Біздің парақшамыздан Қазақстандағы агробизнестің соңғы жаңалықтарын бірінші болып біліп отырыңыз Facebook, арнада Telegram, бізге жазылыңыз Instagram немесе біздің пошталық жіберу.
Ресейлік сүтті бәсекелестікте жеңу үшін қазақстандық сүтке қалай көмектесуге болады
25 декабря 2024
Қазақстанға импортталатын сүтті малдың генетикалық әлеуеті жақсы. Бірақ оны біздің фермаларда ашудың оңтайлы жағдайлары мен азықтандырудың болмауы мүмкіндік бермейді. Бұл туралы «Ауыл» партиясы төрағасының бірінші орынбасары Төлеутай Рахымбеков айтып берді.
Сарапшы жобаға 4 млрд теңге салып, 500 басқа арналған сүт фермасын салған кәсіпкердің мысалын келтірді. Бірақ бұл барлық шығындар емес - оған енді Голландиядан бір сиырдың орташа бағасы 2 млн теңгеге (Еуропадан жеткізумен) голшин сиырларын әкелуге қосымша 1 млрд теңге қажет болады.
Мұндай шешім орынды ма?
«Әрине, голштин - бүкіл әлемдегі сауын сиырлар арасында танымал көшбасшы. Сүт шығу кезеңінде бұл тұқымның сиыры майлылығы 3,8-4,0% және ақуызы 3,2-3,5% болатын 9500 кг-нан астам сүт бере алады. Салыстыру үшін: Қазақстанда сиырлардың орташа өнімділігі 2023 жылдың қорытындысы бойынша 2 542 кг сүтті құрады.
Бірақ мамандар жақсы білетін кемшіліктер де бар: бұл малға күтім жасау қымбат. Оның ең жақсы қасиеттері тек дұрыс тамақтану және ұстау жағдайында көрінеді. Сиырлар тазалықты ұнатады, антисанитариялық жағдайларға төзбейді. Олар үшін кез-келген күйзеліс жойқын. Бізде, әсіресе суық климаты бар және қысы қатал аймақтарда, бұл жануарлар Голландия мен Америкаға қарағанда нашар ұстау жағдайларына, басқарудың төмен деңгейіне және сапасыз азықтандыруға байланысты аз сүт береді.
Нәтижесінде, жануарларды ұстаудың қазақстандық шарттары (жемшөп сапасы, ветеринариялық қамтамасыз ету, малшылардың біліктілігі) өнімділікті екі-үш есеге, жылына 3,5-4,5 мың кг сүтке дейін төмендетуі мүмкін», - деп атап өтті Төлеутай Рахымбеков.
Сарапшы Қазақстанның сүт саласын дамытудың тағы бір нұсқасын ұсынады: ірі өнеркәсіптік СТФ құрылысына емес, ауылдардың жанында кооперативтік сүт-тауар фермаларын құруға баса назар аудару. Мұндай фермада кооперативпен жасалған қызмет көрсету шарты бойынша ауыл тұрғындары өздерінің малдарын орналастырады.
Төлеутай Рахымбеков 500 басқа арналған бір кооперативтік сүт-тауар фермасы құрылысының бағасын 400 млн теңгеге белгіледі. Бұл өнеркәсіптік СТФ-нан 10 есе арзан.
Сондай-ақ, үнемдеу малды импорттау қажеттілігінің болмауына байланысты болады.
«Біздің ең қарапайым ауыл сиырларынан бастап, олардың тұқымын қолдан ұрықтандыру арқылы өзгертуге болады. Сонда үшінші-төртінші төлдері жақсы сүт беріп, салмақ қосады.
Эмбриональды көбеюді қолдануға болады. Сонда жылдамдық әлдеқайда жоғары болады. Әкелінген импорттық эмбрионнан туған бұзау қазірдің өзінде генетикалық шетелдік ата-аналардан өнімді қасиеттерді алып жүреді, бірақ иммундық жүйе, яғни жергілікті, қатал қазақстандық жағдайларға бейімделу жергілікті суррогат ана сиырдан болады. Қазақстанда импорттық эмбрионнан алынған баламалы генетикасы бар мал фермерге импорттық тірі малға қарағанда әлдеқайда арзан болады», - деп толықтырды Төлеутай Рахымбеков.
Бұл тәсілдің оң жағы (жеке малды бір жерде шоғырландыру) инновацияларды енгізу, ветеринарияны, азықтандыру рационын, агротехнологияларды сақтауды қамтамасыз ету мүмкіндігі болады.
Ең бастысы, ферма құрылысына күрделі шығындарды 10 есе азайту алынған сүттің құнын айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді. Бұл қазақстандық сүт өндірушілерге арзан баға есебінен біздің нарыққа еніп жатқан ресейліктермен бәсекелесуге мәжбүр болған қазіргі жағдайда маңызды.
