Қаахстанда ауыл шаруашылығы малдарын санау мүмкін болмады

Қазақстандағы ауыл шаруашылығы жануарларының саны бойынша деректер өте әртүрлі, ал бұл мал шаруашылығы саласын қолдауға арналған шығыстарды тиімді жоспарлауға мүмкіндік бермейді. Есеп комитеті агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017 – 2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының іске асырылуына аралық бағалау жүргізе отырып, осындай қорытындыға келді.

Есеп комитеті (ЕК) хабарлағандай, 2018-2019 жылдары ҚазАгро активтерін пайдалану тиімділігінің мемлекеттік аудитін жүргізу кезінде "Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру" ақпараттық базасы мен статистика комитетінің мал саны бойынша алшақтықтар анықталды.

Атап айтқанда, Жамбыл, Ақтөбе және Қарағанды облыстарында аудиторлық іс-шара кезінде 2016-2017 жылдары 839 бас ІҚМ сатып алған ҚазАгроның 24 қарыз алушысынан көзбен шолып тексеру жүргізілді.

"Тексеру нәтижелері бойынша 235 бас ІҚМ-да жеке нөмірлер (құлақ биркасы), 70 бас ІҚМ-да- ветеринариялық паспорттар жоқ, тиісінше "АЖС" АЖ базасына енгізілмеген, 82 бас ІҚМ-да жеке нөмірлер (құлақ биркасы) ветеринариялық паспорттағы нөмірлермен сәйкес келмейді, сондай-ақ жануарлардың жасы сәйкес келмейді. Бұдан басқа, "АЖС" АЖ-да сиыр (ұрғашы) - бұқашықтардың (аталықтардың) орнына көрсету фактілері бар", - делінген аудиторлық есепте.

Тақырып бойынша оқу: Экспортқа малды параға жіберіп отырған

ЕК-де атап өткендей, барлық көрсетілген фактілер бойынша ҚР АШМ деректер базасымен ІҚМ нақты бар болуын сәйкестендіру, ІҚМ басының нақты санын анықтау және жануарлардың туғаннан союға дейін және сатып алудан сатуға дейін нақты қозғалысын бақылау мүмкін емес. 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша статистика және АЖС базасы комитетінің деректерінде ІҚМ саны бойынша белгіленген айырмашылық 371,8 мың, ҰҚМ бойынша – 1 млн 738,8 мыңды құрады.

ЕК деректері бойынша, 2017 жылдан бастап 1-ші жартыжылдығына дейін 2020 жылдары іске асыруға республикалық бюджеттен АӨК мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға 841 833,5 млн. теңге (2017 жылы – 201 936,1 млн. теңге, 2018 жылы – 207 991,1 млн. теңге, 2019 жылы – 254 044 млн теңге және бірінші жартыжылдығында 2020 жылға – 177 862,3 млн. теңге) бөлінген. 

Асыл тұқымды ІҚМ-ды 8 266,4 млн. теңге сомасына (2017 жылға – 1 864,1 млн. теңге, 2018 жылы – 1 977,6 млн. теңге, 2019 жылы – 2 412,9 млн. теңге және 2020 жылға – 2 011,8 млн) сатып алуды субсидиялаудың маңызды көлеміне қарамастан, асыл тұқымды мал, төрт жыл ішінде тек 3,8% - ға (2 706 бас) 69,8 мың басты құрап артты. Мемлекеттік бағдарлама қабылданған сәттен бастап (2017-2020 жылдар кезеңінде) бір ғана шетелдік селекцияның импорттық ІҚМ асыл тұқымды өнімін сатып алуға 6 558 басқа 1 433,8 млн теңге сомасында субсидия төленді.

Сонымен қатар, асыл тұқымды қой басын субсидиялауға мемлекеттік қолдау көлемі (61,5 млн теңге) көп емес, 2016 жылдан бастап қой саны 70% - ға (7201 басқа) қысқарып, 3083 басты құрады.

Тақырып бойынша оқу: ҚР-да мал шаруашылығына субсидиялар шаштараздар мен риэлторларға таратылды

Сондай-ақ, ЕК-да Алматы облысында АШМ "АЖС" жүйелері мен МЖБ ақпараттық талдау жүйесінің интеграцияланбауына байланысты жергілікті жерлердегі ветеринарлық қызметтер ауыл шаруашылығы жануарларын есепке алуды дұрыс жүргізбегенін хабарлады. Бұл іс жүзінде жоқ, бірақ АЖС жүйесінде есепте тұрған ауыл шаруашылығы жануарларына субсидияларды негізсіз алуға алып келді.