Қазақстанда бидайдың бағасы 125 мың теңгеден төмен емес белгілеуді сұрауда
Қазақстанның астық одағы жаңа маусымда астық бағасының айтарлықтай төмендеуін күтуде. Бұл ретте, фермерлердің қаржылық мүдделерін қорғау үшін Одақ 3-класты бидайға тоннасына 125 мың теңге деңгейінде ең төменгі баға белгілеуді ұсынады. Бұл туралы бүгін баспасөз конференциясында ҚАО басшысы Нұрлан Оспанов мәлімдеді.
"Біз 3-класты бидайдың тоннасына 125 мың теңгеден және 4-класты бидайдың тоннасына 120 мың теңгеден төмен емес деңгейде шекті ішкі бағаларды қолдауды ұсынамыз. Мұны қалай жасау керек - бәріміз бірге ойлануымыз керек. Бірақ астық нарығының операторы Азық-түлік корпорациясы бағаның төменгі шегі бар нарыққа кіреді деген үміт бар. Жоғарыда айтылғандардың барлығы - жеке сектордың өзі сауда жасайтын болады, бірақ егер баға жоғары қарқынмен түсетін болса, онда біз Азық-түлік корпорациясы бұл құлдырауды белгілі бір деңгейге дейін қысқартады деп үміттенеміз, айталық - 125-120 мың теңге", - деді Нұрлан Оспанов.
ҚАО бағалауы бойынша алдағы маусымда Қазақстанда астық бағасының қалыптасуына үш фактор әсер етеді: Ресейдегі ішкі баға, рубль-теңге бағамы және РФ-дан сұр импорт көлемі. Мысалы, сарапшылар Ресейде баға 12 мың рубль/тонна деңгейінде қалыптасса, ал рубльдің теңгеге шаққандағы бағамы - 8,5 болса, РФ-дан импорт ҚҚС-мен 135 мың теңге/тоннаға ұмтылатын болады деп есептеді. Ресейде бағасы 11,5 мың рубль/тонна және валюта бағамы рубль үшін 7,5 – 8 теңге болған кезде ресейлік астық 115-123 мың теңге/тонна тұрады. Бұл баға Қазақстандағы ішкі бағаларға әсер етеді.
Бірақ сұр импорт факторы да бар. Мысалы, егер заңды түрде әкелінген астық ҚҚС төлеумен тоннасына 115 мың теңге тұратын болса, онда осыған ұқсас жағдайда сұр әкелу шамамен 103 мың теңге болады.
Бағаның бақылаусыз төмендеуі ішкі бағалардың құлдырауына әкелуі мүмкін, ал қараша-желтоқсан айларында несие мен лизинг төлемдерін бастайтын фермерлер қаржылық қиындықтарға тап болады.
Осыған байланысты Одақ 1 қыркүйектен бастап астық пен оны қайта өңдеу өнімдерін автомобиль көлігімен импорттауға тыйым салуды енгізуді ұсынады. Бұл ұсыныс ҚР премьер-министріне жолданды және қазіргі уақытта қаралуда.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстанда Ресейден автокөлікпен астық пен ұн әкелуге тыйым салуды енгізу ұсынылады
Сондай-ақ, ҚАО Ауыл шаруашылығы министрлігіне астық пен оны қайта өңдеу өнімдеріне сұраныс пен ұсыныстың теңгерімін жасауды және осының негізінде 1 қыркүйекке дейін сезімтал өнімнің әрбір түрі: бидай, күнбағыс тұқымы бойынша экспорттық әлеуетті жариялауды ұсынады.
"Ауыл шаруашылығы министрлігінен нарыққа осындай дабыл қажет, бірақ бұл ретте экспортты шектеуден - квоталаудан, лицензиялаудан және бәрінен бас тарту керек, өйткені төлемге қабілетті сұранысты сақтау қажет", - деп есептейді Нұрлан Оспанов.
Астық одағы Қазақстанда биылғы жылы бидайдың жалпы түсімі 16 млн тоннаны, пысықталғаннан кейін - 14,4 млн тоннаны құрайды деп болжап отыр. 1,1 млн тонна шегіндегі ауыспалы қорларды, 1,3 млн тонна шегіндегі ресейлік астық импортын ескере отырып, Қазақстандағы жаңа маусымдағы экспорттық әлеует 9 млн тонна деңгейінде бағаланады.