ҚР-да бидай $50 қымбаттап, астық бағасы шарықтады
Жыл сайын егін ору кезеңінде ауыл шаруашылығы өнімдерінің бағасы төмендейді, себебі нарыққа жаңа өнімнің үлкен көлемі шығады. Алайда, биылғы маусымда олай болған жоқ. Керісінше, қыркүйек айында астықтың бағасы тамыз айымен салыстырғанда жоғары болды. Трейдерлер мұндай жағдайды алғаш рет көріп отырғандарын айтты.
Себебі – биыл астық түсімі төмен болды. Оның үстіне, тек Қазақстанда ғана емес, негізгі экспорттаушылар болып табылатын басқа елдерде де жағдай осындай. Нәтижесінде, тамыз айында Қазақстанда азық-түлік бидайы сапасына байланысты тоннасы 90-95 мың теңгеден сатылса, бүгінде баға 110-115 мың теңгеге жетті. Бұл Қазақстан нарығы үшін рекордтық баға болуда.
Тақырыпқа байланысты оқу: Қазақстанда картоптан көп өнім жиналады
Елде ауыл шаруашылығы өнімдерінің басқа да түрлері қымбаттады. Мысалы, Viterra компаниясы бидайдың тоннасын 107-112 мың теңгеден сатуда. Арпаның бағасы - 95 мың теңгеден, зығыр - 310 мың теңгеден, бұршақ - 135 мың теңгеден басталады.
Қатты бидайдың өсу динамикасы қарқынды болуда- жақында ғана дурумды 210 мың теңгеге сатылса, қазіргі баға 220 мың теңгеден асып кетті. Себебі Канадада аталған жеміс түріне ауа райы әсер етуде. Бұл ел де дәстүрлі түрде үлкен көлемдегі зығырды экспорттайды, бірақ биыл бұл өнім де тапшы болуда, алайда Ресейде жақсы түсім болады деп күтілуде.
Дегенмен, трейдерлер нарықта ауыл шаруашылығы өнімдерінің барлық түрлері қымбаттауы мүмкін деп болжам айтуда. Егер Қазақстан үшін әсер ететін ішкі себептер туралы айтатын болсақ, онда бұл өнімділіктің төмендігі. Мысалы, Қостанай облысының оңтүстігінде фермерлер 4 ц/га деңгейінде бидай өнімін алды. Гектарына салынған қаржы шамамен 50 мың теңгені құрағанын ескерсек, қазіргі баға деңгейінде фермерлер ешқандай пайда таппауда. Олар үшін бағаның одан әрі өсуі - өмір сүру үшін қажетті мәселе болып табылады.
Тақырыпқа байланысты оқу: Қазақстанда жүгері жинау науқаны басталады
Әзірге Ауғанстандағы жағдайдың белгісіз болуына байланысты астық бағасы бір орында тұр. Бұл елдің банктері төлем жасай алмайтындықтан, көрщі елге ұн да, астық та жеткізу мүмкін емес. Сондай-ақ, қазақстандық астықты басқа ірі сатып алушы ел Өзбекстан да ақша төлеуге асықпайды.
Біріншіден, сатып алушылар да қыркүйек айында баға төмендейді деп ойлаған, алайда оның орнына астықтың тоннасы $50 көтерілді. Енді олар жаңа бағаға бейімделу үшін уақыт керек.
Екіншіден, Өзбекстан жыл сайын алған ұнды қайта өңдеп, Ауғанстанға сату үшін қазақстандық астықты 500 мың тоннаға дейін сатып алатын. Бірақ ауған нарығы жабық болғандықтан, әзірше бұл көлем қажет болмай тұр.
Ағымдағы жылы жазда жауын-шашынды дұрыс пайдалана алған немесе жерді жақсы баптаған еңбеккерлер және көктемгі ылғалды сақтап қалған фермерлер жақсы пайда табуда. Олар жоғары өнім алып, жаңа баға деңгейінде өндірістің жоғары рентабельділігін қамтамасыз етті.