Қазақстанда жеке меншік шаруашылықтардағы ІҚМ басын қолдан ұрықтандыру ұсынылуда

Қазіргі таңда Қазақстанда жеке шаруашылықтарда сүттің 74% және еттің 64%  өндірілуде. Малды қолдан ұрықтандыру саласына мемлекет тарапынан қолдау көрсету, шаруа қожалықтарын дамытып қана қоймай, ветеринарлық-санитарлық жағдайына да әсер етер еді.

«Асыл-Тулiк» РКШ басқарма мүшесі Болат Асылхановтың мақаласында сөз болғандай, 2001 жылдан 2017 жылға дейін мемлекет жеке қосалқы шаруашылықтарда ірі қара малдың аналық басын қолдан ұрықтандыру қызметтерін субсидиялады. Ал 2018 жылдан бастап мұндай субсидияларды тек шаруа қожалықтары мен ауылдық тұтыну кооперативтері (АТК) алады.

«Жеке үй шаруашылықтарындағы мал ұстаудың тиімділігін пайдалану үшін (малдың 60% -дан астамы) оның өнімділігін жақсарту бойынша шаралар қабылдаған жөн. Оларды жетілдірудің қол жетімді әдістерінің бірі - қолдан ұрықтандыру болып табылады. Жасанды ұрықтандырудың мультипликативті әсері бар екендігі әркімге белгілі: мал өнімділігін жоғарылату, қажетті мөлшерде төл алу, ауыл шаруашылық малдарының зоонозды инфекцияларынан сақтану, соған байланысты адамдарға қайта жұқтырудың алдын-алу, халықтың экономикалық жағдайын жақсарту және тағыда басқа мүмкіндіктерге қол жетеді» - деп атап өтті Болат Асылханов.

Тақырыпқа байланысты оқу: Асыл түлік қызметін кеңейтуді сенаторлар ұсынуда

Оның айтуынша, малды қолдан ұрықтандыру жануарлардың жұқпалы ауруларының алдын-алуда ерекше рөл атқарады, өйткені малдар шағылысу кезінде бұқалардан берілетін ауруларды: бруцеллез, хламидиоз, вибриоз, лейкемия, зоонозды инфекциялардан құтқарады, бұл аурулар малға да, адамға да қауіпті. Сонымен бірге, соңғы жылдары жасалған диагностикалық зерттеулердің нәтижелері бойынша малдарда бруцеллез ауруы көбейіп келе жатқаны анықталуда.

Сонымен қатар, «Асыл-Түлік» импорттық асыл тұқымды өнімді пайдалану соңғы жылдары артып келе жатқан атап өтті. Осыған байланысты тұқым қуалайтын аурулар мен ақауларды анықтайтын тексеруден өтпеген импортталған тұқым кейіннен шаруа қожалықтарына орасан зор экономикалық зиян келтіреді.

«Елде мал ауруларының алдын алу үшін шетелден әкелінген асыл тұқымды материалдардың әрбір партиясын (тұқым, эмбриондарды) генетикалық ақаулар мен экзотикалық аурулардың таралуын болдырмас үшін молекулярлы-генетикалық сараптама жүргізетін аккредиттелген зертханаларда сынақтан өткізіліп, тексерілуі керек», - деп баяндалған мақалада.