Қазақстан фермерлері егін шығымын бағалады

Қазақстандағы ауа-райы үнемі өзгеріп тұратындықтан фермерлер үшін тұрақты күн райы   сирек кездеседі, биылғы жыл да әдеттегідей құбылып тұр. Қостанай облысында да  осындай қиындықтар кездесуде, олар өткен маусымда құрғақшылықтан зардап шеккен өңірлердің бірі болып отыр.

Мамыр айы жаңбырлы болғандықтан, екі аптаға жуық уақыт техника егіс алқабына шыға алмады, ал қыстың және көктемнің жылы болуынан дән себу ерте басталған еді. Алайда ауа райына байланысты егін егу маусымы созылып, әдеттегі 5 маусымнан кейін аяқталды.

Маусым мен шілде айының басында ауа өте ыстық және құрғақ болды, бұл 2019 жылғы жағдайдың қайталануына әкелуі мүмкін еді, ол кезде облыс бойынша 1 млн гектардан астам жердегі егін құрғақшылықтан күйіп, салдарынан алқаптарға сақтандыру жарналары төленген болатын.

Тақырыпты оқу: Қазақстанда егін науқаны жоғары болады деп болжам айтылуда

Шілде айының 20-сына қарай көптен күткен жауын-шашын түсті, бұл еңбеккерлерге алдағы егін науқанына үмітпен қарауға мүмкіндік берді.

Биыл Қостанай облысы бойынша дәнді дақылдардың егіс көлемі 4 млн 28,2 мың га құрады, оның ішінде бидайға 3 млн 433,9 мың га, арпаға – 453,8 мың га, сұлы – 66,5 мың га, қара бидай – 0,8 мың га жерге егілді.

Бидай алқаптарының 6 %-ы Қазақстанның Olzha Agro ірі агрохолдингіне тиесілі.

 2020 жылы Холдинг шаруашылықтарында бидай себілген алқаптың көлемі 196,8 мың га, арпа – 22,9 мың га құрады.

Тақырыпты оқу: Olzha Agro күздік бидай алқаптарын 14 есе кеңейтті

Холдинг шаруашылықтарында биыл қандай дәнді дақылдар, бидай мен арпа еккендігі жайлы кәсіпорынның жетекшісінен сұраған едік.

Ерлан Жетімеков – «Олжа Садчиковское» ЖШС –ның бас  агрономы, Қостанай ауданы

Фотода Ерлан Жетімеков

-- Биыл біз 1,744 га алқапқа жаздық бидай ектік, «Ликамеро» сұрпын шамамен 15 ц / га жерден жинауды ойластырып отырмыз. Егін егу 26 мамырда басталды, біз 15 тамыздан бастап егін жинауды жоспарладық. 370 гектар жерге элиталық «Калькюль» сұрыпты  арпа егілді. 1693 гектар алқапқа «Арна» атты үшінші сұрып  егілді. Біз арпадан да бидай сияқты жақсы өнім жинаймыз деп үміттенеміз. Біз арпаны жинау науқанын тамыздың алғашқы онкүндігінде бастаймыз.

Андрей Каменев – «Силантьевское» шаруашылығының агрономы, Алтынсарин ауданы

Фотода Андрей Каменев

- Биыл біз 1 163 га алқапқа арпа және 8556 га бидай ектік. Өткен маусымда 11 ц/га бидай орған едік, ал бұл жолы орташа есеппен 15 - 17 ц / га аламыз деп жоспарлап отырмыз. Егіс науқаны өте қиын болды. Көктемде жауын-шашын көп түсіп, ылғалдың көптігінен техникамыз батпаққа батып жүре алмады. Мұндай жаңбырдан кейін маусым – шілде айларында құрғақшылық басталды, бұл да біршама қиыншылық туғызды. Қазір жаңбырдың мерзімі өтті, егінді жақсы жинаймыз деп ойлаймын.

Алексей Байназаров – «Банновка» шаруашылығының директоры, Федоров ауданы

Фотода Алексей Байназаров

- Біздің шаруашылық барлығы 14,99 мың га алқапқа егін екті, оның ішінде бидай 6,8 мың га, арпа 2,3 мың га. Қалған жерге зығыр, бұршақ, рапс және соя сияқты дақылдар себілді. Бидайдың шығымдылығын алдын-ала бағаласақ: бидай 18 - 20 ц / га, арпа 15 ц / га деп жоспарлап отырмыз. Биыл бидайдың мынандай сұрыптары себілді: «Ликамеро» және «Трицо»атты француз және неміс сұрыптары отырғызылды және Бараев атындағы Ғылыми-өндірістік орталығының «Шортанды 2012» отандық сұрып, арпаның «Калькюль» француз сұрпы себілді. Өткен жылы бидайдың «Ликамеро» сұрпы жақсы шығып, рекордты 36 га / га мөлшерде өнім жинауға мүмкіндік болды.

Асқар Кенжегарин – «Олжа Алтын-Инвест» ЖШС директорының бірінші орынбасары, Федоров ауданы

Фотода оң жақта Асқар Кенжегарин

- Биыл біз 4,7 мың гектар жерге бидай ектік. Оның ішінде 1,5 мың га алқапқа «Қостанай - 12» атты бірінші сұрыпты қатты бидай отырғызылды, ал қалған алқаптарда жұмсақ бидай сұрыптары - «Ликамеро» және «Шортанды - 2012» себілді. Жалпы жоспар бойынша егін мөлшері шамамен 12 - 15 ц / га құрайды. Биылғы жылы егін егу мен тыңайтқыш себу технологиясы басқаша жасалды. Өткен жылы орташа өнімділік 13,8 ц / га болса, биыл одан жоғары түсім алуға үміттеніп отырмыз. Бірақ маусым мен шілде айларында жаңбыр көп болды. Жоспар бойынша 20 ц / га өнім аламыз деп отырмыз. Сонымен қатар, биыл біз 355 гектарға арпа ектік.

Olzha Agro мамандары отандық және шетелдік сұрыптардың керемет үлгілерін өсірумен айналысып, ең жақсы түрлерді іздеу үстінде. Осы мақсатта «Садчиковское» өндірістік кешенінде 20 гектар аумаққа арнайы сұрыптар отырғызылып, онда әр түрлі сынақтар өткізіледі.

 Марат Кужинов –Olzha Agro ғылыми-зерттеу тобының жетекшісі, Қостанай ауданы

Фотода Марат Кужинов

- 2020 жылдан бастап холдингте егістік дақылдарды экологиялық сынақтан өткізу үшін алқаптар жасалды. Мұнда компанияда өсірілетін барлық дақылдар мен сұрыптар  егілген. Сонымен қатар, басқа компанияларда өсірілетін сұрыптар мен біз өндіріске енгізуді жоспарлап отырған дақылдар тексеріледі. Қазіргі уақытта тоғыз дақылдың 106 сұрпы экологиялық сынақтан өтуде. Бұл бидай, арпа, сұлы, жүгері, күнбағыс, соя, жасымық, зығыр. Сұрыптар әртүрлі аймақтардан жиналған, олардың ішінде отандық сұрыптар да бар, орыс және алыс шетелдерден әкелінгендері  де кездеседі. Рас, біз олардың қай жерден келгеніне назар аудармаймыз, бәрінен бұрын біз дақылдың өнімділігі мен сипаттамаларына көңіл аударамыз. Мысалы Қарабалық ауыл шаруашылық селекциялық сұрпы еуропалық өсімдіктен гөрі тиімді болса, біз  отандық өндірушінің дақылын таңдаймыз.

Барлық сұрыптар екі алқапқа егіледі. Olzha Agro агрономдары сұрыптардың әртүрлі жағдайда өсуін зерттей алады. Яғни, бақылау жұмыстарын жүргізеді. Егер дақылдар жақсы нәтиже көрсетсе, өндіріске енгізіледі. Өсімдікті егу тәжірибесі қызықты және күрделі. Ең негізгісі дақылдың толық әлеуетін бағалау керек.

Тақырыпты оқу: Қазақстанда тозған  жайылымдарды қалпына келтіру бойынша ауқымды жоба басталды

Жақында біз фермерлердің жаздың қолайсыз кезеңдерін қалай еңсеріп, егін жинау науқанының куәсі боламыз. Қазір холдинг мал азығын және бұршақ жинауды бастады, бір аптадан кейін астық жинауды жоспарлап отыр.

Сергей Алексеенок