Қазақстандық бидай 270 долларға дейін арзандады, ұн тоннасына 350 долларға сақталуда
Қаңтар айында қазақстандық бидай мен ұнның Орта Азия елдеріне экспорты құлдырауда. Бұл дәстүрлі маусымдық фактор, сондықтан трейдерлер мен өндірушілер ақпан айында жеткізілім көлемін қалпына келтіреді деп күтеді. Әзірге олар 2022 жылдың күз айларымен салыстырғанда экспорттың екі есе төмендегенін айтуға мәжбүр. Бұл бағаларға қысым жасайды.
Сондай-ақ, 2023 жылғы қаңтарда экспорт көлемі 2022 жылғы қаңтармен салыстырғанда төмендеді.
- Қаңтар айының алғашқы 15 күнінде Сарыағаш станциясы арқылы ұнды жөнелту небәрі 33 мың тоннаны құрады, - деді Қазақстанның астық өңдеушілер одағының президенті Әлихан Талғатбек. - Бұл өте аз. Жалпы қаңтар айының қорытындысы бойынша ең жақсы дегенде 100-110 мың тонна экспорт көлемін тіркейміз деп ойлаймын. Бидайдың экспорты да төмен, шамамен 300 мың тонна. Жалпы, қаңтар айында 420 мың тоннаға экспорттың жалпы көлемі (бидай+астық эквивалентіндегі ұн) туралы айтуға болады. Ал 2022 жылдың қаңтарында біз 750 мың тонна экспорттадық.
Бұл жағдай қазақстандық ауыл шаруашылығы өнімдерінің бағасының төмендеуіне алып келді. 3-класты бидайдың құны $270-275 (DAP Сарыағаш) дейін төмендеді.
Ұнға келетін болсақ, ол тоннасына 345-350 доллар ұстайды (DAP Сарыағаш), дегенмен сатып алушылар 320 долларға дейін төмендетуді талап етеді. Алайда, мұндай бағамен қайта өңдеушілер өндірістің рентабельділігін қамтамасыз ете алмайды, сондықтан мұндай жеңілдік беруден бас тартады.
Тақырып бойынша оқу: Қазақстандық бидайдың нақты бағасы 150 мың теңге/тонна деп аталды
Бұл жағдайдың бірнеше себебі бар. Маусымдық құлдыраудан басқа, темір жол тасымалының құлдырауына байланысты қазақстандық экспорттаушылар тап болған логистикалық проблемалар да маңызды рөл атқарады - жүктерді жеткізу мерзімі нормативтен екі – үш есе кешіктіріледі. Сонымен қатар, өткен жылы бидайдың рекордтық өнімін – 100 миллион тоннадан астам алған Ресейден астық пен ұнды Орталық Азияға жеткізудің артуы нарыққа қысым жасауда. "СовЭкон" талдау орталығы 2022-2023 маркетингтік жылының бірінші жартысында Ресей бидайының экспорты 22,7 млн тоннаны құрағанын хабарлады. Ұн, оның ішінде Орта Азияға да жеткізілімдер айтарлықтай өсті. Атап айтқанда, Ауғанстанға жеткізілім 191 мың тоннадан асты.