуі пайыздарға емес, еселеп байқалатын тұқымдардың, тыңайтқыштардың, пестицидтердің және ЖЖМ-дің ағымдағы бағалары кезінде толыққанды дайындалу мүмкіндіктеріне теріс әсер етеді. Мұндай жағдайда көптеген фермерлер ел үкіметінен күнбағыс тұқымының ішкі бағасының төмендеуіне жол бермеу үшін жедел шаралар қабылдайды деп күтеді", - делінген хабарламада.
Осыған байланысты Қазақстанның Астық одағы Ауыл шаруашылығы министрлігіне келесіні ұсынды:
- күнбағыс майын әкетуге квотаны ұлғайту туралы шешім қабылдау жөніндегі жұмысты тоқтата тұру;
- мүдделі салалық одақтармен бірлесіп, күнбағыс тұқымына ұсыныс пен сұраныс теңгерімін объективті түрде бағалау;
- ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін ішкі нарықта әділ нарықтық баға қалыптастыру мақсатында күнбағыс тұқымдары мен күнбағыс майының экспортын реттеу шараларын жедел қайта қарау.