Азық-түлік корпорациясының санаттан тыс астық жөніндегі талаптарын Смайылов негіздеді

Аграрийлерге сапасыз астықтың бір бөлігін сатуға көмектесу үшін Үкімет Азық-түлік корпорациясының қорына 350 мың тонна 4,5 сыныпты және санаттан тыс бидай сатып алу туралы шешім қабылдады. Бұл мақсаттарға 31,3 млрд теңге бөлінді.Бірақ сатып алу туралы хабарландырудан кейін фермерлер бидайдың сапасына қолайсыз шарттар туралы жаппай мәлімдеді, соның салдарынан астықты сату мүмкін болмай қалады.

Бұған дейін Мәжіліс депутаттарының тобы Үкімет басшысына санаттан тыс астық сатып алуға қатысты сауал жолдаған болатын. Ол, атап айтқанда, МС астықтың ылғалдылығын 14%-ға дейін қабылдайтынын көрсетеді, ал Азық-түлік корпорациясы 12%-дан аспайтын ылғалдылықты қажет етеді.

Сондай-ақ көптеген сұрақтар микотоксиндерге талдау жүргізу туралы талапты тудырды, оны жүргізу қосымша шығындарды талап етеді.

Өз жауабында Премьер-Министр Әлихан Смайылов мемлекеттік стандартқа сәйкес ұзақ сақтауға салу кезінде бидайдың азық-түлік астығының максималды ылғалдылығы 14%-дан аспауы тиіс, орташа тазалықтағы арамшөп қоспасы бойынша 1-ден 3%-ға дейін, орташа тазалықтағы астық қоспасы бойынша 1-ден 5%-ға дейін болу керек екенін түсіндірді. Қолайлы жылдары элеваторлардағы астық тазартылады және көрсетілген параметрлерге дейін кептіріледі, өйткені мұндай көрсеткіштер ұзақ мерзімді сақтауды қамтамасыз етеді.

«Сонымен қатар, 2023 жылғы егін жинау кезеңіндегі қолайсыз ауа-райы жағдайлары астық сапасын (астықтың жоғары ылғалдылығы, астық қоспасының жоғарылауы, желімшесі сапасының нашарлауы, құлау санының төмендеуі және т.б.) едәуір нашарлатты. Сапасыз астықта дәннің сапасын төмендететін микроорганизмдердің (бактериялар, саңырауқұлақтар) қарқынды дамуы жүреді. Олар жағымсыз иіс пен дәм береді, сонымен қатар адамдар мен жануарларға улы заттар болуы мүмкін. Микроорганизмдердің тіршілік әрекеті көбінесе астықтың өзін-өзі жылытуына әкеледі. Зеңде микотоксиндердің едәуір мөлшері пайда болады», - деп атап өтті Үкімет басшысы.

Тақырып бойынша оқу: Өнген бидайдан жасалған қазақстандық ұн құрамында микотоксиндер болуы мүмкін

Ол сондай-ақ сапасы төмен астықты сақтау ерекше бақылауды, астықтың өнуіне және микроорганизмдердің дамуына кедергі келтіретін жағдайлар жасауды талап ететінін атап өтті.

«Осыған байланысты Азық-түлік корпорациясы тікелей сатып алу шеңберінде 5-сыныпты бидай (Triticum aestivum L.) үшін ылғалдылық – 12,5 - 13%, санаттан тыс бидай үшін - 12-12,5% шегінде белгіледі. Осылайша, бұл шараларды Азық-түлік корпорациясы астықты ұзақ мерзімге сақтаудың технологиялық қажеттілігіне байланысты қабылдады», - деп түсіндірді Әлихан Смайылов.

Сонымен қатар, оның айтуынша, елдің фермерлік қауымдастықтарының бірнеше рет жасаған өтініштерін ескере отырып, санаттан тыс бидай сатып алу үшін микотоксиндерді сынау хаттамасын ұсыну туралы талаптар алынып тасталды.